Protiv prvnosnažne presude donete u drugom stepenu tuženi je blagovremeno izjavile reviziju, zbog pogrešne primene materijalnog prava.

Ispitujući pravilnost pobijane presude na osnovu člana 408. Zakona o parničnom postupku – ZPP („Službeni glasnik RS“, br. 72/11, 18/20), Vrhovni kasacioni sud je utvrdio da revizija tuženog nije osnovana.

U postupku nije učinjena bitna povreda odredaba parničnog postupka iz člana 374. stav 2. tačka 2. ZPP, na koju revizijski sud pazi po službenoj dužnosti.

Prema utvrđenom činjeničnom stanju, nepokretnosti na kojima tužilja traži da se utvrdi da je nedopušteno izvršenje u postupku po predlogu za dozvolu izvršenja radi naplate potraživanja tuženog prema VV, suprugu tužilje, kao izvršnom dužniku, stečene su u bračnoj zajednici tužilje i njenog supruga VV, što nije osporio ni tuženi. Potraživanje tuženog prema suprugu tužilje koje se namirivalo u postupku prinudnog izvršenja po predlogu za izvršenje tuženog u predmetu Osnovnog suda u Šapcu, Sudske jedinice u Koceljevi II 729/17, utvrđeno je pravosnažnom i izvršnom presudom Osnovnog suda u Šapcu, Sudske jedinice u Koceljevi P 261/2016 od 18.11.2016. godine, kojom je suprug tužilje obavezan da ovde tuženom isplati 2.605.253,67 dinara, sa kamatom i troškovima postupka. Tuženi je podneo predlog za dozvolu izvršenja radi namirenja tog potraživanja prema suprugu tužilje, po kome je Osnovni sud u Šapcu, Sudska jedinica u Koceljevi rešenjem II 792/17 od 31.08.2017. godine odredio izvršenje, a u toku kog postupka su zaključkom javnog izvršitelja II 135/2017 od 14.05.2018. godine prodate nepokretnosti, kao imovina izvršnog dužnika i od dobijene cene iznos od 4.334.386,08 dinara prenet na račun izvršnog poverioca, a zaključkom od 29.06.2018. godine zaključeno je izvršenje određeno rešenjem Osnovnog suda u Šapcu, Sudske jedinice u Koceljevi II 792/17 od 31.08.2017. godine. Kao vlasnik spornih nepokretnosti u listu nepokretnosti br. ... KO ..., bio je upisan tužiljin suprug VV. Tužilja i njen suprug su u bračnoj zajednici od ...1990. godine.

Polazeći od tako utvrđenog činjeničnog stanja, prvostepeni sud je odbio, kao neosnovan zahtev tužilje, sa obrazloženjem da su predmetne nepokretnosti stečene u bračnoj zajednici tužilje i njenog supruga, da je izvršenje sprovedeno i na tužiljinom suvlasničkom udelu i da oni prema članu 187. stav 1. Porodičnog zakona solidarno odgovaraju za zajedničke obaveze, s obzirom da je suprug tužilje uzeo kredit od banke za potrebe svoje radnje, čiji prihod je korišćen za potrebe zajedničkog života u braku, da je isti kredit banka naplatila od jemca-placa, ovde tuženog, koji je potom pravnosnažnom i izvršnom presudom stekao pravo da mu tužiljin suprug naknadi sve što je platio za njegov račun, uključujući kamatu i troškove. Prvostepeni sud je cenio i to da u Katastru nepokretnosti nije bila upisana zabeležba o zajedničkoj imovini i način upravljanja i raspolaganja istom, te da to ne može da ide na štetu trećih lica, imajući u vidu zakonsko pravilo da niko ne može da snosi štetne posledice zbog pouzdanja u istinitost i pouzdanost podataka o nepokretnostima upisanim u katastar nepokretnosti. Stoga je prvostepeni sud smatrao da u ovom slučaju tužilja nema pravo koje sprečava izvršenje, kao i da ne može od tuženog da potražuje naknadu protivvrednosti svog suvlasničkog udela na nepokretnostima prodatim u postupku izvršenja.

Po oceni Vrhovnog kasacionog suda, drugostepeni sud je pravilno primenio materijalno pravo, kada je preinačio prvostepenu presudu i usvojio zahtev tužilje, jer je pravilno zaključio da tužilja, kao suvlasnik sa 1/2 dela na nepokretnosti, koje su bile predmet izvršenja ima pravo koje sprečava izvršenje, a razloge koje je za svoju odluku dao drugostepeni sud kao pravilne prihvata i Vrhovni kasacioni sud.

Članom 171. stavom 1. Porodičnog zakona propisano je da imovina koju su supružnici stekli radom u toku trajanje zajednice života u braku predstavlja njihovu zajedničku imovinu. Članom 176. stavom 1. istog zakona propisano je da smatra se da su supružnici izvršili deobu zajedničke imovine ako su u javni registar prava na nepokretnostima upisana oba supružnika kao suvlasnici na opredeljenim udelima, dok je stavom 2. istog člana propisano da se smatra da je upis izvršen na ime oba supružnika i kada je izvršen na ime samo jednog od njih, osim ako nakon upisa nije zaključen pismeni sporazum supružnika o deobi zajedničke imovine odnosno bračni ugovor, ili je o pravima supružnika na nepokretnosti odlučivao sud. Članom 180. stavom 2. Porodičnog zakona, propisano je da se pretpostavlja da su udeli supružnika o zajedničkoj imovini jednaki.

Saglasno napred citiranim odredbama Porodičnog zakona, prema kojim odredbama kada je upis izvršen na ime samo jednog od supružnika, da to ne znači da je samo taj supružnik vlasnik nepokretnosti, već postoji zakonska pretpostavka prava svojine i drugog supružnika, a kod utvrđenog da su nepokretnosti koje su bile predmet izvršenja stečene u toku trajanja bračne zajednice tužilje i njenog supruga VV i da su udeli supružnika u toj zajedničkoj imovini jednaki, što tuženi nije ni osporio i da su predmetne nepokretnosti bile upisane na ime samo supruga tužilje, to se izvršenje moglo sprovesti samo na ½ dela predmetnih nepokretnosi, s obzirom da je tužiljin suprug bio suvlasnik sa ½ dela na istima. Na drugačiju odluku bez uticaja je činjenica da je tužilja u toku trajanja izvršnog postupka podnela tužbu radi deobe zajedničke imovine, jer su predmetne nepokretnost iz režima zajedničke svojine prešle u režim susvojine, s obzirom da je tužilja svoje prvo susvojine stekla izgradnjom predmetnih objekata, a pravnosnažnom presudom samo su opredeljeni idealni delovi suvlasnika na nepokretnostima.

Pravilno je drugostepeni sud cenio član 63. Zakona o državnom premeru i katastru, da niko ne može snositi štetne posledice zbog toga što se pouzda u istinitost i tačnost podataka upisanih u katastar nepokretnosti, kao i da je ova pretpostavka oborive prirode i da se njome štite savesna lica, odnosno savesni sticaoci prava na upisanim nepokretnostima. Navedenom odredbom propisana je pretpostavka tačnosti upisanih podataka u registar nepokretnosti i zato se pretpostavka o istinitosti i potpunosti izvršenog upisa može smatrati neoborivom, ali samo u odnosu na savesnog sticaoca prava, što znači da štetne posledice nastale zbog pouzdanja u tačnost i istinitost upisanih podataka u javnom registru nepokretnosti ne mogu snositi samo treća, savesna lica, dok nesavesna lica mogu snositi sve štetne posledice nastale zbog pouzdanja u načelo tačnosti i istinitosti u javnom registru upisanih podataka o nepokretnostima. Nesavesnim se smatra lice koje je znalo ili moglo znati da postoji nesaglasnost upisa u odnosu na faktičko vanknjižno stanje i mora se ceniti u vreme sprovođenja izvršenja. U ovom slučaju nepokretnosti na kojima tužilja traži da se utvrdi da je nedopušteno izvršenje, u postupku po predlogu za dozvolu izvršenja radi naplate potraživanja tuženog prema njenom suprugu, kao izvršnom dužniku, stečene su u bračnoj zajednici tužilje i njenog supruga i predstavljaju zajedničku imovinu istih, što tuženi nije osporio, sa kojih razloga tuženi nije savestan sticalac, jer je znao, odnosno mogao je znati da su predmetne nepokretnosti u zajedničkoj svojini, odnosno da suprug tužilje koji je u katastru nepokretnosti bio upisan kao nosilac prava svojine nije njihov isključivi vlasnik, zato je, s obzirom da su u međuvremenu predmetne nepokretnosti prodate, u obavezi da tužilji isplati 1/2 dobijene sume prodajom nepokretnosti koje su bile svojina odnosno susvojina tužilje i njenog supruga.

S toga su neosnovani revizijski navodi da je pobijanom presudom pogrešno primenjeno materijalno pravo.

Sa napred navedenih razloga, na osnovu člana 414. stav 1. ZPP, odlučeno je kao u izreci.

Predsednik veća - sudija

Slađana Nakić Momirović, s.r.

Za tačnost otpravka

Upravitelj pisarnice

Marina Antonić