U IME NARODA

Vrhovni kasacioni sud, u veću sastavljenom od sudija: Vesne Subić, predsednika veća, Jelice Bojanić Kerkez, Zorana Hadžića, Gordane Komnenić i Dobrile Strajina, članova veća, u parnici tužioca AA iz ..., koga zastupa punomoćnik Svetislav Veličković, advokat iz ..., protiv tužene Republike Srbije- Ministarstva odbrane – VP 4445 Leskovac, koju zastupa Vojno pravobranilaštvo – Odeljenje u Nišu, radi naknade štete, odlučujući o reviziji tužioca izjavljenoj protiv presude Apelacionog suda u Nišu Gž br.170/21 od 02.02.2021. godine, u sednici veća održanoj dana 11.02.2022. godine, doneo je

P R E S U D U

PRIHVATA SE odlučivanje o reviziji tužioca izjavljenoj protiv presude Apelacionog suda u Nišu Gž br.170/21 od 02.02.2021. godine, kao izuzetno dozvoljenoj.

PREINAČUJU SE presuda Apelacionog suda u Nišu Gž br.170/21 od 02.02.2021. godine u delu kojim je potvrđena presuda Osnovnog suda u Nišu P br. 10378/15 od 30.09.2020. godine u odbijajućem delu izreke i presuda Osnovnog suda u Nišu P br.10378/15 od 30.09.2020. godine u odbijajućem delu izreke, tako što se OBAVEZUJE tužena Republika Srbija – Ministarstvo odbrane – Vojna pošta 4445 Leskovac, da tužiocu na ime naknade nematerijalne štete isplati:

-na ime pretrpljenog straha iznos od još 60.000,00 dinara (pored dosuđenog iznosa od 40.000,00 dinara ukupno 100.000,00 dinara);

-na ime pretrprljenih fizičkih bolova iznos od još 60.000,00 dinara (pored dosuđenog iznosa od 40.000,00 dinara ukupno 100.000,00 dinara);

-na ime pretrpljenih duševnih bolova usled umanjenja opšte životne aktivnosti iznos od još 165.000,00 dinara (pored dosuđenog iznosa od 35.000,00 dinara ukupno 200.000,00 dinara);

-na ime pretrpljenih duševnih bolova usled naruženosti iznos od još 15.000,00 dinara (pored dosuđenog iznosa od 5.000,00 dinara ukupno 30.000,00 dinara);

sve sa zakonskom zateznom kamatom počev od 30.09.2022. godine do konačne isplate, u roku od 15 dana po prijemu presude, dok se u preostalom delu revizija tužioca ODBIJA, kao neosnovana.

OBAVEZUJE SE tužena Republika Srbija – Ministarstvo odbrane – VP 4445 Leskovac da tužiocu AA iz ..., na ime troškova revizijskog postupka isplati iznos od 12.000,00 dinara, u roku od 15 dana po prijemu presude.

O b r a z l o ž e nj e

Presudom Osnovnog suda u Nišu P br.10378/15 od 30.09.2020. godine delimično je usvojen tužbeni zahtev tužioca AA iz ..., pa je obavezana tužena Republika Srbija – Ministarstvo odbrane – Vojna pošta 4445 Leskovac, da tužiocu na ime naknade nematerijalne štete isplati ukupan iznos od 120.000,00 dinara, i to: na ime pretrpljenog straha iznos od 40.000,00 dinara, dok je za iznos preko dosuđenog, pa do traženog iznosa od 150.000,00 dinara tužbeni zahtev tužioca odbijen, kao neosnovan; na ime pretrprljenih fizičkih bolova iznos od 40.000,00 dinara, dok je za iznos preko dosuđenog, pa do traženog iznosa od 150.000,00 dinara, tužbeni zahtev odbijen, kao neosnovan; na ime pretrpljenih duševnih bolova usled umanjenja opšte životne aktivnosti iznos od 35.000,00 dinara, dok je za iznos preko dosuđenog, pa do traženog iznosa od 200.000,00 dinara, tužbeni zahtev odbijen, kao neosnovan i na ime pretrpljenih duševnih bolova usled naruženosti iznos od 5.000,00 dinara, dok je za iznos preko dosuđenog pa do traženog iznosa od 150.000,00 dinara tužbeni zahtev odbijen, kao neosnovan, a sve sa zakonskom zateznom kamatom počev od 30.09.2020. godine, kao dana donošenja presude, pa do konačne isplate. Obavezana je tužena da tužiocu isplati troškove parničnog postupka u iznosu od 131.400,00 dinara.

Presudom Apelacionog suda u Nišu Gž br.170/21 od 02.02.2021. godine odbijene su, kao neosnovane, žalbe stranaka i potvrđena presuda Osnovnog suda u Nišu P br.10378/15 od 30.09.2020. godine.

Protiv pravnosnažne presude donete u drugom stepenu tužilac je blagovremeno izjavio reviziju zbog pogrešne primene materijalnog prava i zbog bitne povrede odredaba parničnog postupka učinjene u drugostepenom postupku, sa predlogom da se o reviziji odluči kao o izuzetno dozvoljenoj, u smislu člana 404. Zakona o parničnom postupku.

Odlučujući o dozvoljenosti revizije, u smislu člana 404. stav 1. Zakona o parničnom postupku („Službeni glasnik RS“ br. 72/11...18/20), Vrhovni kasacioni sud je ocenio da su ispunjeni uslovi za odlučivanje o posebnoj reviziji, radi ujednačavanja sudske prakse, zbog čega je odlučeno kao u stavu prvom izreke.

Ispitujući pravilnost pobijane presude, na osnovu člana 408. ZPP, Vrhovni kasacioni sud je ocenio da je revizija tužioca delimično osnovana.

U postupku nije učinjena bitna povreda odredaba parničnog postupka iz člana 374. stav 2. tačka 2. ZPP, na koju revizijski sud pazi po službenoj dužnosti, a nema ni drugih bitnih povreda odredaba parničnog postupka na koje se u reviziji ukazuje.

Prema utvrđenom činjeničnom stanju, tužilac je kao vojnik na dobrovoljnom odsluženju vojnog roka u VP 4445 Leskovac, dana ...2014. godine, tokom obavezne obuke za vreme jutarnje gimnastike, trčao po naređenju pretpostavljenog starešine. Staza kojom se kretao tužilac imala je neravnine i bila je na blagom usponu, te je zbog toga tužiočeva noga prilikom trčanja upala u neravninu, u kom trenutku je tužilac osetio jak bol u predelu kolena, izgubio ravnotežu i oslonac i pao. Nalazom i mišljenjem veštaka medicinske struke utvrđeno je da je tužilac zadobio povredu u vidu uganuća desnog kolena, koje se kvalifikuje kao laka telesna povreda, s tim što je i pre kritičnog događaja tužilac imao povredu desnog kolena, što je olakšalo nastanak povrede. Lečenje povrede je trajalo do 04.08.2014. godine, s tim što je dalje hirurško lečenje sprovedeno zbog posledica koje su zaostale od ranije povrede. Veštak je utvrdio intenzitet i trajanje fizičkih bolova i straha koje je tužilac trpeo zbog navedene povrede, kao i postojanje umanjenja životne aktivnosti izražen u procentu 15 %, kao i izmenjen estetski izgled tužioca u sasvim lakom stepenu.

Imajući u vidu ovako utvrđeno činjenično stanje nižestepeni sudovi su pravilno primenili materijalno pravo kada su utvrdili da postoji odgovornost tužene za štetu koju je tužilac kritičnom prilikom pretrpeo, a primenom odredbi Zakona o obligacionim odnosima koje su bliže navedene u obrazloženjima nižestepenih presuda.

Međutim, prema oceni Vrhovnog kasacionog suda, sudovi nisu pravilno primenili materijalno pravo kada su odlučivali o visini naknade štete koju tužena treba da isplati tužiocu, pogrešno smatrajući da dosuđeni iznosi mogu tužiocu da pruže odgovarajuću satisfakciju za nematerijalnu štetu koju je pretrpeo. U tom smislu, osnovano se ukazuje u reviziji da sudovi nisu dali dovoljan značaj nalazu i mišljenju veštaka medicinske struke u pogledu intenziteta i trajanja fizičkih bolova i straha, te manifestacija u kojima se ogleda umanjenje životne aktivnosti i naruženost kod tužioca.

Visina naknade štete određuje se prema okolnostima svakog konkretnog slučaja, a prilikom odlučivanja o zahtevu za naknadu nematerijalne štete, kao i o njenoj visini, vodi se računa o značaju povređenog dobra i cilju kome služi ta naknada, ali i o tome da se njome ne pogoduje težnjama koje nisu spojive sa njenom prirodom i društvom svrhom. Smisao i cilj pravične novčane naknade, saglasno članu 200. Zakona o obligacionim odnosima, je zadovoljenje (satisfakcija), a pravična novčana naknada trebalo bi da kod oštećenog uspostavi izvesnu psihičku i emocionalnu ravnotežu narušenu štetnim događajem, odnosno ublaži duševni bol.

Dosuđeni iznosi nisu odmereni tako da u svemu odgovaraju značaju povređenog dobra i cilju kome naknada služi, imajući u vidu trajanje i intenzitet fizičkih bolova i straha, te visinu umanjenja životne aktivnosti i naruženost kod tužioca. Vrhovni kasacioni sud smatra da tužiocu, s obzirom na svrhu i cilj naknade nematerijalne štete, pripadaju iznosi od ukupno 100.000,00 dinara za pretrpljene fizičke bolove i strah, ukupno 30.000,00 dinara za duševne bolove zbog naruženosti i ukupno 200.000,00 dinara za duševne bolove zbog umanjenja životne aktivnosti, zbog čega je reviziju tužioca delimično usvojio i odlučio kao u stavu drugom izreke presude. Navedenim iznosima tužiocu će biti pružena odgovarajuća satisfakcija za štetu koju je pretrpeo, s tim što tako dosuđeni iznosi ne pogoduju težnjama koje nisu spojive sa prirodom i društvenom svrhom naknade nematerijalne štete. U tom smislu, dosuđivanjem ukupno traženih iznosa, prema oceni Vrhovnog kasacionog suda, vodilo bi ostvarenju lukrativnih ciljeva tužioca, zbog čega je u odnosu na veće traženje revizija tužioca odbijena.

Tužilac je uspeo u revizijskom postupku, zbog čega ima pravo na naknadu troškova revizijskog postupka koje je tražio i opredelio, pa je tužena dužna da tužiocu naknadi troškove za sastav revizije u iznosu od 12.000,00 dinara, sve u smislu člana 153. i člana 154. Zakona o parničnom postupku i Advokatske tarife, s obzirom na iznos sa kojim je tužilac uspeo u revizijskom postupku (300.000,00 dinara) jer je predmet spora naknada nematerijalne štete.

Iz navedenih razloga odlučeno je kao u izreci presude, na osnovu člana 416. stav 1. i člana 165. Zakona o parničnom postupku.

Predsednik veća-sudija

Vesna Subić,s.r.

Za tačnost otpravka

Upravitelj pisarnice

Marina Antonić