Protiv navedene presude donete u drugom stepenu, tužena je blagovremeno izjavila reviziju zbog bitne povrede odredaba parničnog postupka i pogrešne primene materijalnog prava.

Tužioci su podneli odgovor na reviziju.

Ispitujući pobijanu presudu u smislu člana 408. Zakona o parničnom postupku – ZPP (''Službeni glasnik RS'' br. 72/11, 55/2014, 87/18), Vrhovni kasacioni sud je našao da je revizija osnovana.

Prema utvrđenom činjeničnom stanju, tužioci su suvlasnici sa 1/2 sporne kat.parcele, upisane u LN po kulturi livada. Utvrđeno je da je prilikom projekta parcelacije formirana posebna parcela za namenu pristupnog puta novoformiranim parcelama u stambenom kompleksu ''...''. Prema Planu generalne regulacije naseljenog mesta Čajetina, sa naseljenim mestom Zlatibor, parcela je predviđena za saobraćajnicu u širini od 5,5m. Tržišna vrednost sporne parcele utvrđena je na osnovu nalaza i mišljenja sudskog veštaka.

Polazeći od ovako utvrđenog činjeničnog stanja, nižestepeni sudovi su usvojili tužbeni zahtev pozivajući se na pravni institut faktičke eksproprijacije.

U reviziji tužene se osnovano ukazuje da usled nepravilne primene materijalnog prava činjenično stanje nije potpuno utvrđeno.

I po stanovištu Vrhovnog kasacionog suda, samo na osnovu utvrđenih činjenica ne može se izvesti zaključak o osnovanosti tužbenog zahteva. U postupku nije nesumnjivo utvrđeno da je imovina tužilaca umanjena, tako što je parcela na kojoj imaju pravo svojine pretvorena u ulicu, koja je infrastrukturno opremljena i koja se koristi za saobraćaj neograničenog broja lica, pa da njen povraćaj u državinu tužilaca nije moguć. Nije dovoljno samo utvrditi da postupak eksproprijacije u odnosu na spornu parcelu nije vođen, da je izostala odluka nadležnog organa kojom bi bio utvrđen javni interes za eksproprijaciju i određena pravična naknada korisnicima. U postupku nije utvrđeno od koga je faktički oduzeta sporna parcela, a sami tužioci su tokom postupka isticali da je navedena saobraćajnica bila izgrađena znatno pre nego što su kupili zemljište. Pri tom, potpuno je nejasno da li su tužioci kupili samo ovu spornu parcelu, koja predstavlja put, ili su kupili i neke druge parcele, kada i od koga, i da li su na tim parcelama gradili neke objekte. Nejasno je da li su tužioci prodavci parcela na ovom potesu drugim licima, od kojih nisu primili cenu za površinu zemljišta pod već formiranom ulicom ili su tužioci kupci drugih parcela, koji su svojim prodavcima isplatili punu cenu i za površinu zemljišta pod već formiranom ulicom. Teret dokazivanja ovih činjenica je bio na tužiocima, u čijem interesu je da dokažu da je na delu njihovih nepokretnosti formiran put i na taj način ograničeno ili oduzeto njihovo pravo svojine. U postupku je pri tom isticano da su građevinsko zemljište priveli nameni sami sopstvenici izgradnjom pristupne saobraćajnice do kupljenih parcela, te da nije tužena opština parcelu privela nameni i od nje formirala ulicu kao javno dobro.

Po Zakonu o javnoj svojini, ulica je dobro u opštoj upotrebi, u svojini jedinice lokalne samouprave, na čijoj teritoriji se nalazi, pa kada zemljište planskim aktom jedinice lokalne samouprave bude određeno za lokalni put, put drugog ili trećeg reda ili ulicu, od tog momenta to zemljište po sili zakona postaje sredstvo u javnoj svojini (u konkretnom slučaju u javnoj svojini jedinice lokalne samouprave). Stoga bi jedinica lokalne samouprave imala obavezu da zemljište koje je postalo sredstvo javne svojine ekspropriše ranijem vlasniku, odnosno da ga izuzme iz poseda ranijeg korisnika i da za to isplati odgovarajuću naknadu (faktička eksproprijacija).

Međutim, u postupku je, kao što je već navedeno, izostalo utvrđenje bitnih činjenica za primenu instituta faktičke eksproprijacije u konkretnom slučaju. Vrhovni kasacioni sud je pri tom posebno imao u vidu okolnost na koju ukazuju sami tužioci, a to je da je tužena u međuvremenu izmenila Plan generalne regulacije naseljenog mesta Čajetina, sa naseljenim mestom Zlatibor i da se u njemu više ne nalazi ucrtana ova ulica, a čime se dovodi u sumnju odlučna činjenica za primenu materijalnog prava – da je tužena svojim planskim aktom predmetnu parcelu opredelila za javnu namenu.

U ponovnom postupku prvostepeni sud će otkloniti nedostatke na koje je ukazano ovim rešenjem i doneti pravilnu i zakonitu odluku.

Na osnovu odredbe člana 416. stav 2. ZPP, odlučeno je kao u izreci.

Predsednik veća – sudija

Jasminka Stanojević,s.r.

Za tačnost otpravka

Upravitelj pisarnice

Marina Antonić