U IME NARODA

Vrhovni kasacioni sud, u veću sastavljenom od sudija: Zvezdane Lutovac, predsednika veća, Jelene Borovac i Dragane Marinković, članova veća, u parnici tužioca AA iz ..., čiji je punomoćnik Branislav Petronijević, advokat u ..., protiv tuženih BB i VV, obojice iz ..., sa boravištem u ..., čiji su punomoćnici Dušan Gašić i Daliborka Marković, advokati u ..., radi prestanka dečijeg izdržavanja, odlučujući o reviziji tužioca izjavljenoj protiv presude Apelacionog suda u Kragujevcu Gž2 457/19 od 01.10.2019. godine, u sednici veća 05.02.2020. godine doneo je

P R E S U D U

ODBIJA SE kao neosnovana revizija tužioca izjavljena protiv presude Apelacionog suda u Kragujevcu Gž2 457/19 od 01.10.2019. godine.

O b r a z l o ž e nj e

Presudom Osnovnog suda u Jagodini P2 245/17 od 17.07.2019. godine, je delimično usvojen tužbeni zahtev tužioca u delu kojim je tražio da se utvrdi prestanak obaveze tužioca da na ime doprinosa u izdržavanju tuženog BB iz ..., plaća mesečno po 5.000,00 dinara, a koja obaveza je utvrđena pravnosnažnom i izvršnom presudom Osnovnog suda u Jagodini broj P2 289/12 od 26.09.2012. godine i to počev od 24.05.2017. godine kao dana podnošenja tužbe pa ubuduće u roku od 15 dana. Drugim stavom izreke je odbijen tužbeni zahtev tužioca kojim je tražio da sud utvrdi prestanak obaveze tužioca da na ime doprinosa u izdržavanju tuženog VV iz ... plaća mesečno po 5.000,00 dinara, a koja obaveza je utvrđena pravnosnažnom i izvršnom presudom Osnovnog suda u Jagodini broj P2 289/12 od 26.09.2012. godine počev od ...2018. godine kada je napunio 18 godina, kao i u delu u odnosu na BB iz ... počev od 12.11.2014. godine pa do 24.05.2017. godine kao dana podnošenja tužbe. Trećim stavom izreke je odbačen tužbeni zahtev tužioca kojim je tražio da se utvrdi da je ništava i da ne proizvodi pravno dejstvo odluka Osnovnog suda u Jagodini iz presude P2 289/12 od 26.09.2012. godine u delu doprinosa za izdržavanje BB i VV i to po 5.000,00 dinara za svakog tužioca počev od donošenja te presude pa na dalje. Četvrtim stavom izreke je obavezan tužilac da tuženom VV na ime troškova parničnog postupka isplati iznos od 78.000,00 dinara u roku od 15 dana.
Presudom Apelacionog suda u Kragujevcu Gž2 457/19 od 01.10.2019.godine je odbijena kao neosnovana žalba tužioca i potvrđena je prvostepena presuda u drugom, trećem i četvrtom stavu izreke.

Protiv pravnosnažne presude donete u drugom stepenu, tužilac je izjavio blagovremenu reviziju zbog pogrešne primene materijalnog prava.
Vrhovni kasacioni sud je ispitao pobijanu presudu na osnovu člana 408. Zakona o parničnom postupku („Službeni glasnik RS“ br. 72/11, 55/14) pa je ocenio da revizija tužioca nije osnovana.
U dosadašnjem postupku nije učinjena bitna povreda odredaba parničnog postupka iz člana 374. stav 2. tačka 2. ZPP na koju revizijski sud pazi po službenoj dužnosti.
Prema utvrđenom činjeničnom stanju tuženi BB, rođen ...1996. godine i VV, rođen ...2000. godine su sinovi tužioca iz bračne zajednice sa GG. Njihov brak je razveden pravnosnažnom presudom Osnovnog suda u Jagodini broj P2 289/12 od 26.09.2012. godine, kojom je majci GG povereno samostalno vršenje roditeljskog prava nad zajedničkom, tada maloletnom decom, a tužilac AA je obavezan da na ime doprinosa za izdržavanje dece plaća mesečne iznose za svako dete po 5.000,00 dinara. Supružnici su sa decom nastavili da žive u istom stanu i nakon razvoda braka sve do 2015. godine, kada je vanbračna zajednica faktički prestala da postoji. Tužilac nije plaćao tuženima izdržavanje po pravnosnažnoj presudi Osnovnog suda u Jagodini.
Tuženi BB se i dalje nalazi na školovanju, pohađa koledž u ... i protiv njega se vodi postupak zbog krivičnog dela – nasilje u porodici koje je izvršeno prema tužiocu. U predmetu Osnovnog javnog tužilaštva u Jagodini KTR 19/18 je postupak rešen oportunitetom, odnosno odlaganjem krivičnog gonjenja, što ne isključuje postojanje izvršenja radnje od strane tuženog prema tužiocu.
Tuženi VV je nastavio redovno školovanje, od 26.02.2016. godine nalazi se u internatu u ... . Njegova majka takođe ima obavezu plaćanja internata što je utvrđeno iz dopisa Službe za zaštitu dece i odraslih u ... od 19.05.2016. godine. Ta služba se obratila tužiocu sa obaveštenjem da on preuzima delimične troškove s obzirom na to da on nije u stanju da u punom obimu snosi troškove za brigu o VV, te da je tužilac obavezan da svoj roditeljski doprinos uplaćuje Službi kao snosiocu dela troškova. Iz potvrde o doprinosu roditelja izdate od opštine ... od 20.06.2017. godine je utvrđeno da od oktobra 2016. godine majka GG za školovanje sina VV plaća mesečni iznos od 337,25 CHF. Tužilac ima podršku od opštine ....-Socijalne službe od 17.05.2016. godine u okviru socijalnog, egzistencijalnog minimuma. Iz izveštaja Centra integradivne psihijatrije i psihoterapije ... od 12.05.2017. godine je utvrđeno da je tužilac od maja 2015.godine na psihijatrijskom-psihoterapeutskom lečenju, da on ne može da radi i da prima socijalnu pomoć od socijalne službe, da je na terapiji lekovima, te da je njegov prihod ograničen na apsolutni minimum.
Na osnovu ovako utvrđenog činjeničnog stanja nižestepeni sudovi su zaključili da nije osnovan tužbeni zahtev tužioca kojim je tražio da prestane obaveza izdržavanja prema njegovom sinu ovde tuženom VV iz razloga propisanih članom 155. stav 2. Porodičnog zakona. Usvojen je tužbeni zahtev u odnosu na tuženog sina BB pa je počev od dana podnošenja tužbe 24.05.2017. godine utvrđen prestanak obaveza tužioca da ga izdržava plaćanjem mesečnog iznosa od 5.000,00 dinara.

Vrhovni kasacioni sud je ocenio da su nižestepeni sudovi pravilno primenili materijalno pravo. Članom 155. stav 2. Porodičnog zakona je propisano da punoletno dete koje se redovno školuje ima pravo na izdržavanje od roditelja srazmerno njegovim mogućnostima, a najkasnije do navršene 26 godine života.
Pravilan je zaključak nižestepenih sudova da plaćanje mesečnog iznosa od 5.000,00 dinara tuženom VV, ne bi predstavljalo očiglednu nepravdu za tužioca koji je u mogućnosti da taj iznos plaća. Tužilac je obavezan presudom Osnovnog suda u Jagodini broj P2 289/12 od 26.09.2012. godine da doprinosi izdržavanju tada mldb. VV sa po 5.000,00 dinara mesečno. Ovom tužbom traži da se utvrdi da više nema obavezu da izdržava VV, jer se navodno on ne nalazi na redovnom školovanju. Međutim, utvrđeno je da je tuženi VV nastavio sa redovnim školovanjem, da je smešten u internat u ... i da su deo obaveza troškova internata dužni da plaćaju roditelji što i čini majka tuženog VV, GG. Služba za zaštitu dece i odraslih, ... je preuzela delimično troškove za tuženog VV za smeštaj, ali je i tužilac kao roditelj obavezan da plaća mesečni doprinos u iznosu od 337,25 CHF. Tužilac od Socijalne službe opštine ... prima socijalnu pomoć. S obzirom na činjenicu da tužilac živi u ... i da nije potpuno i trajno lišen radne sposobnosti, te da se radi o minimalnoj sumi izdržavanja na koju je obavezan pravnosnažnom sudskom presudom, Vrhovni kasacioni sud je ocenio da je tužilac u mogućnosti da doprinosi izdržavanju tuženog VV pa nije uvažio navode revizije kojima se ne dovodi u sumnju pravilnost presuđenja.
Pravilno je odbijen i tužbeni zahtev tužioca kojim je tražio da se utvrdi da obaveza izdržavanja prema drugom sinu, tuženom BB prestane od dana punoletstva ...2014. godine, a ne od podnošenja tužbe 24.05.2017. godine kako su nižestepeni sudovi presudili. Naime, ustanovljenje obaveze izdržavanja kao i prestanak izdržavanja (član 155. Porodičnog zakona) se može dosuditi samo od dana podnošenja tužbe, a ne i retroaktivno za bilo koji period pre podnošenja tužbe. Tužilac neosnovano pobija pravilnost presuđenja nižestepenog suda ponavljajući razloge u reviziji o kojima se već izjasnio drugostepeni sud.
Tužilac neosnovano revizijom pobija pravilnost presuđenja nižestepenih sudova u delu kojim je odbačena njegova tužba sa tužbenim zahtevom da se utvrdi da je ništava i da ne proizvodi pravno dejstvo odluka Osnovnog suda u Jagodini iz presude P2 289/12 od 26.09.2012. godine u delu dopirnosa za izdržavanje BB i VV i to po 5.000,00 dinara mesečno za svakog tužioca počev od donošenja te presude pa na dalje. Ovo zato što nije dozvoljeno utvrđenje ništavosti pravnosnažne sudske odluke drugom presudom suda. Ukoliko je bilo nepravilnosti u postupku po tužbi za razvod braka, kao što to revident navodi u reviziji, tada je na te nepravilnosti trebao da ukazuje pravnim lekovima u tom parničnom postupku. Pravilno je tužba sa ovakvim tužbenim zahtevom odbačena od strane nižestepenih sudova.
Iz navedenih razloga, Vrhovni kasacioni sud je ocenio da revizija tužioca nije osnovana, pa je odlučio kao u izreci na osnovu člana 414. stav 1. ZPP.

Predsednik veća - sudija

Zvezdana Lutovac, s.r.

Za tačnost otpravka

Upravitelj pisarnice

Marina Antonić