U IME NARODA

Vrhovni kasacioni sud, u veću sastavljenom od sudija: Branka Stanića, predsednika veća, Tatjane Matković Stefanović i Tatjane Miljuš, članova veća, u pravnoj stvari tužilje AA iz ..., čiji je punomoćnik Nikola Arnaut, advokat iz ..., protiv tuženih Privrednog društva „Centar za strna žita“ DOO Kragujevac i Grada Kragujevca, čiji je zastupnik Gradsko pravobranilaštvo Grada Kragujevca, radi isplate, odlučujući o reviziji tužilje izjavljenoj protiv presude Apelacionog suda u Kragujevcu Gž 3548/20 od 21.09.2021. godine, u sednici veća održanoj dana 17.03.2022. godine, doneo je

P R E S U D U

I USVAJA SE revizija tužilje.

PREINAČAVA SE presuda Apelacionog suda u Kragujevcu Gž1 3548/20 od 21.09.2021. godine i presuđuje:

ODBIJA SE žalba tuženog Grada Kragujevac kao neosnovana i potvrđuje presuda Osnovnog suda u Kragujevcu P 705/20 od 26.08.2020. godine u delu stava jedan i stava dva izreke u kojem je usvojen zahtev tužilje AA i obavezan tuženi Grad Kragujevac kao solidarni dužnik Privrednog društva „Centar za strna žita“ DOO Kragujevac da isplati tužilji na ime zakonske zatezne kamate na iznos od 123.926,00 dinara, za period od 25.01.2015. godine kao dana padanja u docnju, pa do isplate glavnog duga dana 26.07.2017. godine, ukupan iznos od 39.731,34 dinara sa zakonskom zateznom kamatom od dana utuženja do isplate i troškove parničnog postupka u iznosu od 99.569,00 dinara.

ODBIJA SE zahtev tuženog Grad Kragujevac za naknadu troškova drugostepenog postupka.

II OBAVEZUJE SE tuženi Grad Kragujevac da tužilji naknadi troškove revizijskog postupka u iznosu od 36.000,00 dinara u roku od 8 dana od dana dostavljanja prepisa presude.

O b r a z l o ž e nj e

Presudom Osnovnog suda u Kragujevcu P 705/20 od 26.08.2020. godine, usvojen je tužbeni zahtev tužilje AA iz ..., pa su obavezani tuženi Privredno društvo „Centar za strna žita“ DOO Kragujevac i Grad Kragujevac da tužilji solidarno isplate na ime zakonske zatezne kamate na iznos od 123.926,00 dinara za period od 25.01.2015. godine kao dana padanja u docnju pa do isplate glavnog duga dana 26.07.2017. godine ukupan iznos od 39.731,34 dinara sa zakonskom zateznom kamatom od dana podnošenja tužbe pa do konačne isplate. U stavu dva obavezani su tuženi da tužilji solidarno naknadi troškove parničnog postupka u ukupnom iznosu od 99.569,00 dinara.

Presudom Apelacionog suda u Kragujevcu Gž 3548/20 od 21.09.2021. godine preinačena je presuda Osnovnog suda u Kragujevcu P 705/20 od 26.08.2020. godine u delu stava jedan i dva izreke u odnosu na tuženog Grad Kragujevac tako da ista glasi: odbija se tužbeni zahtev tužilje AA iz ... kojim je tražila da se tuženi Grad Kragujevac obaveže da tužilji solidarno sa Privrednim društvom „Centar za strna žita“ DOO Kragujevac na ime zakonske zatezne kamate na iznos od 123.962,00 dinara za period od 25.01.2015. godine kao dana padanja u docnju do isplate duga dana 26.07.2017. godine, isplati ukupan iznos od 39.731,34 dinara sa zakonskom zateznom kamatom od dana podnošenja do isplate, kao neosnovan. Obavezana je tužilja AA iz ... da tuženom Gradu Kragujevac naknadi parnične troškove u iznosu od 82.500,00 dinara.

Protiv pravnosnažne drugostepene presude tužilja je izjavila blagovremenu i dozvoljenu reviziju sa predlogom da se preinači drugostepena presuda i odbije žalba tuženog kao neosnovana. Tužilja se pozvala i na institut posebne revizije primenom člana 404. stav 1. ZPP, a u konkretnom slučaju su ispunjeni uslovi za postupanje po reviziji primenom člana 403. stav 2. tačka 2. ZPP.

Vrhovni kasacioni sud je ispitao revizijom pobijanu drugostepenu presudu u skladu sa odredbom člana 408. Zakona parničnom postupku („Službeni glasnik Republike Srbije“ broj 72/11 i 55/14) i ustanovio da je revizija tužilje osnovana.

Revizijom pobijana presuda nije zahvaćena bitnom povredom odredaba parničnog postupka iz člana 374. stav 2. tačka 2. Zakona parničnom postupku na koju Vrhovni kasacioni sud pazi po službenoj dužnosti.

Predmet tužbenog zahteva je potraživanje tužilje u iznosu od 39.731,34 dinara na ime obračunate zakonske zatezne kamate za neblagovremenu isplatu iznosa od 123.926,00 dinara na ime otpremnine za period od 25.01.2015. godine kao dana padanja u docnju, pa do isplate glavnog duga dana 26.07.2017. godine.

Prema utvrđenom činjeničnom stanju, rešenjem Privrednog društva „Centar za strna žita“ DOO Kragujevac broj ...-.../... od 25.12.2014. godine tužilji je prestao radni odnos na osnovu njene pismene izjave da želi da otkaže ugovor o radu zbog ispunjenosti uslova za starosnu penziju i priznato je pravo na otpremninu u iznosu od 123.962,00 dinara, koji iznos poslodavac nije isplatio dobrovoljno. Pravnosnažnom i izvršnom presudom na osnovu priznanja Osnovnog suda u Kragujevcu P-1433/16 od 10.11.2016. godine obavezan je tuženi Privrdno društvo „Centar za strna žita“ DOO Kragujevac da tužilji AA iz ... na ime otpremnine isplati iznos od 123.962,00 dinara, kao i parnične troškove. Rešenjem o izvršenju Osnovnog suda u Kragujevcu Ii 3028/17 od 06.06.2017. godine je određeno izvršenje na osnovu navedene izvršne isprave protiv izvršnog dužnika Privrdnog društva „Centar za strna žita“ DOO Kragujevac na celokupnoj imovini izvršnog dužnika. Zaključkom javnog izvršitelja Ii od 08.07.2017. godine donetog, pored ostalog, i na osnovu člana 48. stav 1. i 3. Zakona o izvršenju i obezbeđenju, utvrđeno je da je na mesto izvršnog dužnika, stupio Grad Kragujevac, kao i da je određeno izvršenje plenidbom novčanih sredstava na računu izvršnog dužnika Grada Kragujevac. Dana 26.07.2017. godine, zaključkom javnog izvršitelja zaključen je izvršni postupak jer je izvršni poverilac namiren u celosti.

Polazeći od Odluke o vršenju osnivačkih prava nad Privrednim društvom „Centar za strna žita“ DOO Kragujevac od 30.12.2016. godine kojom je Grad Kragujevac preuzeo prava i dužnosti osnivača nad tim Privrednim društvom, koje nastavlja sa radom i poslovanjem i da je visina utuženog potraživanja utvrđena ekonomsko- finansijskim veštačenjem, prvostepeni sud je zaključio: da je Grad Kragujevac pasivno legitimisan u ovoj parnici i solidarno odgovoran sa prvotuženim; da potraživanje tužilje nije zastarelo i da je neosnovan prigovor presuđene stvari, zbog čega je tužbeni zahtev tužilje usvojio. Prvostepeni sud je obrazložio da ne stoji istaknuti prigovor nedostatka pasivne legitimacije, s obzirom da je na osnovu člana 3. Ugovora o prenosu osnivačih prava u „Centru za strna žita“ DOO Kragujevac od 26.04.2016. godine sticalac, Grad Kragujevac, prihvatio osnivački ulog i osnivačka prava i obaveze koje su mu ovim ugovorom preneta, a koja u skladu sa aktom društva, uključuju, i pored ostalog i obaveze prema zaposlenima po osnovu rada i da je Grad Kragujevac upravo preuzimanjem osnivačkih prava i obaveza saglasno članu 2. i 3. navedenog ugovora u izvršnom postupku stupio na mesto izvršnog dužnika Privrednog društva „Centar za strna žita“ DOO Kragujevac, pri tome imajući u vidu i da tuženi Grad Kragujevac nije podneo bilo kakve dokaze koji bi sprečili nastanak i ostvarivanje prava tužilje.

Po oceni drugostepenog suda na utvrđeno činjenično stanje prvostepeni sud je pogrešno primenio materijalno pravo kada je zaključio da je tuženi Grad Kragujevac solidarno odgovoran sa prvotuženim.

Polazeći od odredbe člana 14. Odluke Grada Kragujevac od 30.12.2016. godine kojim je predviđeno da osnivač ne odgovara za obaveze društva, osim u slučajevima predviđenim zakonom, kao i da je tužilja svoja prava po osnovu rada, pa i pravo na isplatu otpremnine zbog odlaska u starosnu penziju ostvarila upravo kod Privrednog društva „Centar za strna žita“ DOO Kragujevac, a ne kod Grada Kragujevac kod koga nije bila u radno-pravnom odnosu, kao i od činjenice da je pravnosnažnom i izvršnom presudom na osnovu priznanja Osnovnog suda u Kragujevcu P 1433/16 od 10.11.2016. godine obavezan samo tuženi Privredno društvo „Centar za strna žita“ DOO Kragujevac da tužilji isplati na ime otpremnine iznos od 123.962,00 dinara, pri čemu nije naglašena solidarna odgovornost Grada Kragujevca, drugostepeni sud zaključuje da tuženi Grad Kragujevac u konkretnom slučaju nije pasivno legitimisan u ovoj parnici po tužbi tužilje AA iz ..., zbog čega je preinačio prvostepenu presudu.

Osnovani su navodi tužilje kao revidenta da je drugostepena presuda zasnovana na pogrešnoj primeni materijalnog prava i pogrešnom zaključku da Grad Kragujevac nije pasivno legitimisan da kao solidarni dužnik isplati utuženi iznos.

Prema utvrđenom činjeničnom stanju dana 22.04.2016. godine, zaključen je ugovor o prenosu osnivačkih prava u „Centru za strna žita“ DOO Kragujevac između Republike Srbije prenosioca i Grada Kragujevca sticaoca, po kome prenosilac prenosi udeo koji predstavlja 100% osnivačkog kapitala društva i sva osnivačka prava bez naknade, a sticalac osnivačkih prava stiče udeo i sva osnivačka prava u društvu. Prema članu 3. Ugovora sticalac danom potpisivanja, odnosno zaključenja ugovora prihvata osnivački ulog i osnivačka prava i obaveze koje su mu ovim ugovorom prenete, a koje su u skladu sa osnivačkim aktom društva, uključujući i obaveze prema zaposlenim po osnovu rada i prema poveriocima i sav kapital društva i isti je saglasno Zakonom o javnoj svojini ovlašćen da na zemljištu koje je rešenjem Skupštine Opštine Kragujevac od 23.06.1972. godine bez naknade preneo na Privredno društvo „Centar za strna žita“ DOO Kragujevac, odnosno na nekog od njegovih pravnih prethodnika koje mu se bez naknade i vraća, upiše pravo svojine u korist Grada Kragujevca. Sadržina navedenog ugovora ukazuje na pravilan zaključak prvostepenog suda o pasivnoj legitimaciji tuženog Grada Kragujevca, kao solidarnog dužnika, jer je isti preuzimanjem 100% osnovnog kapitala i osnivačkih prava bez naknade u Privrednom društvu – izvršnom dužniku, preuzeo i odgovornost za njegove obaveze, između ostalog, i prema zaposlenima po osnovu rada. Tužilja od svog poslodavca nije uspela da naplati iznos otpremnine ni dobrovoljno ni u postupku prinudnog izvršenja. U postupku izvršenja koji je tužilja pokrenula protiv Privrednog društva kao izvršnog dužnika, radi naplate otpremnine u iznosu od 123.926,00 dinara po izvršnoj presudi Osnovnog suda u Kragujevcu P-1433/16 od 10.11.2016. godine na mesto izvršnog dužnika, Privrednog društva – poslodavac prema kome nije moglo da se sprovede izvršenje zbog nedostatka sredstava, stupio je Grad Kragujevac, prema kome je određeno i sprovedeno izvršenje plenidbom novčanih sredstava na računu izvršnog dužnika Grada Kragujevca i svih drugih računa izvršnog dužnika i to prenosom zaplenjenih novčanih sredstava na namenski račun javnog izvršitelja, pri čemu je prenos potraživanja zasnovan na ugovoru o prenosu osnivačkih prava od 22.04.2016. godine. Kod sadržine navedenog ugovora i činjenica da u postupku izvršenja tužilja nije mogla da naplati iznos na ime otpremnine, kao glavni dug, od Privrednog društva - poslodavca, a da je na mesto izvršnog dužnika stupio tuženi Grad Kragujevac kao izvršni dužnik od koga je naplaćena otpremnina, drugostepeni sud nije mogao da zaključak o nepostojanju pasivne legitimacije ovog tuženog zasnuje samo na članu 14. Odluke o vršenju osnivačkih prava nad Privrednim društvom „Centar za strna žita“ DOO Kragujevac od 30.12.2016. godine, bez uzimanja u obzir ovih utvrđenih činjenica, pri čemu je tuženi kao obveznik isplate glavnog duga koji je i platio u docnji, u obavezi i da isplati i zakonsku zateznu kamatu na glavni dug plaćen sa zakašnjenjem. Shodno tome, pravilan je zaključak prvostepenog suda, da je tuženi Grad Kragujevac pasivno legitimisan i da je kao solidarni dužnik u obavezi da isplati i obračunatu zakonsku zateznu kamatu na iznos glavnog duga otpremnine koji je plaćen u docnji.

S obzirom na gore navedeno, stekli su se uslovi za preinačenje drugostepene presude od strane revizijskog suda primenom člana 416. stav 1. ZPP, pa je odlučeno kao u izreci presude u stavu jedan, pri čemu tužilji pripadaju troškovi parničnog postupka primenom člana 153. i 154. ZPP. Kako tuženi, Grad Kragujevac nije uspeo u postupku po žalbi, istom ne pripadaju troškovi žalbenog postupka.

Tužilji pripadaju troškovi revizijskog postupka u iznosu od 36.000,00 dinara za sastav revizije od strane advokata, prema Advokatskoj tarifi. Tužilji nisu dosuđeni troškovi za taksu na reviziju i odluku po reviziji, budući da isti nisu opredeljeni u skladu sa članom 163. stav 2. Zakona parničnom postupku.

Predsednik veća - sudija

Branko Stanić, s.r.

Za tačnost otpravka

Upravitelj pisarnice

Marina Antonić