Protiv navedenih pravnosnažnih presuda zahtev za zaštitu zakonitosti blagovremeno je podneo branilac okrivljenog AA, advokat Goran Karadarević, zbog povreda zakona iz člana 439. tačka 1) i tačka 2) ZKP, sa predlogom da Vrhovni kasacioni sud usvoji zahtev, pobijane presude ukine i predmet vrati na ponovno odlučivanje ili iste preinači i okrivljenog oslobodi od optužbe. Predloženo je da se postupi i u smislu člana 488. stav 3. ZKP.

Vrhovni kasacioni sud je na osnovu člana 488. stav 1. ZKP dostavio primerak zahteva za zaštitu zakonitosti Republičkom javnom tužiocu, pa je u sednici veća koju je održao bez obaveštenja Republičkog javnog tužioca i branioca okrivljenog, smatrajući da njihovo prisustvo nije od značaja za donošenje odluke (član 488. stav 2. ZKP), razmotrio spise predmeta sa presudama protiv kojih je podnet zahtev za zaštitu zakonitosti i nakon ocene navoda u zahtevu našao:

Zahtev za zaštitu zakonitosti branioca okrivljenog AA je neosnovan.

Branilac okrivljenog u podnetom zahtevu za zaštitu zakonitosti navodi povrede krivičnog zakona iz člana 439. tačka 1) i tačka 2) ZKP i iste obrazlaže navodima da krivično delo koje se okrivljenom stavlja na teret kao posledicu krivičnog dela vidi pribavljanje koristi nekom fizičkom ili pravnom licu, kao i da posledica krivičnog dela mora biti u vezi sa preduzetom radnjom učinioca. U konkretnoj situaciji, sud posledicu krivičnog dela vidi u pribavljanju koristi BB u vidu izbegavanja podnošenja krivične prijave i pokretanja krivičnog postupka protiv njega za navedeno krivično delo. Po stavu odbrane, radnja okrivljenog ne može biti u vezi sa posledicom koju sud navodi iz razloga što okrivljeni nije ovlašćen da pokrene krivični postupak niti je prema pravilima službe ovlašćen da podnese krivičnu prijavu. Dalje se navodi da sud okrivljenog oglašava krivim ne za nevršenje službene dužnosti, već za nekvalitetno vršenje službene dužnosti.

Odredbom člana 359. stav 1. Krivičnog zakonika, propisano je da će se službeno lice koje iskorišćavanjem svog službenog položaja ili ovlašćenja, prekoračenjem granice svog službenog ovlašćenja ili nevršenjem svoje službene dužnosti pribavi sebi ili drugom fizičkom ili pravnom licu kakvu korist, drugom nanese kakvu štetu ili teže povredi prava drugog, kazniti zatvorom od 6 meseci do 5 godina.

Radnja izvršenja krivičnog dela iz člana 359. stav 1. KZ sadrži veći broj alternativno postavljenih radnji i može se sastojati u iskorišćavanju službenog položaja ili ovlašćenja, prekoračenju granica službenog ovlašćenja ili nevršenju službene dužnosti, a posledica može biti pribavljanje sebi ili drugom fizičkom ili pravnom licu kakve koristi, drugom naneti kakvu štetu ili teže povrediti prava drugog.

Iz izreke pobijane prvostepene presude proizilazi da je okrivljeni oglašen krivim da je izvršio krivično delo zloupotreba službenog položaja iz člana 359. stav 1. Krivičnog zakonika, jer je u vreme i u mestu, bliže označenom u izreci presude, sposoban da shvati značaj svog dela i da upravlja svojim postupcima, svestan svoga dela, hteo njegovo izvršenje i bio svestan da je njegovo delo zabranjeno, kao službeno lice – policijski službenik MUP RS Policijske uprave u ..., Policijske ispostave ..., u zvanju policajca, nevršenjem svoje službene dužnosti pribavio kakvu korist licu BB na taj način što je dok se nalazio na kvantaškoj pijaci, nakon što je od strane prisutnih građana informisan da je BB, koji je zatečen na licu mesta, ukrao novac VV, da je novac koji pripada VV pronađen kod BB, odnosno da postoje osnovi sumnje da je isti izvršio krivično delo krađa iz člana 203. stav 1. KZ, nije preduzeo službene radnje u cilju otkrivanja i obezbeđivanja tragova krivičnog dela i predmeta koji mogu poslužiti kao dokaz i prikupljanja svih obaveštenja, koje bi mogle biti od koristi za uspešno vođenje krivičnog postupka, na koje je ovlašćen u skladu sa odredbama člana 286. stav 1. ZKP, niti je o navedenom događaju obavestio nadležnu Policijsku ispostavu ..., niti je događaj evidentirao u službenim evidencijama MUP-a, a BB je dozvolio da napusti lice mesta, čime je istom pribavio korist u vidu izbegavanja podnošenja krivične prijave i pokretanja krivičnog postupka protiv njega za navedeno krivično delo.

Polazeći od navedenog, po nalaženju Vrhovnog kasacionog suda, iz izreke pobijane prvostepene presude, proizilaze sva zakonska obeležja krivičnog dela zloupotreba službenog položaja iz člana 359. stav 1. Krivičnog zakonika, za koje je okrivljeni oglašen krivim, kako objektivna obeležja koja se odnose na radnje okrivljenog – nevršenje službene dužnosti (nije preduzeo službene radnje u cilju otkrivanja i obezbeđivanja tragova krivičnog dela i predmeta koji mogu poslužiti kao dokaz i prikupljanja svih obaveštenje koja bi mogla biti od koristi za uspešno vođenje krivičnog postupka, u skladu sa odredbom člana 286. stav 1. ZKP, nije o događaju obavestio nadležnu Policijsku ispostavu ..., nije događaj evidentirao u službenim evidencijama MUP-a, a BB je dozvolio da napusti lice mesta), na koji način je pribavio drugom fizičkom licu korist, koja se ogleda u izbegavanju podnošenja krivične prijave i pokretanja krivičnog postupka protiv BB za krivično delo krađa iz člana 203. stav 1. KZ, tako i subjektivna obeležja dela koja se tiču uračunljivosti i umišljaja (svest i volja) okrivljenog za izvršenje dela, koji uključuje i svest o zabranjenosti dela.

Pri tome, mora se imati u vidu i da, kada postoje osnovi sumnje da je počinjeno bilo koje krivično delo, posebno krivično delo koje se goni po službenoj dužnosti, ovlašćeno službeno lice je u obavezi da kao policijski službenik preduzima službene mere i radnje u skladu sa zakonom, a što okrivljeni nije učinio – nije obavestio PI ... o predmetnom događaju, čime je onemogućen dalji operativni rad policajaca povodom predmetnog događaja, nije sačinio službenu belešku o događaju, nije na poleđini radnog naloga za taj dan evidentirao predmetni događaj.

Samim tim, navodi branioca kojima se ukazuje da ne postoji uzročno-posledična veza između radnje koja je okrivljenom stavljena na teret i nastupele posledice i da je okrivljeni oglašen krivim za nekvalitetno vršenje službene dužnosti su, od strane Vrhovnog kasacionog suda, ocenjeni kao neosnovani, jer su radnje okrivljenog, pravilno pravno kvalifikovane kao krivično delo zloupotreba službenog položaja iz člana 359. stav 1. Krivičnog zakonika.

Iz iznetih razloga, po nalaženju ovog suda, neosnovano branilac okrivljenog u zahtevu za zaštitu zakonitosti ističe povrede krivičnog zakona iz člana 439. tačka 1) i 2) ZKP.

Iz iznetih razloga, Vrhovni kasacioni sud je, na osnovu odredbe člana 491. stav 1. ZKP, odlučio kao u izreci ove presude.

Zapisničar-savetnik,                                                                                                     Predsednik veća-sudija,

Irina Ristić, s.r.                                                                                                             Bata Cvetković, s.r.

Za tačnost otpravka

Upravitelj pisarnice

Marina Antonić