Presudom Apelacionog suda u Novom Sadu Kž1 396/15 od 17.06.2015. godine i to stavom prvim izreke usvojena je žalba okrivljenog M.M., pa je preinačena presuda Višeg suda u Novom Sadu Kv 62/15 od 05.03.2015. godine, tako što su uzete kao utvrđene kazne zatvora izrečene sledećim presudama: Osnovnog suda u Nišu Kv 1980/10 od 01.02.2011. godine (kojom su preinačene u pogledu odluke o kaznama presude Opštinskog suda u Nišu K 3347/10 od 30.04.2010. godine i Opštinskog suda u Odžacima K 134/08 od 17.10.2008. godine), a kojom presudom je okrivljeni osuđen na jedinstvenu kaznu zatvora u trajanju od dve godine i pet meseci; Višeg suda u Novom Sadu Kv 1303/12 od 04.01.2012. godine (kojom su preinačene u pogledu odluke o kaznama pravnosnažne presude Višeg suda u Novom Sadu K 176/10 od 25.10.2012. godine i Opštinskog suda u Nišu K 799/07 od 17.05.2007. godine - preinačena presudom Okružnog suda u Nišu Kž1 2092/07 od 18.04.2008. godine), te mu je izrečena jedinstvena kazna zatvora u trajanju od četiri godine i jedanaest meseci; Osnovnog suda u Nišu K 3416/10 od 09.09.2010. godine, kojom je osuđen na jedinstvenu kaznu zatvora u trajanju od jedne godine i osam meseci; Osnovnog suda u Nišu K 8500/10 od 08.09.2011. godine, kojom je osuđen na kaznu zatvora u trajanju od jedne godine; Osnovnog suda u Čačku K 73/11 od 30.10.2012. godine – preinačena presudom Apelacionog suda u Kragujevcu Kž1 1260/13 od 15.03.2012. godine i kojom je osuđen na kaznu zatvora u trajanju od jedne godine i šest meseci, Osnovnog suda u Nišu K 2740/10 od 28.03.2013. godine kojom je okrivljeni osuđen na kaznu zatvora u trajanju od jedne godine i šest meseci; Osnovnog suda u Sremskoj Mitrovici K 1666/10 od 09.02.2011. godine kojom je osuđen na kaznu zatvora u trajanju od jedne godine i šest meseci, pa je okrivljeni M.M. osuđen na jedinstvenu kaznu zatvora u trajanju od četrnaest godina i tri meseca u koju mu se ima uračunati vreme provedeno u pritvoru počev od 21.11.2008. godine do 15.12.2008. godine i od 03.04.2007. godine do 17.05.2007. godine, kao i vreme koje je okrivljeni do sada proveo na izdržavanju kazne zatvora po presudi Osnovnog suda u u Nišu Kv 1980/10 od 01.02.2011. godine i po presudi Višeg suda u Novom Sadu Kv 1303/12 od 04.01.2012. godine, dok se u preostalom delu žalba okrivljenog odbija kao neosnovana i prvostepena presuda u nepreinačenom delu potvrđuje. Stavom drugim izreke presude odbačena je kao neblagovremena žalba branioca okrivljenog M.M. izjavljena protiv presude Višeg suda u Novom Sadu Kv 62/15 od 05.03.2015. godine.

Protiv navedenih pravnosnažnih presuda zahtev za zaštitu zakonitosti je blagovremeno podneo branilac okrivljenog M.M., advokat D.K. u smislu člana 485. stav 1. tačka 1) ZKP, bez navođenja predloga o kojem Vrhovni kasacioni sud treba da odluči.

Vrhovni kasacioni sud je na osnovu odredbe člana 488. stav 1. ZKP dostavio primerak zahteva za zaštitu zakonitosti Republičkom javnom tužiocu, pa je u sednici veća koju je održao bez obaveštavanja Republičkog javnog tužioca i branioca okrivljenog, smatrajući da njihovo prisustvo u smislu člana 488. stav 2. ZKP nije od značaja za donošenje odluke, razmotrio spise predmeta sa pravnosnažnim presudama protiv kojih je podnet zahtev za zaštitu zakonitosti, pa je nakon ocene navoda u zahtevu našao:

Branilac okrivljenog M.M. u zahtevu za zaštitu zakonitosti najpre ističe da je u konkretnom slučaju trebalo da se primeni član 48. KZ SRJ, odnosno član 60 KZ i da se okrivljenom izrekne maksimalna jedinstvena kazna u trajanju ne dužem od osam godina, odnosno deset godina, imajući u vidu da nijedna od zaprećenih kazni za krivična dela za koja je okrivljeni oglašen krivim, a koje kazne su ušle u sastav jedinstvene kazna izrečene pobijanim presudama, ne prelazi tri godine zatvora, te da se u konkretnom slučaju primeni KZ SRJ, budući da je to blaži zakon za učinioca jer član 48. tog Zakona predviđa da se okrivljenom izrekne maksimalna jedinstvena kazna u trajanju ne dužem od osam godina za razliku od člana 60. KZ, gde je predviđeno da ako su za sva krivična dela u sticaju propisane kazne zatvora do tri godine, jedinstvena kazna ne može biti veća od deset godina zatvora. Zbog navedenog branilac smatra da je u obe pobijane presude odlukom o krivičnoj sankciji povređen zakon, a kojim navodima ukazuje na povredu zakona iz člana 439. tačka 3) ZKP.

Vrhovni kasacioni sud najpre utvrđuje da iz spisa predmeta proizilazi da su u sastav jedinstvene kazne koja je okrivljenom izrečena pobijanom drugostepenom presudom ušle kazne iz sledećih presuda: presude Opštinskog suda u Vršcu K 35/09 od 13.04.2009. godine, kojom je okrivljeni oglašen krivim za izvršenje krivičnog dela utaja iz člana 207. stav 3. Krivičnog zakonika, za koje delo je tada bila propisana kazna zatvora od jedne godine do šest godina i za krivično delo prevara iz člana 208. stav 3. KZ, za koje je tada bila propisana kazna zatvora od jedne do osam godina, i za koja dela je okrivljeni osuđen na jedinstvenu kaznu zatvora u trajanju od jedne godine i šest meseci; presudom Opštinskog suda u Čajetini K 133/07 od 30.04.2008. godine, kojom je okrivljeni M.M. oglašen krivim zbog izvršenja krivičnog dela prevara iz člana 208. stav 1. KZ za koje delo je bila propisana novčana kazna ili kazna zatvora do tri godine, a za koje delo je okrivljeni osuđen na kaznu zatvora u trajanju od pet meseci; presudom Osnovnog suda u Nišu K 3347/10 od 30.04.2010. godine, kojom je okrivljeni oglašen krivim zbog izvršenja krivičnog dela prevara iz člana 208. stav 3. KZ, za koje delo je tada bila propisana kazna zatvora od jedne do osam godina i za koje delo je okrivljeni osuđen na kaznu zatvora u trajanju od dve godine; presudom Opštinskog suda u Odžacima K 134/08 od 17.10.2008. godine, kojom je okrivljeni oglašen krivim zbog izvršenog krivičnog dela izdavanje čeka i korišćenje platnih kartica bez pokrića iz člana 228. stav 3, za koje je bila propisana kazna zatvora u trajanju od jedne do deset godina i za koje je okrivljeni osuđen na kaznu zatvora u trajanju od šest meseci; presudom Višeg suda u Novom Sadu K 176/10 od 25.10.2010. godine kojom je okrivljeni oglašen krivim zbog izvršenja krivičnog dela zloupotreba službenog položaja iz člana 359. stav 3. KZ, za koje delo je propisana kazna zatvora u trajanju od dve do dvanaest godina i za koje delo je okrivljeni osuđen na kaznu zatvora u trajanju od tri godine; presudom Opštinskog suda u Nišu K 799/07 od 17.05.2007. godine koja je preinačena presudom Okružnog suda u Nišu Kž1 2092/07 od 18.04.2008. godine, kojom je okrivljeni oglašen krivim zbog izvršenog krivičnog dela poreska utaja iz člana 229. stav 3. KZ, za koje delo je propisana kazna zatvora od jedne do osam godina i novčana kazna, a za koje je okrivljeni osuđen na kaznu zatvora u trajanju od dve godine i novčanu kaznu u iznosu od 200.000,00 dinara; presuda Osnovnog suda u Nišu K 3416/10 od 09.09.2010. godine, kojom je okrivljeni oglašen krivim zbog izvršenog krivičnog dela poreska utaja iz člana 229. stav 1. KZ, za koje je tada bila propisana kazna zatvora do tri godine i novčana kazna; presuda Osnovnog suda u Nišu K 8500/10 od 08.09.2011. godine, kojom je okrivljeni oglašen krivim zbog izvršenog krivičnog dela iz člana 229. stav 2. KZ, za koje je bila propisana kazna zatvora od jedne do pet godina i novčana kazna; presudom Osnovnog suda u Čačku K 73/11 od 30.10.2012. godine, kojom je okrivljeni oglašen krivim zbog izvršenog krivičnog dela iz člana 238. stav 1. tačka 2. KZ, za koje delo je tada bila propisana kazna zatvora od tri meseca do pet godina; presudom Osnovnog suda u Nišu K 2740/10 od 28.03.2013. godine, kojom je okrivljeni oglašen krivim zbog izvršenog krivičnog dela iz člana 204. stav 1. tačka 1) KZ, za koje delo je bila propisana kazna zatvora od jedne do osam godina; presudom Osnovnog suda u Sremskoj Mitrovici K 1666/10 od 09.12.2011. godine, kojom je okrivljeni oglašen krivim zbog krivičnog dela iz člana 207. stav 1. KZ, za koje je bio propisan zatvor do dve godine i novčana kazna.

Odredbom člana 60. stav 2. tačka 3) Krivičnog zakonika je propisano da ako su za sva krivična dela u sticaju propisane kazne zatvora do tri godine jedinstvena kazna ne može biti veća od deset godina zatvora.

Iz svega navedenog, po oceni ovog suda, jasno proizilazi, da su u sastav jedinstvene kazne koja je okrivljenom izrečena pobijanom drugostepenom presudom, ušle kazne zatvora koje su okrivljenom izrečene u postupcima koji su protiv njega vođeni i u kojima je okrivljeni osuđen za krivična dela propisana Krivičnim zakonikom, te da je za neka od tih dela bila propisana kazna zatvora u dužem trajanju od tri godine. Neosnovani su stoga navodi branioca okrivljenog da je u konkretnom slučaju trebalo primeniti odredbu člana 48. KZ SRJ, kojom je propisano da ako su za sva krivična dela u sticaju propisane kazne zatvora do tri godine jedinstvena kazna ne može biti veća od osam godina zatvora ili odredbu člana 60. KZ, koja propisuje da se okrivljenom ne može izreći kazna zatvora veća od deset godina u slučaju da su za sva krivična dela u sticaju propisane kazna zatvora do tri godine, a ovo stoga što ovde nema značaja činjenica da li je navedena odredba KZ SRJ blaža od odredbe člana 60 KZ, kada se krivično-pravni položaj okrivljenog ne može upodobiti primeni ovih odredaba, konkretno članu 60. stav 2. tačka 3) KZ.

Iz iznetih razloga, neosnovano branilac okrivljenog zahtevom ukazuje na to da su pobijane presude donete uz povrede zakona iz člana 439. tačka 3) ZKP, pri čemu je, po oceni ovog suda, u postupku za preinačenje odluke o kazni na osnovu člana 552. stav 1. tačka 1) ZKP u vezi člana 556. stav 1. tačka 1) ZKP jedinstvena kazna zatvora u trajanju od 14 godina i 3 meseca koja je okrivljenom izrečena pobijanom drugostepenom presudom u svemu izrečena u skladu sa članom 60. stav 2. tačka 2) KZ, jer je veća od najteže utvrđene kazne, a manja od zbira utvrđenih kazni.

Branilac okrivljenog u zahtevu ističe i to da u pobijanoj prvostepenoj presudi sud uopšte nije obrazložio koje su to olakšavajuće, odnosno otežavajuće okolnosti uzete u obzir i na koji način ih je cenio, odnosno kako su one uticale na odmeravanje jedinstvene kazne, te da su sudovi u pobijanim presudama potpuno zanemarili bitnu činjenicu da je okrivljeni 28.04.2013. godine u tragičnom događaju izgubio svog sina jedinca L.M., što je po oceni branioca izrazito olakšavajuća okolnost koja se dogodila pre pravnosnažnosti nekih presuda, zbog čega sudovi po oceni branioca nisu mogli da navedu da su olakšavajuće okolnosti iste kao u citiranim pravnosnažnim presudama. Branilac smatra da sudovi nisu imali u vidu ni to da okrivljeni izdržava višegodišnje zatvorske kazne i da je njegovo ukupno psihofizičko stanje narušeno i ugroženo u većoj meri.

Iznetim navodima, po oceni ovog suda, branilac okrivljenog u suštini osporava utvrđeno činjenično stanje u pobijanim presudama, a vezano za olakšavajuće i otežavajuće okolnosti koje su uzete u obzir prilikom odmeravanja kazne okrivljenom M.M.

Branilac okrivljenog u zahtevu ističe i to da je drugostepeni sud pobijanom presudom odbacio žalbu branioca okrivljenog zbog neblagovremenosti i pored činjenice da je branilac osuđenog blagovremeno predložio vraćanje u pređašnje stanje i izjavio žalbu čim su se za to stvorili objektivni uslovi, odnosno čim je branilac dobio presudu i odgovarajuće punomoćje za zastupanje. Iznetim navodima, po oceni ovog suda branilac okrivljenog ukazuje na to da su u postupku koji je prethodio donošenju pobijane drugostepene presude povređeni čl. 226, 227. i 228. ZKP, koji regulišu povraćaj u pređašnje stanje.

Kako članom 485. stav 4. ZKP koji propisuje razloge zbog kojih okrivljeni, odnosno njegov branilac shodno pravima koja u postupku ima u smislu člana 71. tačka 5) ZKP, mogu podneti zahtev za zaštitu zakonitosti protiv pravnosnažne odluke i postupka koji je prethodio njenom donošenju nije predviđena mogućnost podnošenja ovog vanrednog pravnog leka zbog povreda čl. 226, 227. i 228. ZKP, kao ni zbog pogrešno i nepotpuno utvrđenog činjeničnog stanja u pravnosnažnoj presudi, to je Vrhovni kasacioni sud zahtev branioca okrivljenog u ovom delu ocenio kao nedozvoljen.

Iz iznetih razloga, Vrhovni kasacioni sud je odlučio kao u izreci ove presude, u odnosu na odbijajući deo na osnovu člana 491. stav 1. ZKP, a na osnovu člana 487. stav 1. tačka 2) u vezi člana 485. stav 4. ZKP u delu u kojem je zahtev odbacio kao nedozvoljen.

Zapisničar - savetnik                                                                                                      Predsednik veća - sudija

Ivana Trkulja Veselinović,s.r.                                                                                   Janko Lazarević,s.r.