Protiv pravnosnažne presude donesene u drugom stepenu, tužena je izjavila reviziju zbog bitne povrede odredaba parničnog postupka i pogrešne primene materijalnog prava.

Vrhovni kasacioni sud je ispitao pobijanu odluku, primenom člana 399. Zakona o parničnom postupku („Službeni glasnik RS“ broj 125/04), pa je našao da je revizija osnovana.

U postupku nije učinjena bitna povreda odredaba parničnog postupka iz člana 361. stav 2. tačka 9. ZPP, na koju revizijski sud pazi po službenoj dužnosti.

Prema činjeničnom stanju na kome je zasnovana pobijana odluka, tužilac je bio sudija Opštinskog suda u Prištini, ali nakon napuštanja teritorije Kosova, tokom 1999. godine, nije bio radno angažovan sve do 12.12.2003. godine, kada je radno angažovan u Opštinskom sudu u Kosjeriću, u kome je radio do 01.01.2005. godine. U periodu u kome nije bio angažovan kao sudija, tužiocu je isplaćivana naknada zarade u visini od 80%, a kasnije minimalna zarada u visini od 4.600,00 dinara, a potom u većim iznosima, kako je to utvrđeno nižestepenim odlukama, na osnovu nalaza i mišljenja sudskog veštaka. Sudovi su utvrdili da nakon izmeštanja Opštinskog suda u Prištini, tužilac je kontinuirano zahtevao da bude radno angažovan, te je u tom smislu dao i pismenu saglasnost za premeštaj ili upućivanje u drugi sud iste vrste van teritorije Kosova i Metohije, a više puta se obraćao i Visokom savetu pravosuđa radi raspoređivanja ili upućivanja.

Kod ovako utvrđenog činjeničnog stanja, sudovi su usvojili tužbeni zahtev, obavezivanjem tužene da isplati tužiocu ukupno 1.654.841,55 dinara, sa pripadajućom zakonskom kamatom počev od dospeća svkog pojedinačnog mesečnog iznosa do isplate, što predstavlja razliku između iznosa koji su mu isplaćivani do iznosa koje bi primio da je obavljao sudijsku dužnost. Osnov odgovornosti tužene za štetu koju tužilac trpi, zbog izostale zarade, sudovi zasnivaju na nezakonitom postupanju tužene, uz pozivanje na odredbu člana 154. stav 1. Zakona o obligacionim odnosima.

Vrhovni kasacioni sud nalazi da se osnovano revizijom ukazuje na pogrešnu primenu materijalnog prava.

Naime, tužilac je bio sudija Opštinskog suda u Prištini, pa iako nije razrešen sudijske dužnosti u periodu nakon napuštanja Kosova 1999. godine do 12.12.2003. godine, kao i od 01.01.2005. godine pa kasnije, nije bio radno angažovan. U tom periodu isplaćivana mu je naknada plate u iznosima nižim od plate sudije opštinskog suda, utvrđene Zakonom o sudijama i Zakonom o platama u državnim organima i javnim službama.

Zakonom o platama u državnim organima i javnim službama („Službeni glasnik RS“ broj 34/01), uređen je način utvrđivanja plata, dodataka, naknada plata i ostalih primanja, između ostalih i lica zaposlenih u sudovima (član 1. ovog Zakona). Sudije, kao lica izabrana na javnu funkciju, imaju pravo na platu, naknadu plate i druga primanja u visini utvrđenoj aktom Vlade Republike Srbije, koji donosi na osnovu ovlašćenja iz člana 11. ovog Zakona.

U konkretnom slučaju, tužiocu je u spornom periodu isplaćivana naknada plate u visini koja je bila utvrđena aktom Vlade Republike Srbije. Okolnost što mu nije prestala sudijska dužnost, sama po sebi ne podrazumeva da on ima pravo na isplatu plate kao da obavlja sudijsku dužnost, bez obzira što se u tom periodu obraćao tuženoj zahtevom radi radnog angažovanja. Vlada Republike Srbije je, na osnovu svojih zakonskih ovlašćenja, odredila visinu naknade radno neangažovanim sudijama, raseljenim sa područja AP Kosova i Metohije, a naknada plate mu je isplaćena u utvrđenoj visini.

Naime, usled opštepoznatih, vanrednih okolnosti na teritoriji Kosova i Metohije, sud u kome je tužilac radio je izmešten, a zbog smanjenog obima posla, kao i nedostatka materijalnih i smeštajnih kapaciteta, zaposleni iz tog suda, među kojima i tužilac, nisu radno angažovani. Upravo ove, objektivne okolnosti dovele su do toga da mu je u spornom periodu isplaćivana naknada plate u visini koja je utvrđena aktom nadležnog organa, saglasno članu 11. stav 1. Zakona o platama u državnim organima i javnim službama. Imajući ovo u vidu, Vrhovni kasacioni sud nalazi da u radnjama organa tužene nema protivpravnosti, odnosno ne postoji nezakonito postupanje tužene, pa nema ni osnova za naknadu štete u smislu člana 154. i 172. Zakona o obligacionim odnosima, a što i tužbeni zahtev čini neosnovanim.

Imajući u vidu da su nižestepeni sudovi, pogrešnom primenom materijalnog prava usvojili tužbeni zahtev, Vrhovni kasacioni sud je, na osnovu člana 407. stav 1. ZPP, preinačio nižestepene presude, a tužbeni zahtev odbio kao neosnovan, odnosno odlučio kao u stavu prvom izreke.

Odlučujući o troškovima postupka, u smislu člana 161. stav 2. Zakona o parničnom postupku, Vrhovni kasacioni sud nalazi da tužena, koja je u postupku po reviziji uspela, ima pravo na troškove ovog postupka, ali joj isti nisu dosuđeni, s obzirom da iste nije tražila, niti bliže opredelila.

                                                                                                     Predsednik veća

                                                                                                    sudija Vesna Popović,s.r.