Protiv pravnosnažne presude donesene u drugom stepenu, tužilac je izjavio reviziju zbog pogrešne primene materijalnog prava

Vrhovni kasacioni sud je ispitao pobijanu odluku, primenom člana 408. Zakona o parničnom postupku („Sl. glasnik RS“ br.72/11 i 55/14), pa je našao da je revizija osnovana.

U postupku nije učinjena bitna povreda odredaba parničnog postupka iz člana 374. stav 2. tačka 2. ZPP, na koju revizijski sud pazi po službenoj dužnosti, a revizijom se ne ukazuje na druge povrede postupka, zbog kojih se, primenom člana 407. stav 1. ZPP, revizija može izjaviti.

Prema utvrđenom činjeničnom stanju, tužilac je bio zaposlen kod tužene na neodređeno vreme i u spornom periodu je bio raspoređen na radno mesto … u Policijskoj upravi Valjevo i to do 31.12.2008. godine, kada je penzionisan. Rešenjem tužene od 28.07.2006. godine određena mu je visina plate u skladu sa članom 2, 3, 4. i 7. Pravilnika o platama zaposlenih u Ministarstvu unutrašnjih poslova od 26.06.2006. godine, tako što mu je prema članu 2. i 3. Pravilnika – određen osnovni koeficijent u visini od 6,68, prema članu 4. Pravilnika - dodatni koeficijent (prema stručnoj spremi i radnom statusu- mestu) 9,96, a prema članu 7. Pravilnika – dodatni koeficijent za zvanje određen mu je u visini 1,55, na koji način mu je određen ukupan koeficijent za obračun i isplatu plate u visini od 18,89. Poređenjem koeficijenta tužioca sa koeficijentom BB, policijskog službenika koji nema neredovnost u radu, utvrđeno je da je ovom uporednom radniku određen ukupan koeficijent 18,03. Ocenom nalaza sudskog veštaka, sudovi su utvrdili broj časova prekovremenog i noćnog rada, kao i rada u dane državnih i verskih praznika tužioca (neredovnost u radu), te je utvrđeno i da je obračun i isplata plate vršen za 174 časa mesečno, ali da tužiocu po osnovu noćnog i prekovremenog rada i rada u dane državnih i verskih praznika nije isplaćivan dodatak, već mu je plata isplaćivana samo na osnovu rešenjem određenog koeficijenta. Takođe je utvrđeno da (odlukom tužene) tužiocu nije utvrđen koeficijent za obračun i isplatu plate koji je za 30% do 50% veći od drugih državnih službenika koji nisu imali neredovnost u radu. U postupku pred drugostepenim sudom (gde je otvarana rasprava u smislu člana 383. stav 3. ZPP), utvrđeno je na osnovu nalaza i mišljenja sudskog veštaka da je uporednim radnicima, VV raspoređenoj na radno mesto … i … i GG na radnom mestu … određen isti ukupan koeficijent i to u visini od 12,84, od čega je osnovni koeficijent 6,68, po članu 2 i 3. Pravilnika, dodatni koeficijent 4,61, po članu 4. Pravilnika, a koeficijent po članu 7. Pravilnika im je određen u visini od 1,55.

Kod ovako utvrđenog činjeničnog stanja, prvostepeni sud nalazi da tužiocu nije određen koeficijent koji je 30% do 50% veći od drugih državnih službenika koji nisu imali neredovnost u radu, pa je usvojio tužbeni zahtev i obavezao tuženu da tužiocu isplati utvrđenu razliku od 61.786,24 dinara, na ime uvećanja po osnovu noćnog i prekovremenog rada i rada u dane državnih i verskih praznika u utuženom periodu.

Pobijanom odlukom drugostepeni sud je preinačio prvostepenu presudu i odbio tužbeni zahtev u celosti, nalazeći da tužilac nije dokazao da kroz utvrđeni koeficijent nije izvršeno uvećanje za procenat veći od 30% u odnosu na uporedne radnike, koji nemaju neredovnost u radu, kao ni status ovlašćenog lica, kao i da tužilac rešenje o plati nije osporavao, pa je isto postalo pravnosnažno, usled čega ono deluje svojom materijalnom pravnosnažnošću i dokaznom snagom na okolnost u tom rešenju utvrđenih koeficijenata.

Po oceni Vrhovnog kasacionog suda osnovani su navodi revizije tužioca o pogrešnoj primeni materijalnog prava prilikom odlučivanja o zahtevu za isplatu naknade za prekovremeni i noćni rad i za rad u dane državnih i verskih praznika u spornom periodu.

Naime, 29.11.2005. godine stupio je na snagu Zakon o policiji („Sl. glasnik RS“ br. 101/05), kojim je određeno da se osnovna plata zaposlenih kod tužene, sastoji od osnovice koju utvrđuje Vlada i osnovnog i dodatnog koeficijenta u odnosu na zvanje, radna mesta, odnosno poslove na kojima se staž osiguranja računa sa uvećanim trajanjem, posebne uslove rada, opasnost, odgovornost i složenost poslova (član 146. stav 2. Zakona). Dodatni koeficijent utvrđen u skladu sa članom 146. stav 2. ovog Zakona, primenom na osnovicu uvećava platu za 30% do 50% u odnosu na plate drugih državnih službenika (član 147. stav 1.), a uz saglasnost Vlade, za pojedine kategorije zaposlenih mogu se utvrditi dodatni koeficijenti koji omogućavaju uvećanje i za više od 50% u odnosu na plate drugih državnih službenika (član 147. stav 2. istog Zakona). Pravilnikom o platama zaposlenih u MUP od 26.06.2006. godine određeni su dodatni koeficijenti zaposlenih.

Pravilna primena navedenih zakonskih odredaba podrazumeva da policajci i ovlašćena službena lica zaposleni kod tužene, počev od stupanja na snagu Pravilnika o platama od 26.06.2006. godine do 08.12.2011. godine, kada su stupile na snagu izmene Zakona o policiji (“Sl. glasnik RS” br. 92/11), nemaju pravo na uvećanje plate po osnovu neredovnosti u slučaju da je njihova plata već uvećana 30% do 50% u odnosu na plate drugih državnih službenika. Pri tom, sama sadržina odredbe člana 147. Zakona, ukazuje da prilikom utvrđivanja da li je ovoj kategoriji zaposlenih uvećana plata po ovom osnovu, uporedni radnik ne može biti državni službenik kome je u startu utvrđen niži koeficijent po osnovu radnog statusa – radnog mesta i koji je razvrstan u znatno niži platni razred.

Imajući ovo u vidu, Vrhovni kasacioni sud nalazi da je pobijanom odlukom pogrešno primenjeno materijalno pravo kada je okolnost - da li je tužiocu u ovom periodu (01.07.2006. do 28.02.2008. godine) priznato pravo na uvećanu zaradu po osnovu prekovremenog i noćnog rada, kao i za rad u dane državnih i verskih praznika, utvrđena stavljanjem u srazmeru koeficijenta tužioca sa koeficijentom radnika sa istom stručnom spremom, koji rade u … i … ili koji obavljaju …, kojima je po osnovu platnog razreda i radnog mesta, odnosno zvanja, određen znatno niži koeficijent za obračun plate, te koji nemaju neredovnost u radu kao što to ima tužilac, niti status ovlašćenog službenog lica. Dakle, razlika u plati tužioca i uporednih radnika koji obavljaju poslove u ... i ..., odnosno ..., nije zasnovana na isplati naknade za neredovnost u radu koju je tužilac ostvario, već po osnovu koeficijenta utvrđenog rešenjem tužene, kojim je određena samo osnovna plata svakom od zaposlenih i koja u sebi ne sadrži dodatak za prekovremeni i noćni rad i za rad u dane državnih i verskih praznika. Za razliku od ovih uporednih radnika, poređenjem plate BB, …, kome je rešenjem tužene određen ukupan koeficijent za obračun i isplatu plate u visini od 18,03, a koji nema neredovnost u radu kao što to ima tužilac kome je ukupan koeficijent određen u visini od 18,89, proizilazi da tužiocu određivanjem koeficijenta u skladu sa odredbama 2, 3, 4. i 7. Pravilnika, nije izvršeno i uvećanje na osnovu člana 147. Zakona.

Na pravo tužioca na isplatu uvećane zarade po osnovu noćnog i prekovremenog rada i rada u dane državnih i verskih praznika, primenom člana člana 147. Zakona, nije od uticaja okolnost što tužilac protiv rešenja tužene o određivanju koeficijenta za obračun i isplatu plate nije koristio pravna sredstva, s obzirom da je obaveza tužene bila da mu visinu koeficijenta po ovom osnovu pravilno – primenom navedene imperativne norme odredi, što je ona propustila da učini, pa tužilac osnovano tužbom potražuje naknadu štete u visini ostvarenih broja sati neredovnosti u radu, koja je u konkretnom slučaju utvrđena ocenom nalaza i mišljenja sudskog veštaka.

Kako je na ovaj način, pobijanom odlukom o osnovanosti tužbenog zahteva odlučeno uz pogrešnu primenu materijalnog prava, Vrhovni kasacioni sud je primenom člana 416. stav 1. Zakona o parničnom postupku, preinačio drugostepenu odluku, tako što je odbio žalbu tužene i potvrdio prvostepenu presudu kojom je usvojen tužbeni zahtev, odnosno doneo odluku kao u stavu prvom izreke.

Tužilac je uspeo u postupku po reviziji, pa su mu, primenom člana 165. stav 2. u vezi člana 154. ZPP, priznati troškovi ovog postupka. Visina troškova odmerena je u visini od 12.000,00 dinara, a prema Tarifi o nagradama i naknadama troškova za rad advokata („Sl.list SRJ“ broj 54/98 ... „Službeni glasnik RS“ broj 121/12), na ime nagrade advokatu za sastav revizije. Troškovi na ime sudskih taksi za reviziju i odluku po reviziji tužiocu nisu dosuđeni, s obzirom da mu taksa nije ni određena ni naplaćena, pa nema ni pravo na naknadu istih.

Na ovaj način odlučeno je kao u stavu drugom izreke.

Predsednik veća – sudija

Vesna Popović, s.r.

Za tačnost otpravka

Upravitelj pisarnice

Marina Antonić