.jpg "Sudska praksa")
Republika Srbija
VRHOVNI KASACIONI SUD
Rev 57/2017
20.12.2017. godina
Beograd
U IME NARODA
Vrhovni kasacioni sud, u veću sastavljenom od sudija: Zvezdane Lutovac, predsednika veća, Jelene Borovac i Branka Stanića, članova veća, u parnici tužilje AA iz ..., koju zastupa punomoćnik Ružica Filipović, advokat iz ..., protiv tuženih BB, VV i GG svi iz ..., koje zastupa punomoćnik Dragan Krstić, advokat iz ..., radi utvrđenja nepostojanja prava službenosti, vrednost spora 10.000,00 dinara, odlučujući o reviziji tužilje izjavljenoj protiv presude Apelacionog suda u Nišu Gž br.1533/16 od 01.09.2016. godine, u sednici veća održanoj dana 20.12.2017. godine, doneo je
P R E S U D U
ODBIJA SE kao neosnovana revizija tužilje, izjavljena protiv presude Apelacionog suda u Nišu Gž br.1533/16 od 01.09.2016. godine.
O b r a z l o ž e nj e
Presudom Osnovnog suda u Vranju P br.931/16 od 19.04.2016. godine, utvrđeno je prema tuženima da nemaju pravo sezonske i stalne službenosti prolaza pešice, zaprežnim kolima, traktorom i putničkim vozilom spornim putem koji se proteže u pravcu severoistok – jugozapad i jugozapad severoistok na kp.br. ... iz LN br. ... u KO ..., kao poslužnog dobra radi dolaska tuženih od seoskog puta sa parcele broj ... u KO ... do parcele broj ... kao povlasnog dobra i odlaska od parcele broj ... do seoskog puta broj ... u merama i granicama bliže označenim u ovom stavu izreke presude i obavezani su tuženi da prestanu sa napred navedenim oblicima prolaza preko opisanog spornog dela parcele i da ne uklanjaju ogradu na kp.br. ... u KO ... . Stavom drugim odlučeno je da svaka stranka snosi svoje troškove parničnog postupka.
Apelacioni sud u Nišu je presudom Gž br.1533/16 od 01.09.2016. godine godine preinačio presudu Osnovnog suda u Vranju P br.931/16 od 19.04.2016. godine, tako što je odbio tužbeni zahtev tužilje kojim je tražila prema tuženima da se utvrdi nepostojanje prava službenosti a tužilja je obavezana da tuženima naknadi troškove parničnog postupka u iznosu od 180.800,00 dinara sa zakonskom zateznom kamatom od dana izvršnosti presude. Odbijen je zahtev tužilje za naknadu troškova drugostepenog postupka.
Protiv pravnosnažne presude donete u drugom stepenu tužilja je izjavila blagovremenu reviziju zbog pogrešne primene materijalnog prava.
Ispitujući pobijanu presudu u smislu člana 408. ZPP („Službeni glasnik RS“ br.72/11, 55/14), Vrhovni kasacioni sud je našao da revizija nije osnovana.
U postupku donošenja pobijane presude nema bitne povrede odredaba parničnog postupka iz člana 374. stav 2. tačka 2. Zakona o parničnom postupku na koju Vrhovni kasacioni sud pazi po službenoj dužnosti.
Prema utvrđenom činjeničnom stanju tužilja je vlasnik kp.br. ... u KO ..., upisane u listu nepokretnosti broj ... Katastarska parcela ... je susedna sa parcelom tužilje i u SKN se vodi kao privatna svojina sa po 1/3 idealnih delova na DD, VV i ĐĐ. Tužilja tvrdi da tuženi preko njene parcele kao poslužnog dobra sa seoskog puta koji se nalazi na kp.br. ... prelaze do svoje parcele ... kao povlasnog dobra, da za to nemaju nikakvog osnova i da to čine od 2013. godine. Zbog toga ih je tužilja opominjala, postavljala ogradu, koju su oni rušili. Veštak geometar je dao nalaz i mišljenje, tako što je na licu mesta identifikovao sporni prostor – prosečen je put kroz katastarsku parcelu ... KO ... i dao mere i granice ovog prostora. Tuženi su osporavali da prolaze preko tužiljine parcele, ističući da oni uopšte ne polažu pravo na službenost prolaza preko te parcele. Osporili su i pasivnu legitimaciju jer tužbom nisu obuhvaćeni svi suvlasnici povlasnog dobra.
Polazeći od ovako utvrđenog činjeničnog stanja prvostepeni sud je usvojio tužbeni zahtev prema tuženima i utvrdio da nemaju pravo sezonske i stalne službenosti prolaza pešice, zaprežnim kolima, traktorom i putničnim vozilom kroz veštačenjem opredeljen deo parcele tužilje nalazeći da nisu ispunjeni uslovi predviđeni članovima 52, 53. i 54. stav 1. Zakona o osnovama svojinsko pravnih odnosa, te da tuženi nisu pružili dokaz sudu da su na bilo koji način zasnovali pravo službenosti prolaza.
Drugostepeni sud je pobijanom presudom odbio tužbeni zahtev tužilje kao neosnovan i to u odnosu na tuženog VV, kao jednog od suvlasnika povlasnog dobra zbog nepotpune pasivne legitimacije u smislu člana 211. stav 2. ZPP, a u odnosu na tužene BB i GG zahtev je odbijen iz razloga nedostatka pasivne legitimacije.
Neosnovano se revizijom ističe da je donošenjem pobijane presude pogrešno primenjeno materijalno pravo.
Prema članu 211. stav 1. ZPP nužno suparničarstvo postoji ako po zakonu zbog prirode pravnog odnosa tužbom moraju da se obuhvate sva lica koja su učesnici materijalno pravnog odnosa. Ako sva lica iz stava 1. ovog člana nisu obuhvaćena tužbom kao stranke, sud će da odbije zahtev kao neosnovan (stav 2).
U konkretnom slučaju, katastarska parcela kp.br. ... KO ... koju tužilja označava kao povlasno dobro, pripada suvlasnicima DD, VV i ĐĐ sa po 1/3 idealnom. Tužbom je obuhvaćen samo jedan od suvlasnika predmetne nepokretnosti, VV, dok istom nisu obuhvaćeni i drugi suvlasnici DD i ĐĐ ili eventualno njihovi pravni sledbenici. S druge strane kao tuženi su označeni BB i GG koji nisu suvlasnici povlasnog dobra, već se za njih samo tvrdi da su prolazili spornim delom parcele tužilje.
Imajući u vidu navedeno pravilan je zaključak drugostepenog suda da na strani suvlasnika povlasnog dobra postoji nužno i jedinstveno suparničarstvo. Naime tužbenim zahtevom se traži utvrđenje nepostojanja prava službenosti prema tuženima. Procesna pretpostavka za vođenje parnice je da kao tuženi budu označeni svi suvlasnici kat. parc. ... KO ..., koju tužilja označava kao povlasno dobro. Ovo stoga što nužno suparničarstvo postoji u slučaju kada nepokretnost pripada većem broju suvlasnika, pa onaj koji traži da sud utvrdi da im pripada ili ne pripada pravo neke službenosti po toj nepokretnosti, mora tužbom obuhvatiti sve suvlasnike. Ako tužba obuhvata samo neke od suvlasnika, presuda doneta prema njima, iako je njom usvojen tužbeni zahtev ne bi imala dejstva prema netuženim suvlasnicima jer presuda deluje samo prema strankama, a u konkretnom slučaju radi se o odnosu koji prema svim suvlasnicima mora biti rešen na jedinstven način. Ovo iz razloga što je stvarna službenost pravo vezano za nepokretnost a ne za lice, zbog čega svi suvlasnici nepokretnosti moraju biti obuhvaćeni tužbom u smislu člana 210. i 211. ZPP.
Stoga je po oceni Vrhovnog kasacionog suda drugostepeni sud pravilno primenio materijalno-procesno pravo kada je prvostepenu presudu preinačio i odbio tužbeni zahtev prema tuženom VV kao jednom od suvlasnika povlasnog dobra zbog nepotpune pasivne legitimacije, a tužbeni zahtev prema ostalim tuženima iz razloga što isti nisu suvlasnici povlasnog dobra na koje se odnosi utvrđivanje nepostojanja prava službenosti, zbog čega isti nemaju pasivnu legitimaciju.
Navodi tužilje o pogrešnoj primeni materijalnog prava stoga se ne mogu priihvatiti kao osnovani.
Pravilna je i odluka o troškovima postupka doneta na osnovu člana 165. stav 2. u vezi člana 153. stav 1. i člana 154. stav 2. ZPP-a.
Kako se ni ostalim revizijskim navodima ne dovodi u sumnju pravilnost pobijane presude, Vrhovni kasacioni sud je odlučio kao u izreci, na osnovu člana 414. ZPP.
Predsednik veća – sudija
Zvezdana Lutovac, s. r.
Za tačnost otpravka
Upravitelj pisarnice
Marina Antonić
