Presudom Apelacionog suda u Kragujevcu Gž1 4063/16 od 15.12.2016. godine, odbijena je kao neosnovana žalba tužene i potvrđena presuda Osnovnog suda u Priboju P1 58/2016 od 09.09.2016. godine.

Protiv navedene pravnosnažne presude donete u drugom stepenu tužena je, sa pozivom na odredbu člana 404. Zakona o parničnom postupku („Službeni glasnik Republike Srbije“, broj 72/11 ... 55/14), blagovremeno izjavila reviziju zbog bitnih povreda odredaba parničnog postupka i pogrešne primene materijalnog prava.

Apelacioni sud u Kragujevcu je, rešenjem R4 169/17 od 17.05.2017. godine, ustupio Vrhovnom kasacionom sudu na stvarnu nadležnost odlučivanje o posebnoj reviziji tužene izjavljenoj protiv presude tog suda Gž1 4063/16 od 15.12.2016. godine.

Odlučujući o dozvoljenosti revizije tužene, u smislu člana 404. Zakona o parničnom postupku, Vrhovni kasacioni sud je našao da je revizija dozvoljena.

Prema toj zakonskoj odredbi, revizija je izuzetno dozvoljena zbog pogrešne primene materijalnog prava i protiv drugostepene presude koja ne bi mogla da se pobija revizijom, ako je po oceni Vrhovnog kasacionog suda potrebno da se razmotre pravna pitanja od opšteg interesa ili pravna pitanja u interesu ravnopravnosti građana, radi ujednačavanja sudske prakse, kao i ako je potrebno novo tumačenje prava (posebna revizija).

Predmet spora u konkretnom slučaju je zahtev tužioca za uplatu doprinosa za penzijsko i invalidsko osiguranje.

Imajući u vidu promenljivu sudsku praksu, naročito u pogledu nadležnosti suda za odlučivanje po takvom zahtevu (pravno shvatanje Građanskog odeljenja Vrhovnog suda Srbije od 27.12.1999. godine; pravno shvatanje Građanskog odeljenja Vrhovnog suda Srbije od 05.11.2001. godine i zaključak usvojen na sednici Građanskog odeljenja Vrhovnog kasacionog suda od 23.03.2010. godine), kao i odluke Ustavnog suda (Už 3506/2012 od 21.02.2013. godine; Už 4186/2010 od 12.06.2013. godine), Vrhovni kasacioni sud je našao da postoje razlozi za odlučivanje o posebnoj reviziji tužene u smislu označene zakonske odredbe.

Stoga je, na osnovu člana 404. Zakona o parničnom postupku, odlučeno kao u prvom stavu izreke.

Odlučujući o osnovanosti revizije, u smislu člana 408. Zakona o parničnom postupku, Vrhovni kasacioni sud je našao da revizija nije osnovana.

U sprovedenom postupku nije učinjena bitna povreda odredaba parničnog postupka iz člana 374. stav 2. tačka 2. Zakona o parničnom postupku na koju Vrhovni kasacioni sud pazi po službenoj dužnosti. Neosnovani su revizijski navodi o postojanju bitne povrede odredaba parničnog postupka iz člana 374. stav 1. u vezi sa članovima 8. i 238. Zakona o parničnom postupku, učinjene u postupku pred drugostepenim sudom.

Prema utvrđenom činjeničnom stanju, pravnosnažnom presudom Osnovnog suda u Priboju P1 170/13 od 22.10.2015. godine obavezana je tužena da isplati tužiocu naknadu zarade za prekovremeni i noćni rad, odnosno rad u dane državnih praznika za period od 28.01.2010. godine do 31.12.2011. godine. Tužena je dosuđene novčane iznose isplatila tužiocu, ali na iste nije izvršila uplatu doprinosa za penzijsko i invalidsko osiguranje kod nadležnog Fonda.

Na osnovu tako utvrđenog činjeničnog stanja, nižestepeni sudovi su o tužbenom zahtevu odlučili pravilnom primenom materijalnog prava.

Doprinosi za obavezno socijalno osiguranje su sastavni deo zarade (plate), što proizilazi iz odredbi članova 104. i 105. stav 1. i 2. Zakona o radu („Službeni glasnik Republike Srbije“ broj 24/05 ... 13/17) i odredbe člana 2. stavovi 1. i 2. Zakona o platama državnih službenika i nameštenika („Službeni glasnik RSe“, broj 62/06 ... 99/14). Navedenim odredbama doprinosi za obavezno socijalno osiguranje svrstani su u kategoriju prava zaposlenih iz radnog odnosa, u smislu odredbe člana 60. stav 4. Ustava Republike Srbije i odredbe člana 12. stav 1. Zakona o radu koje, između ostalog, kao jedno od osnovnih prava zaposlenih garantuju i pravo na odgovarajuću zaradu. Uplata doprinosa za obavezno socijalno osiguranje je zakonska obaveza poslodavca, koji je i obveznik doprinosa i obveznik obračunavanja, odnosno plaćanja doprinosa iz osnovice i na osnovicu za zaposlene, izabrana, imenovana i postavljena lica i lica koja obavljaju privremene i povremene poslove, iz kog razloga je dužan da obračuna, odnosno plati doprinose u svoje ime a u korist zaposlenog. Poslodavac je dužan da doprinose obračuna i uplati istovremeno sa isplatom zarade, razlike zarade ili ugovorene naknade za privremene i povremene poslove, po propisima koji važe u momentu isplate tih primanja. Izloženo je izričito propisano članovima 6. stav 1. tačke 1. i 2. i članom 51. stav 1. i 2. Zakona o doprinosima za obavezno socijalno osiguranje („Službeni glasnik Republike Srbije“, broj 84/04 ... 7/17).

Tužena je isplatila tužiocu novčane iznose dosuđene pravnosnažnom sudskom odlukom na ime razlike u zaradi za prekovremeni i noćni rad, odnosno rad u dane državnih praznika, ali na te iznose nije u korist tužioca uplatila doprinose za penzijsko i invalidsko osiguranje odgovarajućem fondu. Zbog toga tužilac osnovano u ovom sporu traži da se tužena obaveže na ispunjenje zakonske obaveze uplate doprinosa kao sastavnog dela njegove zarade (plate). Osnovicu za obračun i uplatu doprinosa čine novčani iznosi koji su tužiocu dosuđeni na ime razlike zarade zbog neredovnosti u radu.

Okolnost da su sredstva od doprinosa za obavezno socijalno osiguranje, u smislu člana 4. Zakona o doprinosima za obavezno socijalno osiguranje, javni prihod pod kontrolom i na raspolaganju organizacija za obavezno socijalno osiguranje i da je, na osnovu člana 65. tog zakona, postupak utvrđivanja, naplate i kontrole javnih prihoda uređen Zakonom o poreskom postupku i administraciji („Službeni glasnik Republike Srbije“, broj 80/02 ... 108/16) koji, u članu 3. stav 2. upućuje na primenu pravila opšteg upravnog postupka, nije smetnja za meritorno odlučivanje suda u ovom sporu. Naime, navedene odredbe Zakona o radu i Zakona o platama državnih službenika i nameštenika doprinose definišu kao integralni deo zarade koji se mora uplatiti istovremeno sa njenom isplatom, i na taj način ih svrstavaju u kategoriju prava zaposlenog iz radnog odnosa garantovanog Ustavom i Zakonom o radu, a o sporovima o pravima, obavezama i odgovornostima iz radnog odnosa odlučuju sudovi, u smislu člana 22. stav 3. Zakona o uređenju sudova („Službeni glasnik Republike Srbije“, broj 116/08 ... 108/16) i primenom pravila parničnog postupka, shodno članu 1. Zakona o parničnom postupku.

O troškovima postupka odlučeno je pravilnom primenom članova 153. i 154. Zakona o parničnom postupku.

Iz navedenih razloga, pravilnost pobijane drugostepene presude se neosnovano osporava izjavljenom revizijom, zbog čega je primenom člana 414. stav 1. Zakona o parničnom postupku, odlučeno je kao u drugom stavu izreke.

Predsednik veća - sudija

Branislava Apostolović, s.r.

Za tačnost otpravka

Upravitelj pisarnice

Marina Antonić