.jpg "Sudska praksa")
Republika Srbija
VRHOVNI KASACIONI SUD
Rev 406/2018
02.07.2020. godina
Beograd
Vrhovni kasacioni sud, u veću sastavljenom od sudija: Biserke Živanović, predsednika veća, Spomenke Zarić i Zorane Delibašić, članova veća, u parnici tužioca AA iz ..., čiji je punomoćnik Ljuba Damjanić, advokat iz ..., protiv tuženog DP Novi Sad - Gas za distribuciju gasa, održavanje i izvođenje Novi Sad, koga zastupa Jovan Gucunja, advokat iz ..., radi isplate, odlučujući o izjavljenoj reviziji tužioca protiv presude Apelacionog suda u Novom Sadu Gž 2895/17 od 12.10.2017. godine, na sednici održanoj 02.07.2020. godine, doneo je
R E Š E NJ E
UKIDAJU SE presuda Apelacionog suda u Novom Sadu Gž 2895/17 od 12.10.2017. godine i presuda Osnovnog suda u Novom Sadu P 5322/13 od 08.05.2017. godine i predmet UPUĆUJE prvostepenom sudu na ponovno suđenje.
O b r a z l o ž e nj e
Presudom Osnovnog suda u Novom Sadu P 5322/13 od 08.05.2017. godine, stavom prvim izreke, odbijen je primarni tužbeni zahtev da se obaveže tuženi da tužiocu na ime vrednosti izvedenih građevinskih radova i ugrađenog materijala na gasovodnoj mreži na ... u ... dužine 3057m, isplati iznos od 38.672 evra u dinarskoj protivvrednosti prema srednjem kursu NBS na dan isplate, sa zakonskom zateznom kamatom od dana presuđenja do isplate, kao i iznos od 21.525 evra na ime korišćenja gasovodne mreže za protok gasa u ... u naselju ..., za period od 10.05.2003. godine, pa do dana veštačenja 10.03.2017. godine, u dinarskoj protivvrednost prema srednjem kursu NBS na dan isplate, sa kamatom od presuđenja do isplate, a nakon kojih isplata tužilac prema tuženom nema više nikakvih potraživanja po osnovu izgradnje i korišćenja gasovodne mreže u ... na ... u dužini od 3057m, kao i da se obaveže tuženi da tužiocu nadoknadi troškove ovog postupka. Stavom drugim izreke, odbijen je kao neosnovan eventualni tužbeni zahtev da se obaveže tuženi da tužiocu isplati iznos od 21.525 evra na ime korišćenja gasovodne mreže za protok gasa u ... u naselju ..., za period od 10.05.2003. godine, pa do dana veštačenja 10.03.2017. godine, u dinarskoj protivvrednost prema srednjem kursu NBS na dan isplate, sa kamatom od 10.03.2017. godine, do isplate, kao i da se obaveže tuženi da tužiocu nadoknadi troškove ovog postupka. Stavom trećim izreke, obavezan je tužilac da tuženom na ime naknade troškova parničnog postupka isplati iznos od 681.904,00 dinara, sa zakonskom zateznom kamatom od dana donošenja prvostepene presude, do isplate.
Presudom Apelacionog suda u Novom Sadu Gž 2895/17 od 12.10.2017. godine, stavom prvim izreke, žalba tuženog se odbija, a žalba tužioca delimično usvaja i delimično odbija, a prvostepena presuda preinačava u delu odluke o troškovima parnice tako što se odbija zahtev tuženog za naknadu troškova parnice preko iznosa od 565.654,00 dinara, sa zakonskom zateznom kamatom od 08.05.2017. godine do isplate, dok se potvrđuje u preostalom pobijanom delu. Stavom drugim izreke, odbijen je zahtev tuženog za naknadu troškova žalbenog postupka.
Protiv pravnosnažne presude donesene u drugom stepenu, reviziju je blagovremeno izjavio tužilac zbog pogrešne primene materijalnog prava i bitne povrede odredaba parničnog postupka iz člana 374. stav 1. ZPP.
Odlučujući o osnovanosti revizije tužioca u smislu člana 408. ZPP, Vrhovni kasacioni sud je našao da je revizija osnovana.
Iz utvrđenog činjeničnog stanja, proizlazi da je tužilac tokom 1991-1994. godine iz ličnih sredstava finansirao izgradnju jednog dela gasovodne mreže na ..., da je svojim sredstvima angažovao radnike i investitore radova, ali da ne poseduje račune o izvedenim radovima i utrošenom materijalu za postavljanje gasovodne mreže, niti tehničku i građevinsku dokumentaciju o radovima koji su izvršeni. Između tužioca kao investitora radova i preduzeća za transport prirodnog gasa ovde tuženog nije zaključen ugovor kojim se regulišu njihova međusobna prava u skladu sa članom 12. Zakona o transportu, distribuciji i korišćenju prirodnog gasa, već je dana 13.02.1995. godine zaključen ugovor između tužioca kao fizičkog lica i tuženog kojim je zasnovan potrošački odnos za korišćenje prirodnog gasa iz distributivne mreže distributera u ... .
Iz napred utvrđenih činjenica nižestepeni sudovi su zaključili da tužilac nije dokazao visinu svojih ulaganja u izgradnji spornog dela gasovodne mreže, a nije sa sigurnošću mogla da se utvrdi ni dužina dela gasovodne mreže za koju tužilac tvrdi da je izgrađena njegovim sredstvima, te kako je on svojim sredstvima finansirao sporne radove bez zaključenog ugovora sa tuženim i iste platio znajući da to nije dužan da učini, nema pravo da sada zahteva vraćanje isplaćenog, pa su primenom odredbe člana 211. Zakona o obligacionim odnosima, odbili zahteve tužioca.
Po nalaženju Vrhovnog kasacionog suda, izjavljenom revizijom osnovano se ukazuje na pogrešnu primenu materijalnog prava, zbog čega činjenično stanje nije u potpunosti i pravilno utvrđeno.
Odredbom člana 211. Zakona o obligacionim odnosima, propisano je da ko izvrši isplatu znajući da nije dužan platiti, nema pravo da zahteva vraćanje, izuzev ako je zadržao pravo da traži vraćanje ili ako je platio da bi izbegao prinudu.
U situaciji kada je gasna mreža u čiju je gradnju tužilac uložio svoja sredstva, kao deo gasne mreže tuženog i kada su se drugi gasni potrošači priključili na tu mrežu, za šta tuženi naplaćuje priključak, kao i naknadu za korišćenje gasa, za pravilnu primenu odredbe člana 211. Zakona o obligacionim odnosima bilo je nužno razjasniti da li je tuženi priključenjem te novosagrađene gasne mreže prihvatio da tužiocu naknadi vrednost tih radova ili ne. Ostalo je nejasno da li je tužilac samoinicijativno izveo radove na izgradnji dela gasne mreže u dužini od 3300 m ili je to učinio po nalogu, odnosno uz saglasnost tuženog.
Iz navedenih razloga presude su morale biti ukinute, a prvostepeni sud će u ponovnom postupku otkloniti povredu na koju je uzkazano, imajući u vidu date primedbe u ovom rešenju, te pravilnom primenom materijalnog prava ponovo odlučiti o zahtevu tužioca u ovoj parnici.
Shodno izloženom, na osnovu člana 416. Zakona o parničnom postupku, odlučeno je kao u izreci.
Predsednik veća - sudija
Biserka Živanović, s.r.
Za tačnost otpravka
Upravitelj pisarnice
Marina Antonić
