Protiv pravnosnažne presude donete u drugom stepenu, dela kojim je preinačena presuda prvostepenog suda, tužioci su blagovremeno izjavili reviziju zbog bitnih povreda odredaba parničnog postupka i pogrešne primene materijalnog prava.

Odlučujući o izjavljenoj reviziji, na osnovu na osnovu člana 403. stav 2. tačka 2. i člana 408. Zakona o parničnom postupku (ZPP), Vrhovni kasacioni sud je našao da revizija tužilaca nije osnovana.

U sprovedenom postupku nije učinjena bitna povreda odredaba parničnog postupka iz člana 374. stav 2. tačka 2. ZPP, na koju revizijski sud pazi po službenoj dužnosti. Nisu osnovani navodi revizije o postojanju bitne povrede odredaba parničnog postupka iz člana 374. stav 1. ZPP, učinjene u drugostepenom postupku, jer drugostepeni sud nije propustio da primeni ili je pogrešno primenio neku procesnu odredbu.

Prema utvrđenom činjeničnom stanju, tužioci su 27.04.2009. godine zaključili sa prodavcem ĐĐ ugovor o kupoprodaji 25 ari 90 m2 od parcele ... KO ... Potpisi ugovarača na ovom ugovoru overeni su kod suda 08.05.2009. godine, pod Ov. 637/09. Pre zaključenja ovog ugovora, uz saglasnost budućih ugovarača, sačinjena je skica faktičke deobe označene parcele tako što deo sa leve strane gledano sa ulice, sa dužinom uličnog fronta od 29,39 m i površinom od 41 ar 33 m2 ostaje u vlasništvu prodavca, a desni deo parcele sa dužinom uličnog fronta od 18,60 m i površinom od 25 ari 90 m2 predaje se u svojinu kupcima. Zaključeni ugovor izvršen je u celosti - isplaćena je ugovorena cena, plaćen porez na promet i tužioci kao kupci su stupili u posed kupljenog dela nepokretnosti koji su nesmetano koristili. Predmetna parcela predstavlja plac sa vikendicom izgrađenom bez građevinske dozvole i voćnjak. Tužioci su tokom 2011. godine duž linije razgraničenja poseda ukopali u zemlju drvene stubove sa razmakom od tri metra, predviđene da budu nosači ograde i na svom delu parcele postavili zaseban ulaz sa ulice. Između ĐĐ i njenog bivšeg supruga EE kao prodavaca i tuženog VV kao kupca zaključen je 03.09.2015. godine ugovor o kupoprodaji parcele ... KO ... sa prizemnom stambenom zgradom i pomoćnom zgradom. Ovaj ugovor overio je javni beležnik i u potvrdi o overi konstatovao da nepokretnost - predmet prodaje nije bila predmet prometa od strane prodavaca do dana sačinjavanja i overe tog ugovora. Tuženi VV je u katastru nepokretnosti upisan kao vlasnik kuće i parcele ... ukupne površine 67 ari 22 m2. Iste godine, krajem septembra meseca, tužioci su upoznali tuženog VV i sa njim započeli razgovore o dovršetku ograde. Tuženi VV je nakon toga tražio na uvid ugovora o kupoprodaji koji su tužioci zaključili 27.04.2009. godine, a zatim je od tužilaca zahtevao da mu u posed predaju celu parcelu.

Na osnovu ovako utvrđenog činjeničnog stanja, prvostepeni sud je zaključio da tužioci kao raniji savesni kupci imaju jači pravni osnov u odnosu na tuženog VV kao kasnijeg nesavesnog kupca, i zato primenom članova 10, 12. i 13. Zakona o obligacionim odnosima i člana 33. Zakona o osnovama svojinskopravnih odnosa usvojio tužbeni zahtev za utvrđenje prava susvojine tužilaca sa udelima od po 1295/7622 idealnih delova parcele ... - zemljišta pod zgradom i voćnjakom ukupne površine od 65 ari 22 m2.

Drugostepeni sud je preinačio prvostepenu presudu i odbio tužbeni zahtev sa pozivom na odredbe člana 13. stav 1. i člana 14. stav 1. Zakona o osnovama svojinskopravnih odnosa. Po nalaženju tog suda, predmet prometa izvršenog ugovorom o kupoprodaji od 27.04.2009. godine nije bio suvlasnički deo cele parcele ... KO ... sa izgrađenim objektom, već tačno određeni realni deo parcele - voćnjak u poršini od 25 ari 90 m2 koji je tužiocima i predat, zbog čega im je pogrešnom primenom materijalnog prava pružena zaštita usvajanjem tužbenog zahteva koji je u koliziji sa činjenicama na kojima je zasnovan, utvrđenjem da su suvlasnici na celoj nepokretnosti.

Odluka drugostepenog suda je pravilna, a revizijom se neosnovano ukazuje na pogrešnu primenu materijalnog prava.

Institut susvojine regulisan je članom 13. stav 1. Zakona o osnovama svojinskopravnih odnosa. Prema toj odredbi, susvojina postoji kada na nepodeljenoj stvari više lica ima pravo svojine, ali tako da je deo svakog titulara prava svojine određen srazmerno celini (idealni deo). Idealni deo je deo prava na stvari (među suvlasnicima je podeljeno pravo na stvar), za razliku od realnog dela koji je deo same stvari. Zato svaki suvlasnik ima idealni deo na svakoj čestici zajedničke stvari.

U konkretnom slučaju, tužioci zahtev za utvrđenje prava susvojine sa određenim idealnim delom na parceli ... KO ... zasnivaju na kupoprodajnom ugovoru Ov. 637/09 od 08.05.2009. godine. Predmet tog ugovora nije bio idealni udeo na označenoj parceli u izloženom značenju, već njen realni deo koji je pre zaključenja kupoprodajnog ugovora određen svojim položajem (u odnosu na ulicu), merama i granicama prikazanim na slici faktičke deobe od 22.04.2009. godine. Po zaključenju ugovora o kupoprodaji tužioci su stupili u posed realnog dela predmetne parcele, u odnosu na koji su dalje preduzimali faktičke radnje - na liniji razgraničenja postavili stubove namenjene za ogradu između njihovog i preostalog dela parcele, odnosno sa ulice otvorili poseban ulaz, te na taj način u odnosu na taj deo nepokretnosti manifestovali svojinska ovlašćenja predviđena članom 3. stav 1. Zakona o osnovama svojinskopravnih odnosa - da taj deo parcele drže i njime se koriste.

Sledstveno tome, tužioci ne mogu osnovano tražiti utvrđenje prava susvojine na spornoj parceli jer kupoprodajnim ugovorom nisu kupili njen idealni deo određen srazmerno prema celini parcele, niti su se nakon toga u odnosu na celu parcelu ponašali kao suvlasnici, u smislu članova 14. i 15. Zakona o osnovama svojinskopravnih odnosa.

Iz navedenih razloga, na osnovu člana 414. stav 1. ZPP, odlučeno je kao u izreci.

Predsednik veća - sudija

Branislava Apostolović, s.r.

Za tačnost otpravka

Upravitelj pisarnice

Marina Antonić