.jpg "Sudska praksa")
Republika Srbija
VRHOVNI KASACIONI SUD
Rev2 3870/2019
25.03.2021. godina
Beograd
U IME NARODA
Vrhovni kasacioni sud, u veću sastavljenom od sudija: Slađane Nakić Momirović, predsednika veća, Dobrile Strajina i Marine Milanović, članova veća, u parnici tužioca AA iz ..., čiji je punomoćnik Nemanja Lukić, advokat iz ..., protiv tužene Republike Srbije – Ministarstvo unutrašnjih poslova, koju zastupa Državno pravobranilaštvo iz Beograda, radi utvrđenja postojanja radnog odnosa i isplate, odlučujući o reviziji tužene izjavljenoj protiv presude Apelacionog suda u Beogradu Gž1 3370/18 od 20.03.2019. godine, ispravljene rešenjem istog suda od 07.06.2019. godine, u sednici veća održanoj 25.03.2021. godine, doneo je
P R E S U D U
PREINAČUJU SE delimično presude Apelacionog suda u Beogradu Gž1 3370/18 od 20.03.2019. godine, ispravljena rešenjem istog suda od 07.06.2019. godine i Prvog osnovnog suda u Beogradu P1 2930/15 od 20.03.2018. godine, tako što se ODBIJA tužbeni zahtev kojim je tužilac AA iz ... tražio da se utvrdi da je u radnom odnosu na neodređeno vreme kod tužene Republike Srbije – Ministarstvo unutrašnjih poslova počev od 08.02.2010. godine i da mu po tom osnovu pripadaju sva prava i obaveze iz radnog odnosa, kao i zahtev za isplatu neisplaćenih zarada za period od juna 2013. godine zaključno sa novembrom mesecom 2016. godine, sa pripadajućom zakonskom zateznom kamatom.
O b r a z l o ž e nj e
Presudom Prvog osnovnog suda u Beogradu P1 2930/15 od 20.03.2018. godine, stavom prvim izreke, dozvoljeno je preinačenje tužbe, pa je stavom drugim izreke utvrđeno da je tužilac u radnom odnosu na neodređeno vreme kod tužene počev od 08.02.2010. godine i da mu po tom osnovu pripadaju sva prava i obaveze iz radnog odnosa. Stavom trećim izreke, obavezana je tužena da tužiocu na ime neisplaćenih zarada isplati pojedinačno određene mesečne iznose u izreci sa zakonskom zateznom kamatom od dospelosti svakog iznosa pa do isplate, kao i doprinose za obavezano socijalno osiguranje na utvrđene iznose neisplaćenih zarada, i to doprinose penzijskog i invalidskog osiguranja Republičkom fondu za PIO, doprinose zdravstvenog osiguranja Republičkom fondu za zdravstveno osiguranje i doprinose osiguranja za slučaj nezaposlenosti Nacionalnoj službi za zapošljavanje Republike Srbije. Stavom četvrtim izreke, obavezana je tužena da tužiocu na ime troškova parničnog postupka isplati ukupan iznos od 262.840,00 dinara sa zakonskom zateznom kamatom od izvršnosti presude do isplate.
Presudom Apelacionog suda u Beogradu Gž1 3370/18 od 20.03.2019. godine ispravljenom rešenjem istog suda od 07.06.2019. godine, stavom prvim izreke, odbijena je žalba tužene i potvrđena presuda Prvog osnovnog suda u Beogradu P1 2930/15 od 20.03.2018. godine, u stavu prvom, drugom i delu stava trećeg izreke za isplatu neisplaćenih zarada sa pripadajućom kamatom. Stavom drugim izreke, ukinuta je prvostepena presuda u preostalom delu stava trećeg i u stavu četvrtom izreke i predmet u ukinutom delu vraćen istom sudu na ponovno suđenje.
Protiv pravnosnažne presude donete u drugom stepenu, tužena je blagovremeno izjavila reviziju zbog bitnih povreda odredaba parničnog postupka i pogrešne primene materijalnog prava.
Tužilac je podneo odgovor na reviziju.
Ispitujući pobijanu presudu primenom člana 408. ZPP, Vrhovni kasacioni sud je našao da je revizija osnovana zbog pogrešne primene materijalnog prava.
U postupku nije učinjena bitna povreda odredaba parničnog postupka, na koju revizijski sud pazi po službenoj dužnosti. Pred drugostepenim sudom nije došlo do nepotpune ili pogrešne primene bilo koje od odredaba procesnog zakona, koje su bile ili mogle biti od uticaja na zakonitost i pravilnost pobijane presude.
Prema utvrđenom činjeničnom stanju, tužilac je bio u radnom odnosu kod tužene počev od 2008. godine na radnom mestu policajca i radio u ..., što je bio operativni rad u civilu na obezbeđenju srpskih institucija, delegacija, škola, crkava i drugih objekata i prikupljanje informacija. Zaradu je primao sve do juna 2013. godine, kada mu je bez obrazloženja obustavljena isplata i ukinuto zdravstveno osiguranje. Tužilac nije primio rešenje o prestanku radnog odnosa, a na osiguranje je bio prijavljen počev od 08.02.2010. godine zaključno sa 31.05.2013. godine. Tužba u ovoj pravnoj stvari radi isplate podneta je 12.11.2015. godine, a preinačena je podneskom od 19.09.2016. godine, dodavanjem zahteva za utvrđenje postojanja radnog odnosa.
Polazeći od utvrđenog činjeničnog stanja, nižestepeni sudovi su zaključili da su ispunjeni uslovi za utvrđenje postojanja radnog odnosa na neodređeno vreme, nalazeći da tužena nije dostavila rešenje o prestanku radnog odnosa tužiocu, odnosno neku drugu odluku o regulisanju njegovog pravnog statusa, što je obaveza poslodavca, na osnovu čl. 175. i 185. Zakona o radu, te da je tužena u obavezi da tužiocu isplati izostale zarade za traženi period u utvrđenoj visini na osnovu člana 154. stav 1. Zakona o obligacionim odnosima i člana 164. Zakona o radu („Službeni glasnik RS“ br. 24/05...75/14), koji se u ovoj pravnoj stvari primenjuje na osnovu člana 169. Zakona o policiji („Službeni glasnik RS“ br. 101/05, 64/15), kao i člana 250. važećeg Zakona o policiji („Službeni glasnik RS“ br. 6/16), odnosno po pravilima o odgovornosti poslodavca za štetu koju zaposleni pretrpi na radu ili u vezi sa radom.
Po oceni Vrhovnog kasacionog suda, revizijom tužene se osnovano ukazuje na pogrešnu primenu materijalnog prava neprimenjivanjem odredbe člana 195. Zakona o radu, kojim („Službeni glasnik RS“ br. 24/05....32/13), prema kojoj se sudska zaštita u radnom sporu može tražiti u roku od 90 dana od dana dostavljanja rešenja, odnosno od dana saznanja za povredu prava.
U konkretnom slučaju, utvrđeno je da je tužilac primao zaradu do juna 2013. godine, od kada je tužena prestala da mu isplaćuje zaradu, iz čega proizlazi da je juna meseca 2013. godine sasvim izvesno saznao za povredu svog prava. Kako je tužba u ovom radnom sporu podneta 12.11.2015. godine i preinačena 19.09.2016. godine, po proteku roka iz člana 195. Zakona o radu, tužilac je izgubio pravo na sudsku zaštitu traženim utvrđenjem postojanja radnog odnosa, zbog čega su nižestepene presude preinačene i tužbeni zahtev za utvrđenje postojanja radnog odnosa, odbijen kao neosnovan. S obzirom da od zahteva za utvrđenje radnog odnosa zavisi osnovanost tužbenog zahteva za isplatu naknade štete, u visini izgubljene zarade kao pravne posledice nezakonitog prestanka radnog odnosa, shodno članu 191. stav 1. Zakona o radu, odbijen je i tužbeni zahtev za isplatu neisplaćenih zarada sa pripadajućom kamatom.
Na osnovu člana 416. stav 1. ZPP, odlučeno je kao u izreci.
Predsednik veća-sudija
Slađana Nakić Momirović, s.r.
Za tačnost otpravka
Upravitelj pisarnice
Marina Antonić
