Vrhovni kasacioni sud u veću sastavljenom od sudija: Zvezdane Lutovac, predsednika veća, Dragane Marinković i Branka Stanića, članova veća, u vanparničnom postupku predlagača AA iz ..., čiji je punomoćnik Milan Bjelogrlić, advokat u ..., protiv protivnika predlagača BB, sa trenutnom adresom u .., čiji je punomoćnik Miodrag Vojnović, advokat u ..., radi donošenja rešenja koje zamenjuje ugovor o zakupu stana, odlučujući o reviziji protivnika predlagača izjavljenoj protiv rešenja Višeg suda u Novom Sadu Gž 193/2020 od 10.06.2020. godine, u sednici održanoj dana 14.04.2021. godine, doneo je

R E Š E NJ E

USVAJA SE revizija protivnika predlagača, UKIDA SE rešenje Višeg suda u Novom Sadu Gž 193/2020 od 10.06.2020. godine i predmet vraća istom sudu na ponovno suđenje.

O b r a z l o ž e nj e

Rešenjem Osnovnog suda u Novom Sadu R1 142/15 od 16.12.2016. godine, obavezan je protivnik predlagača da sa predlagačem zaključi ugovor o zakupu stana na neodređeno vreme za dvosoban stan br. ... površine 54,00m² koji se nalazi na .... spratu višestambene zgrade u ... u ulici ... broj ..., sa sadržinom bliže opredeljenom ovom izrekom. Pored ostalog, da ga koristi kao zakupac sa suprugom VV i ćerkom GG, uz obavezu plaćanja zakupnine u mesečnom iznosu od 5.789,39 dinara, koja će se utvrđivati šestomesečno na način bliže opisan ovim rešenjem, i opredeljenjem razloga zbog kojih ovaj ugovor o zakupu stana na neodređeno vreme može prestati. Ukoliko protivnik predlagača to ne učini u datom roku od 15 dana ovo rešenje će zameniti ugovor o zakupu stana na neodređeno vreme sve dok se taj ugovor ne zaključi. Protivnik predlagača je obavezan da predlagaču naknadi troškove vanparničnog postupka.

Pravnosnažnim rešenjem Višeg suda u Novom Sadu Gž 193/2020 od 10.06.2020. godine, stavom prvim izreke, usvojena je žalba protivnika predlagača i navedeno prvostepeno rešenje je ukinuto (zbog učinjenih bitnih povreda pred prvostepenim sudom). Stavom drugim izreke, predlog predlagača je delimično usvojen, tako što je protivnik predlagača obavezan da sa predlagačem zaključi ugovor o zakupu navedenog stana na neodređeno vreme, opisane sadržine, uz obavezu plaćanja mesečne zakupnine u utvrđenom iznosu, na način kao što je to odlučeno prvostepenim rešenjem. Protivnik predlagača je obavezan da kao zakupodavac omogući nesmetano korišćenje ovog stana predlagaču kao zakupcu istog.

Protiv navedenog pravnosnažnog rešenja donetog u drugom stepenu, protivnik predlagača je blagovremeno izjavio reviziju, zbog bitnih povreda odredaba parničnog postupka i pogrešne primene materijalnog prava.

Predlagač je podneo odgovor na reviziju, predlažući da se revizija odbaci ili odbije.

Ispitujući pravilnost pobijanog rešenja na osnovu člana 408. ZPP u vezi člana 27. i člana 30. stav 2. ZVP, Vrhovni kasacioni sud je našao da je revizija dozvoljena i da je osnovana zbog pogrešno primenjenog materijalnog prava.

Revizija u ovom vanparničnom postupku u kojem se odlučuje o vanparničnim stvarima koje se odnose na stanarsko pravo, dozvoljena je na osnovu člana 27. ZVP u vezi člana 30. stav 2. ZVP kojim je propisana shodna primena odredaba ZPP.

Donošenjem pobijanog rešenja nije učinjena bitna povreda odredaba parničnog postupka iz člana 374. stav 2. tačka 2. ZPP, na koje revizijski sud pazi po službenoj dužnosti.

Prema utvrđenom činjeničnom stanju, protivnik predlagača BB je vlasnik dvosobnog stana broj ... površine od 54m² koji se nalazi na ... spratu više stambene zgrade u ... u ulici ... broj ... . Prethodni vlasnik ovog stana bio je njegov otac DD koji mu je preneo pravo vlasništva na ovom stanu ugovorom o poklonu, dok je pravo korišćenja ustupio preduzeću ... .... . Tokom 1987. godine ovo preduzeće je ustupilo na korišćenje ovaj stan ocu ovde predlagača, sada pokojnom ĐĐ koji je u navedenom stanu živeo počev od tada pa do svoje smrti 01.04.2011. godine u zajedničkom domaćinstvu sa suprugom EE i sinovima ŽŽ i AA, ovde predlagačem. Nakon što se predlagač oženio u istom domaćinstvu su živeli i njegova supruga VV i ćerka GG. Pokojni GG je bio vlasnik kuće u ... u ulici ... broj ... upisane u LN ... KO ..., u kojoj je povremeno boravio sa suprugom EE, a stalno prebivalište mu je bilo u navedenom stanu. Presudom Vrhovnog suda Srbije Rev 2875/01 od 27.06.2002. godine kojom je potvrđena presuda Opštinskog suda u Novom Sadu P 3032/95 od 21.09.1999. godine, utvrđeno je da tužilac u tom parničnom postupku ĐĐ ima status zakupca na neodređeno vreme na predmetnom stanu broj ... koji se nalazi u ... u ulici ... broj ... . Utvrđeno je da su pokojni ĐĐ (do smrti 2011. godine) a potom predlagač AA u periodu od januara 2003. godine do februara 2014. godine uplaćivali ovde protivniku predlagača BB mesečne zakupnine na ime korišćenja navedenog stana, putem poštanskih uplatnica koje su mu upućivane na adresu u ulici ... broj ..., a koje su se uglavnom vraćale neuručene. Tokom 2011. godine predlagač je saznao da je protivnik predlagača promenio adresu, pa mu je nakon toga zakupnine slao (takođe poštanskim uplatnicama) na novu adresu u ulici ... broj ... u ..., ali su se i te uplate najčešće vraćale neuručene, tako da protivnik predlagača pre 2016. godine nije uredno primao uplate koje su mu predlagač i njegov pravni prethodnik slali na ime zakupnine. DD je preminuo 15.04.2011. godine, a nakon njegove smrti pravnosnažnim rešenjem o nasleđivanju O 1768/11 od 07.07.2011. godine, kuću u ... nasledila je ostaviočeva supruga EE na osnovu sporazuma sa sinovima ŽŽ i AA koji su se prihvatili nasledstva koje im po zakonu pripada i sporazumeli se tako da nepokretnosti i akcije nasledi ostaviočeva supruga, novčana sredstva ovde predlagač AA, a ŽŽ pištolj. Predlagač i njegova majka EE sačinili su pismenu saglasnost 03.12.2011. godine kojom su se sporazumno dogovorili da ugovor o zakupu predmetnog stana zaključi predlagač.

Polazeći od utvrđenog činjeničnog stanja i imajući u vidu da je otac predlagača sada pokojni ĐĐ imao status zakupca na neodređeno vreme na navedenom dvosobnom stanu u kome je živeo do svoje smrti u zajedničkom domaćinstvu sa članovima svoje porodice: suprugom EE i sinom AA (a kasnije i sa njegovom suprugom i ćerkom), a da je sin nakon njegove smrti nastavio da koristi predmetni stan i da plaća zakupninu, te da se i predlagačeva majka saglasila da on sačini ugovor o zakupu ovog stana, nižestepeni sudovi su zaključili da je predlagač na osnovu člana 34. stav 1. i stava 3. Zakona o stanovanju („Službeni glasnik RS“ br. 50/92 sa izmenama) važećeg u vreme smrti poslednjeg nosioca stanarskog prava, odnosno zakupca, stekao status zakupca stana na neodređeno vreme, na predmetnom stanu.

Pri tom su cenili činjenicu da je sada pokojni ĐĐ bio vlasnik kuće u ..., ali su našli da to nema uticaja na donošenje drugačije odluke jer je utvrđeno da je on u toj kući samo povremeno boravio, obzirom da je imao stalno prebivalište na adresi navedenog stana.

Osim toga, drugostepeni sud je u pobijanom rešenju cenio i činjenicu da protivnik predlagača pre 2016. godine nije uredno primao uplate koje su mu predlagač i njegov pravni prethodnik slali poštanskim uplatnicama na ime zakupnine za navedeni stan, ali je našao da i ta činjenica nije od značaja za drugačije odlučivanje jer je do 2016. godine protivnik predlagača više puta menjao adrese o čemu nije obavestio predlagača niti njegovog pravnog prethodnika.

Po stanovištu ovoga suda, izloženo pravno stanovište drugostepenog suda da činjenica neplaćanja zakupnine nije od pravnog značaja (iz datih razloga) se ne može prihvatiti jer ta činjenica predstavlja razlog iz kojeg se može dati otkaz ugovora o zakupu stana na neodređeno vreme, na osnovu člana 35. stav 1. tačka 2. Zakona o stanovanju kojim je propisano da se otkaz može dati ako zakupac ne plati zakupninu za najmanje dva meseca uzastopno. Prema do sada utvrđenom činjeničnom stanju proizlazi da je uplata zakupnine vršena redovno do 2011. godine, a da su u periodu nakon toga uplatnice vraćane. U tom kontekstu je izostalo utvrđenje činjenice da li je predlagač u takvoj situaciji otvorio sudski depozit na osnovu člana 211-224. ZVP, kao što se to osnovano revizijom ukazuje jer bi se tek predajom novca na ime zakupnine u sudski depozit na način propisan citiranim odredbama zakona, oslobodio posledica neurednog plaćanja zakupnine. Ta relevantna činjenica da li je predlagač eventualno otvorio sudski depozit nije utvrđena, a od značaja je za pravilnu primenu materijalnog prava.

Pored toga izostalo je utvrđenje činjenice da li kuća u ... predstavlja odgovarajuću nepokretnost za porodično domaćinstvo ovde predlagača, odnosno da li bi se tom kućom rešila stambena potreba predlagača i članova njegovog porodičnog domaćinstva na osnovu člana 35. stav 1. tačka 4. Zakona o stanovanju, što će sud učiniti u ponovnom postupku. Imajući u vidu da je njegova majka postala vlasnik iste na osnovu sporazuma postignutog sa svojim sinovima u ostavinskom postupku, sud će u ponovnom postupku oceniti od kakvog je značaja postizanje takvog sporazuma za ishod ovog vanparničnog postupka.

Ovo su činjenice koje su od značaja za pravilnu primenu materijalnog prava i ocenu da li je predlagač stekao pravo da nakon smrti svoga oca kao dotadašnjeg zakupca stana na neodređeno vreme, zaključi ugovor o zakupu predmetnog stana na osnovu člana 34. Zakona o stanovanju ili su se stekli uslovi za otkaz tog ugovora na osnovu člana 35. stav 1. tačke 2. i 4. istog zakona.

Zato će sud u ponovnom postupku pouzdano utvrditi sve činjenice na koje je ukazano ovom odlukom, kako bi pravilno ocenio da li predlagač može da nastavi sa korišćenjem predmetnog stana u smislu člana 34. Zakona o stanovanju važećeg u vreme nastanka materijalnopravnog odnosa učesnika ovog vanparničnog postupka.

Kako odluka u ovoj pravnoj stvari zavisi od ishoda odluke o glavnoj stvari, to je i ona ukinuta.

Na osnovu izloženih razloga Vrhovni kasacioni sud je odlučio kao u izreci ovog rešenja na osnovu člana 416. stav 2. ZPP.

Predsednik veća - sudija

Zvezdana Lutovac,s.r.

Za tačnost otpravka

Upravitelj pisarnice

Marina Antonić