Presudom Apelacionog suda u Beogradu Gž 4301/2019 od 22.08.2019. godine stavom prvim izreke, odbijena je kao neosnovana žalba tuženog i potvrđena presuda Višeg suda u Beogradu P 1096/16 od 22.01.2019. godine u stavovima prvom, trećem i petom izreke. Stavom drugim izreke, odbačena je kao nedozvoljena žalba tuženog izjavljena protiv presude Višeg suda u Beogradu P 1096/16 od 22.01.2019. godine u stavovima drugom i četvrtom izreke. Stavom trećim izreke, odbijen je zahtev tuženog za naknadu troškova drugostepenog postupka. Stavom četvrtim izreke, odbijen je zahtev tužioca za naknadu troškova drugostepenog postupka.

Protiv pravnosnažne presude donete u drugom stepenu tuženi Grad Beograd je izjavio reviziju zbog bitne povrede odredaba parničnog postupka učinjene u postupku pred drugostepenim sudom i pogrešne primene materijalnog prava.

Tužilac je podneo odgovor na reviziju.

Ispitujući pobijanu presudu primenom člana 408. Zakona o parničnom postupku - ZPP (''Službeni glasnik RS'', br.72/11 ... 87/18), Vrhovni kasacioni sud je utvrdio da revizija tuženog nije osnovana.

U postupku nije učinjena bitna povreda odredaba parničnog postupka iz člana 374. stav 2. tačka 2. Zakona o parničnom postupku na koju revizijski sud pazi po službenoj dužnosti. U postupku pred drugostepenim sudom nije učinjena bitna povreda odredaba parničnog postupka zbog koje revizija može da se izjavi u smislu člana 407. stav 1. tačka 2. ZPP.

Prema utvrđenom činjeničnom stanju, tužilac „DELHAIZE SERBIA“ doo je pravni sledbnik Trgovinskog akcionarskog društva „C market“ Beograd i radne organizacije za unutrašnji promet „Centromarket“, a tuženi Grad Beograd je pravni sledbenik Zajedničkog fonda poslovnog prostora opština i grada. Između Zajedničkog fonda poslovnog prostora opštine i grada i radne organizacije za unutrašnji promet „Centromarket“ 14.10.1988. godine zaključen je samoupravni sporazum o udruživanju sredstava radi zajedničke izgradnje supermarketa u ... obračunske površine 981,85 m2, uz finansiranje potpisnika Sporazuma u odnosu 50%: 50%, što je za Zajednički fond 490,92 m2, a za „Centromarket“ 490,92 m2. Za nosioce investicije je određen Zajednički fond koji je vođenje stručnih poslova poverio Zavodu za izgradnju grada Beograda. Potpisnici Samoupravnog sporazuma su se saglasili da udruže sredstva u tačno određenim iznosima, a pored navedenih sredstava „Centromarket“ se obavezao da obezbedi potrebna sredstva za opremanje supermarketa. Članom 10. stav 2. Samoupravnog sporazuma predviđeno je da se „Centromarket“ obavezuje da u roku od 8 dana od potpisivanja uplati na partiju finansiranja objekata određeni iznos, a članom 14. istog Sporazuma predviđeno je da po završetku izgradnje objekta potpisnici sporazuma će izvršiti uknjižbu prava korišćenja i raspolaganja kod nadležnog suda. Članom 18. stav 1. Samoupravnog sporazuma predviđeno je da su potpisnici sporazuma saglasni da se za deo objekta, koji se po osnovu merila iz prethodnog člana sporazuma uknjiži kao vlasništvo Zajedničkog fonda, zaključe ugovor o zakupu na neodređeno vreme. Po završetku radova na izgradnji objekta i završenom tehničkom pregledu potpisnici sporazuma su preko zajedničke komisije izvršili obračun svih izvedenih radova i ulaganja. Između potpisnika Samoupravnog sporazuma zaključen i aneks 1 kojim su se u članu 2. potpisnici saglasili da udruže sredstva u ukupnom iznosu, sa tačno određenim obimom uloženih sredstava od strane „Centromarketa“ i Zajedničkog fonda. Dalje je određeno da zajednički fond finansira izgradnju dela prizemlja kao i prostorija na spratu i Zajedničke površine na nivou centra Mesne zajednice, a „Centromarket“ će obezbediti potrebna sredstva za opremanje supermarketa radi stavljanja u funkciju, kao i sredstva za rad radne zajednice. Rešenjem nadležnog opštinskog organa od 08.05.1987. godine Zajedničkom fondu je odobreno izvođenje radova na izgradnji objekta (samousluga i robna kuća), neto površine 2.182,37m2 u ..., za navedeni objekat je nadležni organ izdao 22.03.1989. godine odobrenje za gradnju. Posle završetka izgradnje prema zapisniku komisije za konačni obračun i primopredaju izvedenih radova na predmetnom objektu između investitora Zavoda za izgradnju i izvođača je izvršena primopredaja objekta i ključeva po posebnim zapisnicima i to zapisnik o primopredaji supermarketa i ključeva predstavnicima suinvestitora „Centromarket“, a primopredaja prostora i ključeva robne kuće, sektoru zakupa, a objekat je predat na upotrebu 16.03.1989. godine. Posle izvršene primopredaje objekta za 1/2 dela objekta tužilac plaća porez na imovinu, a za drugu ½ dela objekta pravni prethodnik tužioca „C market“ je zaključio ugovor o zakupu poslovnog prostora na neodređeno vreme 20.11.1992. godine sa Zajedničkim fondom poslovnog prostora opštine i grada za površinu od 489 m2, koji počinje 11.05.1989. godine, koji je zamenjen novim ugovorom o zakupu na neodređeno vreme od 04.05.2015. godine i ugovorom o zakupu na određeno vreme od deset godina koji je zaključen 11.12.2018. godine između tužioca „DELHAIZE SERBIA“ i Gradske uprave grada Beograda. Tuženi grad Beograd, pravni sledbnih Zajedničkog fonda poslovnog prostora opštine i grada, u knjigovodstvenoj evidenciji nema potraživanja od „C marketa“, niti je tuženi grad Beograd vodio spor ili bilo koji drugi postupak zbog potraživanja proisteklog iz Samoupravnog sporazuma koji je zaključen 1988. godine sa aneksom. Rešenjem Republičkog geodetskog zavoda – Službe za katastar nepokretnosti Zvezdara od 18.01.2017. godine tuženi Grad Beograd je u list nepokretnosti upisan kao nosilac prava javne svojine sa udelom od 1/1 na poslovnoj zgradi za koju nije utvrđena delatnost građevinske površine 2.182.37 m2 na ... na kp.br. .../..., objektom površine 5 ari 67 m2 i njiva III klase površine 4 ara i 59m2, koje je gradsko građevnnsko zemljište u državnoj svojini Republike Srbije čiji je korisnik opština Zvezdara. Poslovni prostor – samousluga je građevinske površine 981,85 m2 i nalazi se u prizemlju zgrade broj ...- poslovne zgrada za koju nije utvrđena delatnost.

Polazeći od ovako utvrđenog činjeničnog stanja, pravilno su nižestepeni sudovi primenili materijalno pravo kada su utvrdili da je tužilac suvlasnik u delu od 1/2 na spornom objektu po osnovu gradnje.

U konkretnom slučaju, tužilac je pravni sledbenik nekadašnje radne organizacije za unutrašnji promet „Centromarket“. Nižestepeni sudovi su pravilno utvrdili ovu činjenicu ceneći sve promene, kako kapitala, tako i imovine ovog pravnog lica i zato je neosnovan prigovor tuženog grada Beograda o nedostatku aktivne legitimacije tužioca. Tuženi je pravni sledbenik Zajedničkog fonda poslovnog prostora opština i grada Beograda (Zajednički fond). Ova dva subjekta (Zajednički fond i „Centromarket“) su 1988. godine zaključili samoupravni sporazum o udruživanju sredstava radi zajedničke izgradnje Supermarket u ..., sa jednim aneksom, na osnovu kojih su regulisali prava i obaveze u vezi načina finansiranja ovog objekta. Prema odredbama Samoupravnog sporazuma, koji sadrži sve elemente ugovora, tačno je određena visina sredstava koja ulaže pravni prethodnik tužioca, a naročito se ukazuje da je ovim sporazumom ugovoreno (član 3. stav 2) da su potpisnici sporazuma saglasni da prostor supermarketa u površini od 981,85m2 finansiraju u odnosu 50% prema 50%, što iznosi za Zajednički fond 490,02 m2 i za „Centromarket“ 490,92m2. Članom 13. sporazuma je ugovoreno da će se po završetku radova na izgradnji objekta i završenom tehničkom pregledu potpisnici sporazuma obavezati da putem zajedničke komisije izvrše obračun svih izvedenih radova i ulaganja sa izvođačem radova. Posle izveštaja zajedničke komisije u vezi izvršenih građevinskih radova i finansiranja objekta, objekat je predat na upotrebu pravnom prthodniku tužioca, a potom je sa tuženim zaključio više ugovora o zakupu, ali samo za 1/2 dela objekta. Aktivna legitimacija tužioca u ovom sporu proizilazi iz člana 486. Zakona o privrednim društvima kojim je propisano da se dva ili više društava mogu spojiti osnivanjem novog društva i prenošenjem na to društvo celokupne imovine i obaveza, čime društva koja se spajaju prestaju da postoje bez sprovođenja postupka likvidacije.

Po oceni Vrhovnog kasacionog suda, pravni prethodnik tužioca je svojim sredstvima učestvovao u gradnji spornog objekta u delu od 1/2, kako je to ugovoreno prema odredbama Samoupravnog sporazuma o udruživanju sredstava radi zajedničke izgradnje supermarketa od 1988. godine sa aneksom, a što potvrđuje i činjenica da su tokom korišćenja objekta tužilac (kao i njegovi pravni prethodnici) zaključivali ugovore o zakupu sa tuženim samo za 1/2 dela objekta. Prema tome, pravni prethodnik tužioca je izvršio finansiranje 1/2 dela izgradnje spornog objekta, što je utvrđeno, između ostalog i na osnovu podataka tuženog da tužilac nema neizmirenih potraživanja. U slučaju da objekat nije bio finansiran od strane pravnog prethodnika tužioca, nastao bi sporni odnos sa tuženim ili njegovim pravnim prethodnikom i ne bi pravnom prethodniku tužioca bili predati ključevi od objekta, kao i sam objekat za redovnu upotrebu. Osim toga, tužilac je i poreski obveznik na 1/2 dela spornog objekta, što su bili i njegovi pravni prethodnici.

Na osnovu svih ovih činjenica nižestepeni sudovi su pravilno odlučili da je sporni objekat nova stvar nastala gradnjom, koju su finansirali pravni prethodnici stranaka tokom 1988. i 1989. godine, te je pravilnom primenom članova 20, 21. i 22. stav 1. Zakona o osnovama svojinsko-pravnih odnosa u vezi sa članom 72. Zakona o javnoj svojini utvrđeno da tužilac ima pravo susvojine u delu od 1/2 na spornom objektu građevinske površine 981,85 m2 koji čini poslovni prostor – supermarket, na osnovu zajedničke gradnje i finansiranja sa pravnim prethodnikom tuženog grada Beograda.

Stoga su neosnovani revizijski navodi da je pobijanom presudom pogrešno primenjeno materijalno pravo. Ostalim revizijskim navodima se osporava pravilnost utvrđenog činjeničnog stanja što nije zakonski razlog za izjavljivanje revizije, kako je to propisano članom 407. stav 2. ZPP.

Na osnovu člana 414. stav 1. ZPP, Vrhovni kasacioni sud je odlučio kao u stavu prvom izreke presude.

Odluka iz stava drugog izreke presude doneta je primenom člana 154. ZPP, jer tužilac nema pravo na troškove odgovora na reviziju imajući u vidu da je reč o izdatku koji nije bio potreban radi vođenja parnice.

Predsednik veća - sudija

Vesna Popović, s.r.

Za tačnost otpravka

Upravitelj pisarnice

Marina Antonić