Presudom Apelacionog suda u Kragujevcu Gž 2579/19 od 03.10.2019. godine, preinačena je presuda Višeg suda u Kragujevcu P 51/17 od 15.01.2019. godine, tako što je odbijen tužbeni zahtev tužilje prema tuženom kojim je tražila da ugovor o raspodeli imovine za života overen kod Javnog beležnika Milice Vuletić iz … 20.04.2015. godine pod OPU: 488-2015 ne proizvodi pravno dejstvo prema tužilji do visine njenog potraživanja koje ima prema VV iz ..., shodno poravnanju zaključenom pred Osnovnim sudom u Užicu 21.05.2014. godine u predmetu P 1160/13 što je tuženi obavezan da prizna i trpi da porodična stambena zgrada, prizemlje i sprat, kao i prizemna pomoćna zgrada koja se nalazi u ..., ul. ... izgrađene na kp.br. ... KO ..., koje je zemljište pod zgradom – objektom 73 m2, zemljište pod zgradom – objektom 40 m2 i zemljište uz zgradu objekta 400 m2, ukupne površine 5,13 ari, upisane u LN br. ... KO ..., bude predmet sudskog izvršenja radi naplate potraživanja tužilje od 1.249.340,00 dinara, koje ima prema izvršnom dužniku VV iz ..., sa zakonskom zateznom kamatom po stopi iz člana 3. Zakona o zateznoj kamati, počev od 10.01.2017. godine do isplate; 7.000 evra u dinarskoj protivvrednosti po srednjem kursu NBS na dan isplate sa kamatom po stopi iz člana 4. Zakona o zateznoj kamati (Sl. Gl. RS br. 119/12) počev od 08.01.2015. godine do isplate, 73.125,00 dinara sa zateznom kamatom iz člana 3. Zakona o zateznoj kamati (Sl. Gl. RS br. 119/12) počev od 01.01.2015. godine do isplate; obavezana je tužilja da tuženom isplati na ime troškova postupka iznos od 239.065,00 dinara sa zakonskom zateznom kamatom od dana izvršnosti pa do isplate.

Protiv pravnosnažne presude donete u drugom stepenu tužilja je blagovremeno izjavila reviziju, zbog pogrešne primene materijalnog prava.

Tuženi je dao odgovor na reviziju tužilje, u kome je osporio osnovanost revizijskih navoda.

Vrhovni kasacioni sud je ispitao pobijanu presudu u smislu člana 408. Zakona o parničnom postupku – ZPP („Službeni glasnik RS“ broj 72/11...55/14), pa je našao da revizija tužilje nije osnovana.

U provedenom postupku nije učinjena bitna povreda odredaba parničnog postupka iz člana 374. stav 2. tačka 2. ZPP, na koju Vrhovni kasacioni sud pazi po službenoj dužnosti.

Prema utvrđenom činjeničnom stanju tužilja je sa izvršnim dužnikom VV zaključila sudsko poravnanje u predmetu 2P-1160/13 dana 21.05.2014. godine, kojim se izvršni dužnik VV obavezao da shodno zaključenom ugovoru o zajedničkoj gradnji, koji je overen pred Opštinskim sudom u Čajetini pod Ov. br. 2489/08 od 21.11.2008. godine postupi po poravnanju, gde je taksativno navedeno koje radove treba da obavi i koliko novca da isplati tužilji do 31.12.2014. godine. Kako izvršni dužnik VV nije ispunio svoje napred navedene preuzete i ugovorene obaveze, tužilja je pred Osnovnim sudom u Užicu podnela predloge za izvršenje I-1005/15 od 07.04.2015. godine i I-1094/15 od 08.04.2015. godine, a kako izvršenje nije moglo da se sprovede jer je izvršni dužnik VV prodao nepokretnost na kojoj je bilo predloženo izvršenje, tužilja je podneskom od 21.08.2015. godine, u predmetu Osnovnog suda u Užicu I-1005/15 promenila predmet izvršenja i izvršenje usmerila ka porodičnoj stambenoj zgradi izvršnog dužnika VV iz ..., izgrađenoj na kp.br. ... KO ..., upisane u LN br. ...KO ..., kojom prilikom je priložila i navedeni list nepokretnosti od 01.12.2014. godine. U listu nepokretnosti br. ... KO ... od 30.09.2015. godine upisano je da je napred navedena nepokretnost preneta Ugovorom o raspodeli imovine za života koji je zaključen 15.04.2015. godine i overen kod Javnog beležnika 20.04.2015. godine pod OPU: 488-2015 sa prethodnog vlasnika izvršnog dužnika VV na tuženog BB iz ... Ukupna vrednost imovine u vlasništvu izvršnog dužnika VV iznosi 421.724,70 evra ili 52.715.592,50 dinara. Procenjena tržišna vrednost predmetne nepokretnosti u vreme veštačenja je iznosila 8.405.889,46 dinara ili 71.236 evra.

Na osnovu tako utvrđenog činjeničnog stanja prvostepeni sud je zaključio da je tužilja oštećena kao poverilac jer je zaključenjem navedenog ugovora o raspodeli imovine za života, onemogućena da naplati svoje potraživanje kao i da je dužnik znao za dospelo potraživanje i da se ono ne može naplatiti iz imovine koja je bila predmet izvršenja, te da je sa namerom nanošenja štete izvršnom poveriocu, ovde tužilji, raspolagao svojom imovinom, što je bilo poznato i trećem licu, ovde tuženom BB, koji je sin izvršnog dužnika VV, pa je usvojio tužbeni zahtev tužioca primenom člana 280. i člana 281. ZOO odlučujući kao u izreci svoje presude.

Drugostepeni sud je preinačio prvostepenu presudu i odbio tužbeni zahtev tužilje primenom člana 280. stav 2. ZOO, nalazeći da izvršni dužnik ima dovoljno sredstava za ispunjenje poveriočevog potraživanja, jer je vlasnik i druge imovine čija je vrednost 421.724,70 evra ili 52.715.592,50 dinara, a tuženikovo potraživanje iznosi 7.000 evra i 73.125,00 dinara, odnosno da insolventnost dužnika nije dokazana, pa je odlučio primenom člana 394. stav 1. tačka 4. ZPP, odbijajući tužbeni zahtev tužilje kao neosnovan.

Neosnovano se revizijom tužilje ukazuje na pogrešnu primenu materijalnog prava.

Odredbom člana 280. ZOO propisano je da svaki poverilac čije je potraživanje dospelo za isplatu i bez obzira kada je nastalo, može pobijati pravnu radnju svog dužnika koja je preduzeta na štetu poverilaca (stav 1.); smatra se da je pravna radnja preduzeta na štetu poverilaca ako usled njenog izvršenja dužnik nema dovoljno sredstava za ispunjenje poveriočevog potraživanja (stav 2.); pod pravnom radnjom podrazumeva se i propuštanje zbog koga je dužnik izgubio kakvo materijalno pravo ili kojim je za njega nastala kakva materijalna obaveza (stav 3.).

Članom 281. stav 3. Zakona o obligacionim odnosima propisano je da kod besplatnih raspolaganja i sa njima izjednačenih pravnih radnji se smatra da je dužnik znao da preduzetim raspolaganjem nanosi štetu poveriocima i za pobijanje tih radnji ne zahteva se da je trećem licu to bilo poznato ili je moglo biti poznato.

Insolventnost dužnika kao poseban uslov za uspeh pobijanja njegove pravne radnje propisana je odredbom člana 280. stav 2. Zakona o obligacionim odnosima i njeno postojanje mora dokazati tužilac. U konkretnom slučaju tužilja je samo dokazala da ima dospelo potraživanje (7.000 evra i 73.125,00 dinara), ali nije dokazala da je njen dužnik insolventan, odnosno da nema druge imovine iz koje bi se moglo namiriti sporno potraživanje, a u postupku je utvrđeno veštačenjem da ukupna vrednost imovine koja je u vlasništvu izvršnog dužnika VV iznosi 421.724,70 evra ili 52.715.592,50 dinara.

Zbog navedenog i po oceni ovog suda pravilan je zaključak drugostepenog suda da tužilja kao poverilac ne može uspešno pobijati svaku dužnikovu pravnu radnju kojom je on raspolagao svojom imovinom, već samo onu koja je preduzeta na štetu poverioca i kojom je dužnik doveden u položaj insolventnog dužnika, što tužilja nije dokazala, jer je u postupku utvrđeno da je izvršni dužnik vlasnik i druge imovine iz koje tužilja može namiriti svoje potraživanje.

Kako se ni ostalim navodima revizije ne dovodi u sumnju pravilnost pobijane presude Vrhovni kasacioni sud je odlučio kao u izreci, primenom člana 414. Zakona o parničnom postupku.

Imajući u vidu da troškovi sastava odgovora na reviziju ne predstavljaju troškove koji bi bili potrebni radi vođenja parnice u smislu člana 154. stav 1. ZPP, odlučeno je kao u stavu dva izreke.

Predsednik veća-sudija,

Slađana Nakić Momirović, s.r.

Za tačnost otpravka

Upravitelj pisarnice

Marina Antonić