Presudom Apelacionog suda u Beogradu Gž1 2714/18 od 04.04.2019. godine, stavom prvim izreke, potvrđena je prvostepena presuda u delu stava prvog izreke za neisplaćenu razliku plate do dvostrukog iznosa plate na osnovu obavljenog rada i vremena provedenog na radu za period od 01.10.2012. do oktobra 2015. godine za ukupan iznos od 708.476,25 dinara sa pripadajućom kamatom u mesečnim iznosima sa zakonskom zateznom kamatom na pojedinačne mesečne iznose bliže opisane u ovom stavu izreke, kao i u delu stava drugog izreke, u kojem je obavezana tužena da Republičkom fondu za penzijsko i invalidsko osiguranje na ime tužioca uplati razliku pripadajućih doprinosa za penzijsko i invalidsko osiguranje za period od 01.10.2012. do 01.10.2015. godine u svemu prema osnovicama utvrđenim u ovom stavu izreke prvostepene presude i u ovom delu odbijena kao neosnovana žalba tužene. Stavom drugim izreke pobijane presude, preinačena je prvostepena presuda u delu stava prvog i drugog izreke, pa je odbijen kao neosnovan tužbeni zahtev tužioca za neisplaćenu razliku plate do dvostrukog iznosa plate na osnovu obavljenog rada i vremena provedenog na radu za period od 01.10.2012. do oktobra 2015. godine iznad iznosa od 708.476,25 dinara do iznosa od 1.778.299,58 dinara, sa zakonskom zateznom kamatom na pojedinačne mesečne iznose i zahtev tužioca da se obaveže tužena na uplatu doprinosa za penzijsko i invalidsko osiguranje, na plate iznad dosuđenog iznosa od 708.476,25 dinara do iznosa od 1.778.299,58 dinara. Stavom trećim izreke, preinačeno je rešenje o troškovima parničnog postupka sadržano u delu stava prvog izreke prvostepene presude, pa je obavezana tužena da tužiocu naknadi troškove postupka koje je imao pred prvostepenim sudom u iznosu od 219.393,00 dinara, u roku od 15 dana od dana prijema prepisa presude, a iznad dosuđenog iznosa odbijen je zahtev tužioca za naknadu troškova nastalih u postupku pred prvostepenim sudom.

Protiv stava drugog i trećeg pravnosnažne presude donete u drugom stepenu, tužilac je izjavio reviziju na osnovu člana 403. stav 2. Zakona o parničnom postupku.

Ispitujući pobijanu odluku iz stava drugog i trećeg drugostepene presude u granicama odredbe člana 408. Zakona o parničnom postupku („Službeni glasnik RS“ br. 72/11, 49/13-US, 74/13-US i 55/14) – u daljem tekstu: ZPP, Vrhovni kasacioni sud je našao da je revizija tužioca osnovana.

U sprovedenom postupku nije učinjena bitna povreda odredaba parničnog postupka iz člana 374. stav 2. tačka 2) ZPP, na koju revizijski sud pazi po službenoj dužnosti.

Prema utvrđenom činjeničnom stanju, tužilac je sa radnog mesta ... u Odeljenju za ... - Uprave za obezbeđenje određenih ličnosti objekata, rešenjem Ministarstva unutrašnjih poslova od ...2009. godine premešten na radno mesto ... u Odeljenju za borbu protiv visokotehnološkog kriminala u Službi za borbu protiv organizovanog kriminala Uprave kriminalističke policije sa danom ...2009. godine. Tužilac je u periodu potraživanja radio kod tužene na radnom mestu koje je opisano u rešenjima tužene, odnosno u Službi za borbu protiv organizovanog kriminala i plata mu je isplaćivana za obavljene poslove u ovoj službi u iznosima koji se navode u obračunskim listama koje je tužilac dostavio uz tužbu, a koje je veštak ekonomske struke prikazao u svom nalazu od 13.03.2018. godine. Na osnovu nalaza i mišljenja veštaka, prvostepeni sud je utvrdio visinu prosečne plate koju bi tužilac ostvario na radnom mestu na kome je radio pre stupanja u Službu za borbu protiv organizovanog kriminala, te je utvrdio da postoji razlika između plate koja mu je isplaćena u periodu potraživanja i dvostruke plate prema ranijem radnom mestu.

U skladu sa utvrđenim činjeničnim stanjem, s pozivom na odredbu člana 2. Uredbe o platama lica koja obavljaju poslove u posebnim organizacionim jedinicama državnih organa nadležnih za suzbijanje organizovanog kriminala, te odredbu člana 18. stav 1. Zakona o organizaciji i nadležnosti državnih organa u suzbijanju organizovanog kriminala, korupcije i drugih posebno teških krivičnih dela, prvostepeni sud je usvojio tužbeni zahtev za isplatu razlike u zaradi tužioca u odnosu na prethodno radno mesto, do dvostrukog iznosa osnovne zarade, prihvatajući nalaz i mišljenje veštaka ekonomsko-finansijske struke, u ukupnom iznosu od 1.778.299,58 dinara.

Drugostepeni sud delimično preinačuje prvostepenu presudu i odbija zahtev tužioca za iznos isplaćen preko iznosa od 708.476,25 dinara, a do ukupno dosuđenih 1.778.299,58 dinara. Svoju odluku drugostepeni sud zasniva na stanovištu da je prvostepeni sud pogrešno prihvatio nalaz i mišljenje veštaka ekonomsko- finansijske struke po kome je izvršen obračun dvostrukog iznosa zarade u odnosu na onu koja bi tužiocu bila isplaćena za svaki mesec spornog perioda da je ostao na ranijem radnom mestu pre momenta premeštaja u Službu za borbu protiv organizovanog kriminala. Kako je tužilac u momentu prelaska na radno mesto u navedenoj službi ostvario zaradu u iznosu od 44.774,82 dinara, to je dvostruki iznos zarade tužioca 89.549,64 dinara. U tom smislu, po zaključku drugostepenog suda, tužiocu pripada samo razlika u isplaćenim iznosima zarada u spornom periodu do visine od 89.549,64 dinara, a u skladu sa članom 2. st. 1, 3. i 5. Uredbe o platama lica koja obavljaju poslove u posebnim organizacionim jedinicama državnih organa nadležnih za suzbijanje organizovanog kriminala („Službeni glasnik RS“ br. 14/03... 114/14).

Ceneći revizijske navode tužene, Vrhovni kasacioni sud zaključuje da tužilac osnovano osporava pravilnost primene materijalnog prava od strane drugostepenog suda.

Odredbom člana 104. stav 1. Zakona o radu (,,Službeni glasnik RS, br. 24/2005... 32/2013), propisano je da zaposleni ima pravo na odgovarajuću zaradu koja se utvrđuje u skladu sa zakonom, opštim aktom i ugovorom o radu.

Prema odredbi člana 18. stav 1. Zakona o organizaciji i nadležnosti državnih organa u suzbijanju organizovanog kriminala, korupcije i drugih posebno teških krivičnih dela („Službeni glasnik RS“, br. 72/09... 32/13), koja je važila u utuženom periodu, lica koja obavljaju poslove i zadatke u državnim organima posebnim organizacionim jedinicama iz ovog zakona imaju pravo na platu koja ne može biti veća od dvostrukog iznosa plate koju bi ostvarila lica zaposlena na odgovarajućim poslovima i zadacima u Tužilaštvu za organizovani kriminal, Višem sudu u Beogradu, Apelacionom sudu u Beogradu, ministarstvu nadležnom za unutrašnje poslove i Okružnom zatvoru u Beogradu. Saglasno stavu 2. navedenog člana zakona, plate lica iz stava 1. ovog člana uređuje Vlada.

Odredbom člana 2. stav 1. Uredbe o platama lica koja obavljaju poslove u posebnim organizacionim jedinicama državnih organa nadležnih za suzbijanje organizovanog kriminala, propisano je da se plata starešine Službe i zamenika Starešine službe i ovlašćenog službenog lica u Službi, rukovodioca i zamenika rukovodioca Posebne pritvorske jedinice i zaposlenog na poslovima obezbeđenja u Posebnoj pritvorskoj jedinici obračunava i isplaćuje u dvostrukom iznosu plate koju su ostvarivali na poslovima sa kojih su stupili na rad u organizacione jedinice iz člana 1. ove uredbe.

Članom 3. stav 2. iste Uredbe propisano je da zaposleni u Službi koji nema svojstvo ovlašćenog službenog lica ima pravo na platu u dvostrukom iznosu plate koja se obračunava i isplaćuje zaposlenom na odgovarajućem radnom mestu u sedištu Ministarstva unutrašnjih poslova. Stavom 5. navedenog člana Uredbe, predviđeno je da se prilikom obračunavanja dvostrukog iznosa plata u smislu st. 1-4. ovog člana, ne uzimaju u obzir dodaci na platu utvrđeni zakonom.

Prema pravnom stavu Vrhovnog kasacionog suda, usvojenom 13.10.2020. godine, lica, zaposleni koji su pre stupanja na rad u Službu za borbu protiv organizovanog kriminala i Službu za otkrivanje ratnih zločina bili radno angažovani u MUP-u imaju pravo na dvostruki iznos plate koju bi ostvarila na poslovima i zadacima u tom ministarstvu uz ograničenje iz odredbe člana 18. stav 1. Zakona o organizaciji i nadležnosti državnih organa u suzbijanju organizovanog kriminala, korupcije i drugih posebno teških krivičnih dela. Dakle, navedenim zakonom i pomenutom Uredbom ustanovljeno je pravo tužioca, kao lica zaposlenog u Službi za borbu protiv organizovanog kriminala, na isplatu dvostrukog iznosa plate koju bi ostvarivao u spornom periodu (od oktobra 2012. do oktobra 2015. godine) u odnosu na visinu osnovne plate koju bi primao na mesečnom nivou na radnom mestu na kome je bio prethodno radno angažovan do momenta premeštaja u pomenutu službu. To podrazumeva da svako uvećanje osnovne mesečne plate na ranijem radnom mestu posledično dovodi do uvećanja dvostrukog iznosa njegove osnovne plate kod Službe za borbu protiv organizovanog kriminala.

Kod navedenog, Vrhovni kasacioni sud ukazuje da je drugostepeni sud pogrešno primenio materijalno pravo prilikom odmeravanja dvostrukog iznosa mesečne osnovne plate tužiocu, nakon raspoređivanja na radnom mestu u Službi za borbu protiv organizovanog kriminala. Ovo iz razloga što je drugostepeni sud, kao merilo za obračun dvostrukog iznosa osnovne plate u čitavom spornom periodu, prihvatio samo onaj iznos koji je tužiocu isplaćen u mesecu koji je prethodio raspoređivanju na radno mesto u Službi za borbu protiv organizovanog kriminala, pri čemu nisu uzete u obzir promene u visini osnovne plate koje su usledile u pomenutom spornom periodu obračuna, kako je to pravilno učinio prvostepeni sud.

Pored toga, revizijski sud zaključuje i da je pravilno stanovište prvostepenog suda da je zbog nepravilnog obračuna i isplate pripadajuće plate tužiocu, usledilo i umanjenje u isplati naknade po osnovu minulog rada, čija je visina procentualno zavisna od visine iznosa koji se zaposlenom isplaćuje po osnovu plate.

U tom smislu, pravilno je zaključio prvostepeni sud da tužiocu pripada pravo na isplatu neisplaćene razlike plate do dvostrukog iznosa plate na osnovu obavljenog rada i vremena provedenog na radu, za period od oktobra 2012. godine do oktobra 2015. godine, u ukupnom iznosu od 1.778.299,58 dinara, sa dosuđenom zateznom kamatom, u svemu prema sadržini nalaza i mišljenja veštaka ekonomsko-finansijske struke.

Na osnovu izloženog, Vrhovni kasacioni sud je primenom procesnih ovlašćenja iz člana 416. Zakona o parničnom postupku, preinačio drugostepenu presudu u stavu drugom i trećem izreke tako što je odbio žalbu tužene i potvrdio presudu Prvog osnovnog suda u Beogradu P1 2064/17 od 22.05.2018. godine u delu kojim je obavezana tužena da tužiocu pored iznosa od 708.476,25 dinara sa kamatom, koji su dosuđeni u stavu prvom izreke presude Apelacionog suda u Beogradu Gž1 2714/18 od 04.04.2019. godine, isplati i razliku do iznosa od 1.778.299,58 dinara sa zakonskom zateznom kamatom na pojedinačno dosuđene mesečne iznose i obavezao tuženu da u korist tužioca izvrši uplatu doprinosa za penzijsko i invalidsko osiguranje za period od 01.10.2012. do 01.10.2015. godine na razliku iznosa od 708.476,25 dinara do ukupno dosuđenog iznosa od 1.778.299,58 dinara, kao i da tužiocu na ime troškova postupka isplati razliku između iznosa od 219.393,00 dinara do 317.050,00 dinara.

Tužilac je uspeo u postupku po reviziji, pa mu na osnovu čl. 153. i 154. ZPP pripadaju i opredeljeni troškovi ovog postupka, koji su mu dosuđeni u visini od 30.000,00 dinara, na ime troškova za sastav revizije od strane advokata, a u skladu sa Tarifnim brojem 13. Tarife o nagradama i naknadama za rad advokata („Službeni glasnik RS“, broj 121/12).

Predsednik veća – sudija

Katarina Manojlović Andrić,s.r.

Za tačnost otpravka

Upravitelj pisarnice

Marina Antonić