Protiv drugostepene presude, zastupnik tuženog je blagovremeno izjavio reviziju zbog pogrešne primene materijalnog prava i pogrešno i nepotpuno utvrđenog činjeničnog stanja.

Vrhovni kasacioni sud je ispitao pobijanu presudu u smislu člana 408. važećeg Zakona o parničnom postupku – ZPP i utvrdio da revizija nije osnovana.

U postupku nije učinjena bitna povreda odredaba parničnog postupka iz člana 374. stav 2. tačka 2. ZPP na koju revizijski sud pazi po službenoj dužnosti.

Prema činjeničnom stanju koje je u prvostepenom postupku pravilno utvrđeno, tužilac je dana 11.04.1995. godine sa BB sklopio ugovor o razmeni nepokretnosti, overen pred Prvim opštinskim sudom u Beogradu 24.08.2007. godine, a predmet razmene je bio sporni stan BB u ... i stan tužioca u ... U ugovoru je navedeno da su ugovarači stupili u posed razmenjenih stanova 13.04.1995. godine, uz dogovor da se mogu knjižiti bez posebne saglasnosti drugog ugovarača. BB je vanknjižno vlasništvo na spornom stanu u ... stekao 27.12.1973. godine na osnovu Ugovora o kupoprodaji overenog pred Prvim opštinskim sudom u Beogradu 27.12.1973. godine od prodavca VV iz ..., a stan je bio upisan u ZKUL ... KO ... na ime SZ „Crna Gora“. Nakon formiranja katastra nepokretnosti upis je izvršen preuzimanjem podataka iz zemljišnih knjiga, zbog čega se u listu nepokretnosti ... ZKUL ... predmetni stan vodi kao društvena svojina korisnika SZ „Crna Gora“ iz Beograda. Iz podataka Agencije za privredne registre utvrđeno je da je rešenjem Fi 166/58 od 05.02.1958. godine upisana stambena zadruga „Crna Gora“ sa sedištem u Beogradu, a brisana je iz registra sa 01.07.1970. godine usled pripajanja građevinskom preduzeću „Komunalac Beograd“, na koga su preneta sva prava i obaveze navedene zadruge. Ovo preduzeće je 07.04.1978. godine promenilo naziv u „Tehnogradnja“ Beograd, koje je rešenjem od 05.06.1989. godine brisano iz registra usled zaključenog postupka stečaja. Prema rešenju Okružnog privrednog suda u Beogradu od 05.06.1989. godine, eventualno naknadno pronađena imovina preduzeća „Tehnogradnja“ pripašće Opštini Voždovac na čijem području je u momentu zaključenja stečaja bilo sedište stečajnog dužnika. Iz iskaza tužioca saslušanog u svojstvu parnične stranke utvrđeno je da je on u neprekidnom posedu predmetnog stana od 1995. godine, kada je zaključen ugovor o razmeni stanova, s tim što raniji vlasnik VV, od koga je BB kupio predmetni stan ugovorom iz 1973. godine, nije posedovao ugovor iz 1962. godine kojim je on predmetni stan kupio od SZ „Crna Gora“ iz Beograda.

Kod ovako utvrđenog činjeničnog stanja, pravilno je pobijanom drugostepenom presudom preinačena prvostepena presuda i utvrđeno da je tužilac stekao pravo svojine spornog stana u ... po osnovu održaja.

Prema članu 28. stav 2. Zakona o osnovama svojinskopravnih odnosa, savestan i zakonit držalac na nepokretnosti na kojoj drugi ima pravo svojine stiče prvo svojine na toj stvari održajem protekom deset godina. Članom 18. Zakona o javnoj svojini („Službeni glasnik RS“ br. 72/11), propisano je, između ostalog, da jedinica lokalne samouprave (opština ili grad) mogu biti titulari nosioca prava javne svojine, gradska opština ne može biti titular javne svojine već može imati samo pravo korišćenja, a na stvarima koje pribavi Gradska opština Grada Beograda pravo svojine stiče grad u čijem je sastavu gradska opština. Članom 85. stav 1. Zakona o državnom premeru i katastru propisano je da su upisi u katastar nepokretnosti dozvoljeni samo protiv lica koje je u trenutku prijema zahteva za upis već upisano u katastar nepokretnosti kao imalac prava u pogledu kojeg se upis zahteva ili je predbeležno kao imalac tog prava, a stavom drugim je propisano da se upis dozvoljava i protiv lica koje nije upisani prethodnik, ako se uz zahtev prilože isprave kojima se dokazuje pravni kontinuitet između lica protiv koga se traži upis i upisanog prethodnika.

Po oceni Vrhovnog kasacionog suda, pravilan je zaključak drugostepenog suda da je tužilac savestan i zakonit držalac predmetnog stana od 13.04.1995. godine, po osnovu punovažnog ugovora o razmeni, zaključenog sa ranijim vlasnikom koji se u vanknjižnom vlasništvu tog stana nalazio od 27.12.1973. godine po osnovu ugovora o kupoprodaji. Predmetni stan vodi se kao društvena svojina u korist SZ „Crna Gora“, koja je promenila ime u „Tehnogradnja“, koje preduzeće je brisano iz registra zbog okončanog stečajnog postupka, a za pravnog sledbenika stečajnog dužnika je određena Opština Voždovac. Međutim, iz navedene odredbe člana 18. Zakona o javnoj svojini proizilazi da titulari javne svojine, između ostalog, mogu biti opština i grad, s tim što gradske opštine mogu imati samo pravo korišćenja, iz čega proizilazi, da suprotno revizijskim navodima, Grad Beograd u konkretnom slučaju ima pasivnu legitimaciju u ovoj parnici, kao pravni sledbenik stečajnog dužnika, odnosno SZ „Crna Gora“, kao upisanog vlasnika na spornoj nepokretnosti. Budući da su svi prethodni vlasnici spornog stana, od zaključenja prvog ugovora o kupoprodaji 1962. godine do presuđenja, imali zakonski osnov i bili savesni držaoci spornog stana, to je i tužilac savesni i zakoniti držalac u smislu člana 28. stav 2. Zakona o osnovama svojinskopravnih odnosa, pa je pravilan zaključak drugostepenog suda da je stekao pravo svojine na ovom stanu po osnovu održaja.

Suprotno revizijskim navodima, pasivna legitimacija tuženog proizilazi iz činjenice da je sporni stan upisan na pravnog prethodnika tuženog, a upis prava na koje se odnosi tužbeni zahtev sprovodi se prema upisanom prethodniku, u smislu navedene odredbe člana 85. Zakona o državnom premeru i katastru. Neosnovani su i revizijski navodi koji se odnose na savesnost tužioca, jer je lice koje mu je prodalo stan takođe bilo zakonit držalac u vreme zaključenja ugovora o kupoprodaji. Njegova savesnost ne može se ceniti samo prema stanju u javnim knjigama, s obzirom da je i u vreme zaključenja ugovora o kupoprodaji iz 1973. godine stan bio upisan na SZ „Crna Gora“, od kada nije menjan nosilac prava korišćenja na spornom stanu.

Iz navedenih razloga, Vrhovni kasacioni sud je odlučio kao u izreci, na osnovu člana 414. stav 1. ZPP.

Predsednik veća – sudija

Jasminka Stanojević,s.r.

Za tačnost otpravka

Upravitelj pisarnice

Marina Antonić