.jpg "Sudska praksa")
Republika Srbija
VRHOVNI KASACIONI SUD
Rev 4465/2021
28.04.2022. godina
Beograd
Vrhovni kasacioni sud, u veću sastavljenom od sudija: Vesne Subić, predsednika veća, Jelice Bojanić Kerkez, Zorana Hadžića, Dragane Mirosavljević i Dobrile Strajina, članova veća, u parnici tužioca Republike Srbije, Ministarstvo spoljnih poslova, koga zastupa Državno pravobranilaštvo sa sedištem u Beogradu, protiv tuženih AA iz ..., čiji je punomoćnik Aleksandar Radivojević, advokat iz ..., BB iz ..., čiji je punomoćnik Vesna Lukić, advokat iz ..., VV iz ... i GG iz ..., čiji je zajednički punomoćnik Dušan Stojković, advokat iz ..., radi utvrđenja i iseljenja, po tužbi i utvrđenja, po protivtužbi tuženog-protivtužioca AA iz ..., odlučujući o revizijama tužioca i tužnog-protivtužioca AA iz ... izjavljenim protiv presude Apelacionog suda u Beogradu Gž 4433/19 od 05.02.2020. godine, u sednici veća održanoj dana 28.04.2022. godine, doneo je
R E Š E NJ E
ODBACUJE SE, kao nedozvoljena, revizija tužioca izjavljena protiv presude Apelacionog suda u Beogradu Gž 4433/19 od 05.02.2020. godine.
NE PRIHVATA SE odlučivanje o reviziji tuženog-protivtužioca AA iz ... izjavljenoj protiv presude Apelacionog suda u Beogradu Gž 4433/19 od 05.02.2020. godine, kao o izuzetno dozvoljenoj.
ODBACUJE SE, kao nedozvoljena, revizija tuženog-protivtužioca AA iz ... izjavljena protiv presude Apelacionog suda u Beogradu Gž 4433/19 od 05.02.2020. godine.
O b r a z l o ž e nj e
Presudom Apelacionog suda u Beogradu Gž 4433/19 od 05.02.2020. godine, stavom prvim izreke, odbijene su, kao neosnovane, žalbe tuženih AA iz ..., VV iz ... i GG iz ... i potvrđena presuda Prvog osnovnog suda u Beogradu P 8488/18 od 19.12.2018. godine, ispravljena rešenjem istog suda P 8488/18 od 30.10.2019. godine u stavovima prvom i petom izreke, kojima je utvrđeno da su ništavi ugovor o zameni stana, zaključen 09.03.1992. godine između DD iz ĐĐ, ugovor o korišćenju stana putem zakupa od 13.05.1993. godine, zaključen između Interesne zajednice za stambenu izgradnju i upravljanje stanovima za potrebe radnika i funkcionera saveznih organa, kao zakupodavca i ĐĐ, kao zakupca, ugovor o otkupu stana, zaključen između Države SRJ - Saveznog ministarstva inostranih poslova, kao prodavca i EE, kao kupca, overen pred Prvim opštinskim sudom u Beogradu Ov 491/94 dana 18.02.1994. godine i ugovor o kupoprodaji, zaključen dana 08.01.1994. godine između EE, kao prodavca i AA, kao kupca, overen pred Drugim opštinskim sudom u Beogradu Ov 1726/94 dana 06.04.1994. godine i obavezan tuženi da tužiocu naknadi troškove parničnog postupka u iznosu od 99.000,00 dinara. Stavom drugim izreke, odbijene su, kao neosnovane, žalbe tužioca i tuženog-protivtužioca AA iz ... i prvostepena presuda potvrđena u stavovima drugom, trećem i četvrtom izreke, kojima je odbijen, kao neosnovan, tužbeni zahtev da se obaveže tuženi AA iz ... da tužiocu preda u posed i na slobodno raspolaganje i korišćenje, ispražnjen od lica i stvari, stan broj .. u ulici ... broj .. u ..., odbijen, kao neosnovan, protivtužbeni zahtev da se utvrdi da je tuženi-protivtužilac AA iz ... stekao pravo svojine na stanu broj .. u ulici ... broj 4 u ..., na osnovu Ugovora o kupoprodaji, zaključenog sa EE overenog pred Drugim opštinskim sudom u Beogradu Ov 1726/94 dana 06.04.1994. godine, što bi tužilac bio dužan da prizna i trpi da tuženi-protivtužilac ovo svoje pravo upiše u katastar nepokretnosti i druge javne knjige o pravima na nepokretnostima i odbijen, kao neosnovan, eventualni protivtužbeni zahtev da se utvrdi da je tuženi- protitužilac AA iz ... stekao pravo svojine na stanu broj .. u ulici ... broj .. u ... putem održaja, što bi tužilac bio dužan da prizna i trpi da tuženi-protivtužilac ovo svoje pravo upiše u katastar nepokretnosti i druge javne knjige o pravima na nepokretnostima.
Protiv pravnosnažne presude donete u drugom stepenu, tužilac i tuženi- protivtužilac AA su blagovremeno izjavili revizije, zbog bitne povrede odredaba parničnog postupka i pogrešne primene materijalnog prava, s tim što je tuženi- protivtužilac predložio da se o njegovoj reviziji odluči kao o izuzetno dozvoljenoj, primenom člana 404. Zakona o parničnom postupku.
Po oceni Vrhovnog kasacionog suda, nisu ispunjeni uslovi za odlučivanje o reviziji tuženog-protivtužioca AA, kao izuzetno dozvoljenoj, u smislu odredbe člana 404. Zakona o parničnom postupku ("Službeni glasnik RS", br. 72/2011…18/2020, u daljem tekstu: ZPP).
Pravnosnažnom presudom, primenom materijalnog prava iz čl. 103. stav 1. i 94. stav 2. Zakona o obligacionim odnosima, člana 3. Zakona o osnovama svojinskopravnih odnosa i člana 4. stav 2. Zakona o prometu nepokretnosti, utvrđeno je da su ništavi ugovor o zameni stana, zaključen 09.03.1992. godine između DD iz ĐĐ, ugovor o korišćenju stana putem zakupa od 13.05.1993. godine zaključen između Interesne zajednice za stambenu izgradnju i upravljanje stanovima za potrebe radnika i funkcionera saveznih organa, kao zakupodavca i ĐĐ, kao zakupca, ugovor o otkupu stana zaključen između Države SRJ- Saveznog ministarstva inostranih poslova, kao prodavca i EE, kao kupca overen pred Prvim opštinskim sudom u Beogradu Ov 491/94 dana 18.02.1994. godine i ugovor o kupoprodaji zaključen dana 08.01.1994. godine između EE, kao prodavca i ovde tuženog-protivtužioca AA, kao kupca overen pred Drugim opštinskim sudom u Beogradu Ov 1726/94 dana 06.04.1994. godine. Ovo zbog toga što je smrću DD, preminulog ...1990. godine, dakle pre zaključenja ugovora o zameni stanova sa ĐĐ, prestalo da postoji punomoćje koje je ovo lice eventualno dalo advokatu Radovanu Tomiću za zaključenje tog ugovora sa ĐĐ, od koje je tuženi-protivtužilac AA, kupio predmetni stan broj .. u ulici ... broj .. u ... po osnovu ugovora o kupoprodaji od 08.01.1994. godine.
Istovremeno je odbijen, kao neosnovan, tužbeni zahtev za iseljenje tuženog- protivtužioca AA iz stana i predaju tužiocu u posed, jer je tuženi 14.04.1994. godine sa ŽŽ najpre zaključio ugovor o zameni predmetnog stana za kuću u ... broj .. u ..., a konačno se nalazi u posedu predmetnog stana po osnovu Ugovora o kupoprodaji stana 20.02.2002. godine zaključenog sa ŽŽ, kao prodavcem, koji ugovor nije premet tužbenog zahteva u ovoj pravnoj stvari.
Ocenjeni su neosnovanim osnovni i eventualni protivtužbeni zahtevi tuženog –protivtužioca AA za utvrđenje prava svojine na predmetnom stanu po osnovu ugovora o kupoprodaji zaključenog dana 08.01.1994. godine sa EE, kao prodavcem koji je overen pred Drugim opštinskim sudom u Beogradu Ov 1726/94 dana 06.04.1994. godine odnosno putem održaja, s obzirom na prethodno utvrđenu ništavost tog ugovora, jer u vreme zaključenja tog ugovora EE nije ispunjavala uslove za sticanje prava svojine na stanu pa nije mogla na tuženog preneti više prava od prava koje je ona imala, odnosno iz razloga što tuženi nije imao zakonitu državinu za sticanje prava svojine putem održaja u smislu člana 28. stav 2. Zakona o osnovama svojinskopravnih odnosa, a da rok pripisan stavom 4. istog člana zakona za sticanje prava svojine vanrednim održajem do dana podnošenja protivtužbe nije protekao.
Imajući u vidu sadržinu tražene pravne zaštite, činjenice utvrđene u postupku, način presuđenja i razloge na kojima su zasnovane odluke nižestepenih sudova, Vrhovni kasacioni sud je ocenio da su nižestepene odluke u skladu sa praksom revizijskog suda i pravnim stavovima izraženim u odlukama Vrhovnog kasacionog suda, zbog čega nema uslova za odlučivanje o reviziji tuženog- protivtužioca kao izuzetno dozvoljenoj, a radi razmatranja pravnog pitanja opšteg interesa ili u interesu ravnopravnosti građana, radi ujednačavanja sudske prakse ili novog tumačenja prava. Tuženi-protivtužilac nije uz reviziju dostavio pravnosnažne presude iz kojih bi proizlazio zaključak o različitom odlučivanju u istoj ili bitno sličnoj činjeničnoj i pravnoj situaciji, pri čemu pravilna primena prava u sporovima sa tužbenim zahtevom, kakav je u konkretnom slučaju, zavisi od utvrđenog činjeničnog stanja.
Iz navedenih razloga, na osnovu člana 404. ZPP, odlučeno kao u drugom stavu izreke.
Ispitujući dozvoljenost revizija u smislu člana 410. stav 2. tačka 5., u vezi člana 403. stav 3. ZPP, Vrhovni kasacioni sud je utvrdio da revizije tužioca i tuženog-protivtužioca AA nisu dozvoljene.
Prema članu 403. stav 3. ZPP, revizija nije dozvoljena u imovinsko-pravnim sporovima, ako vrednost predmeta spora pobijanog dela ne prelazi dinarsku protivvrednost od 40.000 evra po srednjem kursu Narodne banke Srbije na dan podnošenja tužbe.
Tužba u ovoj pravnoj stvari podneta je 16.02.2007.godine, a protivtužba 27.03.2007. godine, u kojima je kao vrednost predmeta spora označen iznos od 501.000,00 inara. Prvostepena presuda doneta je 19.12.2018. godine. Drugostepena presuda je doneta 05.02.2020. godine.
Kako u konkretnom slučaju vrednost predmeta spora pobijanog dela pravnosnažne presude ne prelazi dinarsku protivvrednost od 40.000 evra po srednjem kursu Narodne banke Srbije na dan podnošenja tužbe odnosno protivtužbe, to revizije tužioca i tuženog-protivtužioca AA nisu dozvoljene, u smislu člana 403. stav 3. ZPP.
Na osnovu člana 413. ZPP, Vrhovni kasacioni sud je odlučio kao u stavovima prvom i trećem izreke.
Predsednik veća - sudija
Vesna Subić,s.r.
Za tačnost otpravka
Upravitelj pisarnice
Marina Antonić
