Prema utvrđenom činjeničnom stanju, tužilja kao kupac i BB, kao prodavac su dana 08.10.2009. godine zaključili, i pred Opštinskim sudom u Boru pod Ov .../... overili ugovor o kupoprodaji nepokretnosti, i to kp. br. ... zemljište uz zgradu – objekat površine 0.02,13 ha, zemljište pod zgradom – objektom u površini od 0.01,02 ha, zemljište pod zgradom – objektom od 0.00,95 ha, zemljište pod zgradom – objektom u površini od 0.00,22 ha, zemljište uz zgradu od 0.02,13 ha i voćnjak 3. klase od 0.10,43 ha na k.p. br. ... . Prodavac BB je u LN broj ... KO ... od 14.12.2009. godine bio upisan kao držalac nepokretnosti na k.p. br. ... – porodičnoj stambenoj zgradi broj 2 i na pomoćnim zgradama broj 3 i 4 i nosilac prava korišćenja na parceli, odnosno zemljištu. Rešenjem SKN Bor od 23.03.2010. godine tužilji je u LN broj ... KO ... dozvoljen upis prava svojine na porodičnoj stambenoj zgradi broj 1, upis držaoca na porodičnoj stambenoj zgradi broj 2 i dvema pomoćnim zgradama broj 3 i 4, kao i upis prava korišćenja na zemljištu. Pravnosnažnom presudom Osnovnog suda u Boru P 221/16 od 05.12.2016. godine, utvrđeno je da je tužilja u toj parnici VV, vlasnik objekta broj 2 površine 95 m2 i vlasnik zgrade broj 4 površine 22 m2 i korisnik zemljišta pod ovim objektima, dela zgrade broj 3 površine 38 m2, sve na k.p.br. ... u KO ... i korisnik dela k.p.br. ... u KO ..., površine 2,19 a, u navedenim merama i granicama, a po osnovu pravosnažnog sudskog poravnanja P 372/94 od 31.05.1994. godine, zaključenog pred Osnovnim sudom u Boru i pravnosnažnog sudskog poravnanja Opštinskog suda u Boru R 171/77 od 17.05.1977. godine i po osnovu gradnje, što je tužena, ovde tužilja dužna da prizna. Rešenjem SKN Bor od 06.07.2018. godine (koje nije konačno), u LN broj ... KO ... dozvoljen je upis držaoca u korist VV na porodičnoj stambenoj zgradi broj 2 površine 95m2, upis držaoca na pomoćnoj zgradi broj 3 površine u gabaritu 22 m2 i upis držaoca na pomoćnoj zgradi broj 4 površine 22 m2 i upis prava korišćenja na kp.br. .../... i na ... .Tužilja tužbom traži naknadu štete zbog nezakonitog rada organa tužene usled čega je došlo do povrede principa pravne sigurnosti, odnosno načela pouzdanja u upis u katastar nepokretnosti, zbog čega je prema tvrdnjama tužilje, pretrpela štetu u visini tržišne vrednosti nepokretnosti koje su joj oduzete sudskom odlukom, a da pravni osnov upisa tužilje nije stavljen van snage.

Polazeći od ovako utvrđenog činjeničnog stanja, nižestepeni sudovi su odbili tužbeni zahtev sa obrazloženjem da u konkretnom slučaju nema mesta primeni odredbe člana 172. Zakona o obligacionim odnosima o odgovornosti tužene za nastalu štetu s obzirom da ne postoji uzročna veza između nastale štete i postupanja organa tužene prilikom overe spornog ugovora o kupoprodaji nepokretnosti.

Vrhovni kasacioni sud prihvata pravni stav i date razloge drugostepenog suda u pobijanoj presudi.

Članom 172. stav 1. Zakona o obligacionim odnosima propisano je da pravno lice odgovara za štetu koju njegov organ prouzrokuje trećem licu u vršenju ili u vezi sa vršenjem svojih funkcija. Za zasnivanje odgovornosti pravnog lica u smislu člana 172. stav 1. Zakona o obligacionim odnosima potrebno je da je njegov organ postupao nezakonito (postupanje suprotno zakonu, drugom propisu ili opštem aktu, kao i propuštanje da se zakon, drugi propisi ili opšti akt primeni) ili da je postupao nepravilno (postupanje protivno uobičajenom i propisanom načinu obavljanja delatnosti koje nije u skladu sa opštim normama u vršenju službe) i da se tako postupanje prema nastaloj šteti odnosi kao uzrok prema posledici (uzročnoposledična veza).

Po oceni ovog suda pravilno su nižestepeni sudovi utvrdili da u konkretnom slučaju nema odgovornosti tužene Republike Srbije u smislu člana 172. stav 1. ZOO, jer nije utvrđena uzročnoposledična veza između postupanja državnog organa prilikom overe spornog ugovora o kupoprodaji nepokretnosti i prouzrokovane štete tužilji zbog gubitka prava na navedenim nepokretnostima, odnosno da je ista nastupila zbog nezakonitog ili nepravilnog rada državnog organa koji je postupao u okviru zakonskih ovlašćenja, pa ne može biti odgovoran zbog nastale štete tužilji.

Naime, kod utvrđenog da su tužilja, kao kupac i BB, kao prodavac zaključili i pred Opštinskim sudom u Boru overili ugovor o kupoprodaji nepokretnosti, na kojima je u kasnijem postupku pravnosnažnom presudom Osnovnog suda u Boru P 221/16 od 05.12.2016. godine utvrđeno pravo svojine i pravo korišćenja spornih nepokretnosti u korist VV i ista u LN broj ... KO ... upisana kao vlasnik i korisnik tih nepokretnosti, to u ovom slučaju nema uzročno – posledične veze između radnje organa tužene i nastale štete tužilji zbog kasnijeg gubitka prava tužilje na spornoj imovini. Naime, u vreme zaključenja ugovora o kupoprodaji nepokretnosti između tužilje i BB u primeni je bio Zakon o overavanju potpisa, rukopisa i prepisa („Službeni glasnik RS“ broj 39/93), na osnovu koga je Osnovni sud u Boru taj ugovor overio. Odredbom člana 1. tog Zakona, stavom prvim, propisano je da je overavanje potpisa ili rukopisa potvrđivanje njihove autentičnosti. Ovim overavanjem ne potvrđuje se istinitost sadržaja isprave (stav 4.). Odredbom člana 2. stav 1. istog Zakona propisano je da overavanje potpisa, rukopisa i prepisa obavlja opštinski sud, ako ovim ili drugim zakonom nije drukčije određeno. Polazeći od navedenog, službeno lice suda koje overava potpis odnosno rukopis, ne potvrđuje istinitost sadržaja isprave nego potvrđuje autentičnost potpisa, pa sledom navedenog sud u vreme overe spornog ugovora nije bio u obavezi da ispituje da li je imovina koja je predmet prometa već bila predmet raspolaganja istog vlasnika ili ne, već je postupao u granicama svojih ovlašćenja, kako su to pravilno zaključili i nižestepeni sudovi. Kod navedenog neosnovano se revizijskim navodima osporava pravilnost primenjenog materijalnog prava ukazivanjem da je tužilji nezakonitim postupanjem državnog organa oduzeta imovina.

Sa iznetih razloga, primenom odredbe člana 414. stav 1. ZPP odlučeno je kao u izreci.

Predsednik veća - sudija

Slađana Nakić Momirović, s.r.

Za tačnost otpravka

Upravitelj pisarnice

Marina Antonić