Protiv pravnosnažne presude donete u drugom stepenu, tuženi je izjavio blagovremenu reviziju zbog pogrešne primene materijalnog prava i predložio da se o reviziji odluči kao o izuzetno dozvoljenoj radi ujednačavanja sudske prakse, na osnovu odredbe člana 404. Zakona o parničnom postupku.

Pošto je drugostepeni sud peinačio prvostepenu presudu i odlučio o zahtevima stranaka, sledi da je revizija uvek dozvoljena na osnovu odredbe člana 403. stav 2. tačka 2. Zakona o parničnom postupku („Službeni glasnik RS“ br 72/11 ... 18/20), pa je odlučivanje o posebnoj reviziji tuženog suvišno.

Vrhovni kasacioni sud je ispitao pobijanu presudu primenom odredbe člana 408. Zakona o parničnom postupku i utvrdio da je revizija osnovana.

U postupku nije učinjena bitna povreda odredaba parničnog postupka iz člana 374. stav 2. tačka 2. Zakona o parničnom postupku, na koju Vrhovni kasacioni sud pazi po službenoj dužnosti.

Prema utvrđenom činjeničnom stanju, tužilac je zaposlen kod tuženog na neodređeno vreme i rad obavlja u smenama. Na osnovu Kolektivnog ugovora tuženog od 25.06.2013. godine, članom 33. stav 1., 5., 6. i 7. je predviđeno da se koeficijenti poslova radnog mesta utvrđuju na osnovu složenosti poslova, odgovornosti u radu i uslova rada, u skladu sa metodologijom za vrednovanje radnih mesta sa tabelarnim delom najnižih koeficijenata radnih mesta. Smenski rad je posebno vrednovan metodologijom za vrednovanje poslova radnih mesta. Prema metodologiji, radna mesta se analiziraju prema svakom elementu osnovnog kriterijuma posebno a zbir svih pojedinačno utvrđenih elemenata čini osnovni koeficijent na koji se dodaje deo iz visine naknada za topli obrok i regres za godišnji odmor. Na ukupan osnovni koeficijent za poslove koji se obavljaju u smenskom radu dodaje se uvećanje od 14,46%. Veštačenjem je utvrđeno da je na osnovu elemenata za vrednovanje prema matodologiji u smislu složenosti poslova, odgovornosti i uslovima rada, za period od 01.06.2014. godine do 28.07.2014. godine, izvršen obračun zarade tužioca u koju je uračunat i isplaćen smenski rad koji je ušao u osnovnu zaradu tako što je sadržan u koeficijentu posla pa je tuženi vršio uvećanje osnovne zarade tužiocu za smenski rad ostvaren u utuženom periodu.

Polazeći od ovako utvrđenog činjeničnog stanja, prvostepeni sud je tužbeni zahtev tužioca odbio jer je, primenjujući odredbu člana 108. Zakona o radu („Službeni glasnik RS“ br 24/2005 ... 54/2009), zaključio da zaposleni ima pravo na uvećanje od najmanje 26% od osnovice samo ako rad u smeni nije vrednovan pri utvrđivanju osnovne zarade, što ovde nije slučaj jer je veštačenjem utvrđeno da je tužiocu u koeficijent za obračun zarade uračunato uvećanje za smenski rad predviđenom metodologijom i u skladu sa tim mu je i isplaćivana uvećana zarada.

Drugostepeni sud je, pobijanom presudom, preinačio prvostepenu presudu tako što je tužbeni zahtev tužioca usvojio i tuženog obavezao da mu naknadi štetu zbog manje isplaćene zarade po osnovu smenskog rada u spornom periodu jer je zaključio da Kolektivni ugovor koji je kod tuženog bio na snazi u utuženom periodu (zaveden pod brojem .. od 25.06.2013. godine), nije vrednovao, kao element za utvrđivanje osnovne zarade, smenski rad, pa tužiocu za obavljene časove smenskog rada u kom je režimu u utuženom periodu obavljao rad, pripada pravo na uvećanu zaradu u visini razlike između isplaćene uvećane zarade od strane tuženog i uvećane zarade u visini 26% od osnovne zarade jer, po mišljenju drugostepenog suda, kolektivnim ugovorom kod poslodavca se zaposlenom ne mogu dati manja prava od prava utvrđenih zakonom.

Po nalaženju Vrhovnog kasacionog suda, osnovano se revizijom tuženog ukazuje da je drugostepeni sud pogrešno primenio materijalno pravo.

Odredbom člana 108. stav 1. tačka 2. zakona o radu propisano je da zaposleni ima pravo na uvećanu zaradu u visini utvrđenoj opštim aktom i ugovorom o radu i to: za rad noću i rad u smenama, ako takav rad nije vrenovan pri utvrđivanju osnovne zarade – najmanje 26% od osnovice. Osnovicu za obračun uvećane zarade čini osnovna zarada utvrđena u skladu sa zakonom, opštim aktom i ugovorom o radu (stav četiri).

U konkretnom slučaju, veštačenjem je utvrđeno da je tužiocu u koeficijent za obračun zarade uračunato uvećanje za smenski rad predviđeno metodologijom za utvrđivanje vrednosti poslova odnosno da je smenski rad vrednovan kroz utvrđenu osnovnu zaradu. U toj situaciji, kada je smenski rad vrednovan pri utvđivanju osnovne zarade, isključena je mogućnost primene uvećane zarade od najamanje 26% od osnovice, kako je pravilno zaključio prvostepeni sud. Stanovište drugostepenog suda o karakteru i primeni metodologije za utvrđivanje vrednosti poslova na osnovu složenosti, odgovornosti i uslova rada u „TENT“ D.O.O. Obrenovac, nije pravilno, jer je opšta normativna kontrola propisa i opštih akata u nadležnosti Ustavnog suda. Pošto je tuženi tužiocu smenski rad vrednovao kroz utvrđenu osnovnu zaradu koja je tužiocu isplaćena sledi da on neosnovano traži isplatu razlike uvećane zarade od najmanje 26% od osnovice.

Iz izloženih razloga, Vrhovni kasacioni sud je odluku kao u stavu prvom izreke doneo primenom odredbe člana 416. stav 1. Zakona o parničnom postupku.

Odluku o troškovima revizijskog postupka, sadržanu u stavu drugom izreke, Vrhovni kasacioni sud je doneo primenom odredbe člana 165. stav 2. u vezi člana 153. stav 1. i 154. Zakona o parničnom postupku. Tuženom su priznati trokovi revizijskog postupka na ime angažovanja punomoćnika, advokata, za sastav revizije u iznosu od 18.000,00 dinara na osnovu važeće Advokateske tarife („Službeni glasnik RS“ br 37/2021 od 14.04.2021. godine i troškovi sudskih taksi na reviziju od 2.450,00 dinara i odluku po reviziji od 3.675,00 dinara na osnovu važeće Taksene tarife. Uvećanje od 20% na ime PDV-a tuženom nije priznato pošto nije priložen račun o izvršenim advokatskim uslugama, na osnovu odredbe člana 42. stav 1. i 2. Zakona o porezu na dodatu vrednost („Službeni glasnik RS“ br 84/2004 ... 5/2016).

Predsednik veća - sudija

Dobrila Strajina, s.r.

Za tačnost otpravka

Upravitelj pisarnice

Marina Antonić