U IME NARODA

Vrhovni kasacioni sud, u veću sastavljenom od sudija: Jasminke Stanojević, predsednika veća, Spomenke Zarić i Biserke Živanović, članova veća, u parnici tužioca AA iz ..., čiji je punomoćnik Marija Kitarović, advokat iz ..., protiv tužene Republike Srbije, Ministarstvo unutrašnjih poslova, koju zastupa Državno pravobranilaštvo, Beograd, radi isplate, odlučujući o reviziji tužioca izjavljenoj protiv presude Apelacionog suda u Beogradu Gž1 3303/20 od 18.08.2021. godine, u sednici održanoj 12.05.2022. godine, doneo je

P R E S U D U

ODBIJA SE kao neosnovana revizija tužioca izjavljena protiv presude Apelacionog suda u Beogradu Gž1 3303/20 od 18.08.2021. godine, u stavu drugom, trećem i četvrtom.

ODBIJA SE kao neosnovan zahtev tužioca za naknadu troškova revizijskog postupka.

O b r a z l o ž e nj e

Presudom Prvog osnovnog suda u Beogradu P1 1448/20 od 27.08.2020. godine, stavom prvim i drugim izreke, usvojen je tužbeni zahtev tužioca i obavezana tužena da tužiocu na ime naknade materijalne štete zbog manje isplaćenih plata za period od 01.09.2015. godine do 31.07.2018. godine, isplati ukupan iznos od 1.742.498,76 dinara, u pojedinačno opredeljenim mesečnim iznosima, sa zakonskom zateznom kamatom počev od datuma dospelosti, pa do konačne isplate, kao i da na navedene iznose u korist tužioca obračuna i uplati Republičkom fondu PIO, Filijala Beograd, doprinose za penzijsko i invalidsko osiguranje, prema stopi važećoj na dan uplate. Stavom trećim i četvrtim izreke, odbijen je tužbeni zahtev tužioca kojim je tražio da se obaveže tužena da mu na ime naknade materijalne štete zbog manje isplaćenih plata za period od 01.09.2015. godine do 31.07.2018. godine, preko iznosa od 1.742.498,76 dinara, dosuđenog stavom prvim izreke, a do traženog iznosa od 2.752.706,38 dinara, isplati iznos od još 1.010.207,62 dinara, kao i da na ove iznose obračuna i uplati Republičkom fondu PIO, Filijala Beograd, doprinose za penzijsko i invalidsko osiguranje, prema stopi važećoj na dan uplate, kao neosnovan. Stavom petim izreke, obavezana je tužena da tužiocu naknadi troškove parničnog postupka u iznosu od 375.802,00 dinara, sa kamatom, dok je stavom šestim izreke odbijen zahtev tužioca za isplatu zakonske zatezne kamate na dosuđeni iznos troškova postupka od 375.802,00 dinara, počev od 27.08.2020. godine, kao dana presuđenja do nastupanja izvršnosti presude, kao neosnovan.

Presudom Apelacionog suda u Beogradu Gž1 3303/20 od 18.08.2021. godine, stavom prvim izreke, odbijena je kao neosnovana žalba tužioca i potvrđena prvostepena presuda u stavu trećem, četvrtom i šestom izreke. Stavom drugim izreke, preinačena je prvostepena presuda u stavu prvom i drugom izreke, tako što je odbijen tužbeni zahtev tužioca kojim je tražio da mu tužena na ime naknade materijalne štete zbog manje isplaćenih plata za period od 01.09.2015. godine do 31.07.2018. godine, isplati ukupan iznos od 1.742.498,76 dinara, u pojedinačno opredeljenim mesečnim iznosima, sa kamatom počev, kao i da na navedene iznose u korist tužioca obračuna i uplati Republičkom fondu PIO, Filijala Beograd, doprinose za penzijsko i invalidsko osiguranje, prema stopi važećoj na dan uplate. Stavom trećim izreke, preinačeno je rešenje o troškovima postupka sadržano u stavu petom izreke presude i odbijen zahtev tužioca za naknadu troškova parničnog postupka u iznosu od 375.802,00 dinara, sa kamatom od izvršnosti do isplate, a obavezan tužuilac da tuženoj naknadi troškove parničnog postupka u iznosu od 67.500,00 dinara. Stavom četvrtim izreke, obavezan je tužilac da tuženoj naknadi troškove žalbenog postupka u iznosu od 33.000,00 dinara.

Protiv pravnosnažne presude donete u drugom stepenu, reviziju je blagovremeno izjavio tužilac zbog bitnih povreda odredaba parničnog postupka, pogrešno i nepotpuno utvrđenog činjeničnog stanja i pogrešne primene materijalnog prava.

Vrhovni kasacioni sud je ispitao pobijanu presudu na osnovu člana 408. u vezi člana 403. stav 2. tačka 2. Zakona o parničnom postupku („Službeni glasnik RS“, broj 72/11...55/14) i našao da je revizija neosnovana.

U postupku nije učinjena bitna povreda odredaba parničnog postupka iz člana 374. stav 2. tačka 2. ZPP, na koju revizijski sud pazi po službenoj dužnosti, a navodi revizije da je u drugostepenom postupku učinjena bitna povreda odredaba parničnog postupka iz člana 374. stav 1. u vezi člana 8. ZPP su neosnovani, jer je drugostepeni sud imao u vidu sve okolnosti konkretnog slučaja i činjenično stanje koje je utvrđeno u postupku pred prvostepenim sudom.

Prema utvrđenom činjeničnom stanju, tužilac je bio u radnom odnosu kod tužene i rešenjem od 25.02.2004. godine raspoređen je na radno ... (OSL) u Odseku za ... Uprave za borbu protiv organizovanog kriminala. Rešenjem tužene od 04.01.2006. godine raspoređen je od 01.01.2006. godine na radno mesto poslovi ... (OSL), u Odeljenju za ..., Uprave kriminalističke policije, a rešenjem od 01.07.2006. godine, raspoređen je na radno mesto poslovi ... u Odeljenju za ... u Službi za borbu protiv organizovanog kriminala, Uprave kriminalističke policije. Tužilac je u mesecu koji je prethodio njegovom stupanju u SBPOK, u decembru 2005. godine ostvario platu u nominalnom iznosu od 33.959,07 dinara. Prvostepeni sud je utvrdio da tužilac kao lice koje obavlja poslove i zadatke u Službi za borbu protiv organizovanog kriminala (SBPOK), ima pravo na platu u dvostrukom iznosu u skladu sa članom 2. Uredbe o platama lica koja obavljaju poslove u posebnim organizacionim jedinicama državnih organa nadležnih za suzbijanje organizovanog kriminala, koju je ostvario za obavljanje poslova u Upravi za borbu protiv organizovanog kriminala (UBPOK), pri čemu se uzimaju u obzir i promene u visini osnovne plate koje su usledile u spornom periodu, a koje je veštak imao u vidu prilikom izrade nalaza.

Drugostepeni sud je našao da je tužilac od 01.03.2004. godine raspoređen u Upravu za borbu protiv organizovanog kriminala, koja je 2005. godine preimenovana u Službu za borbu protiv organizovanog kriminala, te da je reč o istoj organizacionoj jedinici nadležnoj za suzbijanje organizovanog kriminala. Zaključio je da tužilac ima pravo na uvećanu platu prema Uredbi, ali da nije dokazao koliko je iznosila osnovica za obračun dvostrukog iznosa plate i to one koju je tužilac ostvario na odgovarajućem radnom mestu sa kog je stupio na rad u Upravu za borbu protiv organizovanog kriminala (UBPOK). Kako tužilac nije predložio dopunsko veštačenje da bi se utvrdila visina eventualne razlike plate, a s obzirom da je teret dokazivanja bio na njemu u smislu člana 228. i 231. ZPP, drugostepeni sud preinačio prvostepenu presudu i odbio zahtev kao neosnovan.

Kod ovako utvrđenog činjeničnog stanja, pravilno je drugostepeni sud primenio materijalno pravo kada je odbio tužbeni zahtev tužioca.

Zakonom o organizaciji nadležnosti državnih organa u suzbijanju organizovanog kriminala, korupcije i drugih posebno teških krivičnih dela („Službeni glasnik RS“ br. 42/02, 27/03, 39/03, 60/03, 67/03, 29/04, 58/04, 45/05, 61/05, 72/09, 72/11, 101/11, 32/13), propisano je da se radi obavljanja poslova organa unutrašnjih poslova u vezi sa krivičnim delima iz člana 2. ovog Zakona, obrazuje u okviru ministarstva nadležnog za unutrašnje poslove, Služba za suzbijanje organizovanog kriminala koja postupa po zahtevima specijalnog tužioca u skladu sa zakonom (član 10. stav 2), da lica koja vrše funkciju odnosno obavljaju poslove i zadatke između ostalog u službi imaju pravo na platu koja ne može biti veća od dvostrukog iznosa plate koju bi ostvarili na funkciji odnosno poslovima sa kojih su stupili na rad u te organizacione jedinice (član 18. stav 1).

Uredbom o platama lica koja obavljaju poslove u posebnim organizacionim jedinicama državnih organa nadležnih za suzbijanje organizovanog kriminala („Sl. glasnik RS“ br.14/03, 67/05 i 105/05), uređene su plate lica koja vrše funkciju, odnosno obavljaju poslove i zadatke, između ostalog i u Službi za suzbijanje organizovanog kriminala u Ministarstvu unutrašnjih poslova (član 1. ove Uredbe), tako što je članom 2. stav 1. Uredbe, određeno da se plata starešine Službe i zamenika starešine Službe i ovlašćenog službenog lica u Službi, obračunava i isplaćuje u dvostrukom iznosu plate koju su ostvarivali na poslovima sa kojih su stupili na rad u organizacione jedinice iz člana 1. ove Uredbe.

Imajući u vidu navedene odredbe, proizlazi da zaposleni koji su pre stupanja na rad u posebnu organizacionu jedinicu bili angažovani u MUP-u imaju pravo na dvostruki iznos plate iz člana 2. stav 1. Uredbe, kojom je određen iznos plate koja se uvećava (ostvarena plata) i koji je obim tog uvećanja (dvostruki iznos). U konkretnom slučaju, pravilan je zaključak drugostepenog suda da parametar za obračun duple plate mora biti osnovna plata koju je zaposleni ostvario na poslovima sa kojih je stupio na rad u organizacione jedinice iz člana 1. Uredbe. To podrazumeva i da bi tužilac imao pravo i na svako uvećanje osnovne mesečne plate na ranijem radnom mestu, jer to posledično dovodi do uvećanja dvostrukog iznosa njegove osnovne plate kod Službe za borbu protiv organizovanog kriminala. Međutim, kako se tužbeni zahtev tužioca odnosi na uvećanje plate do dvostrukog iznosa plate koju je ostvario u Upravi za borbu protiv organizovanog kriminala, a ne sa radnog mesta sa kog je stupio na rad u organizacionu jedinicu za organizovani kriminal, te da nije dokazao da postoji pozitivna razlika između isplaćene plate i dvostrukog iznosa osnovne plate koju je ostvario do prelaska u Službu (nije predložio dopunsko veštačenje, iako je teret dokazivanja ove činjenice na tužiocu), to je i po mišljenju Vrhovnog kasacionog suda pravilno odbijen njegov tužbeni zahtev.

Na osnovu izloženog, Vrhovni kasacioni sud je primenom člana 414. stav 1. ZPP, odlučio kao u izreci. Odbijen je zahtev tužioca za naknadu troškova revizijskog postupka, jer tužilac po ovom pravnom leku nije uspeo.

Predsednik veća - sudija

Jasminka Stanojević,s.r.

Za tačnost otpravka

Upravitelj pisarnice

Marina Antonić