U IME NARODA

Vrhovni kasacioni sud, u veću sastavljenom od sudija: Slađane Nakić Momirović, predsednika veća, Marine Milanović i Dragane Boljević, članova veća, u parnici iz radnog odnosa tužioca AA iz ..., čiji je punomoćnik Vesna Novković, advokat iz ..., protiv tuženog Privrednog društva „H.T.L. & FITTING“ DOO iz Kragujevca, čiji je punomoćnik Srđan Stanković, advokat iz ..., radi poništaja rešenja o otkazu ugovora o radu, odlučujući o reviziji tuženog, izjavljenoj protiv presude Apelacionog suda u Kragujevcu Gž1 79/20 od 31.07.2020. godine, na sednici održanoj 14.04.2022. godine, doneo je

P R E S U D U

ODBIJA SE kao neosnovana revizija tuženog, izjavljena protiv presude Apelacionog suda u Kragujevcu Gž1 79/20 od 31.07.2020. godine.

O b r a z l o ž e nj e

Osnovni sud u Kragujevcu, presudom P1 679/18 od 10.10.2018. godine, usvojio je tužbeni zahtev tužioca, tako što je poništio kao nezakonito rešenje tuženog broj ../16 od 31.08.2016. godine, kojim je tužiocu zaposlenom na poslovima ... kod tuženog, otkazan ugovor o radu br. ../12 od 26.11.2012. godine, kao i svi aneksi zaključeni na osnovu ugovora o radu br. ../12 od 26.11.2012. godine (stav prvi izreke). Obavezao je tuženog da pozove tužioca i rasporedi na poslove koji odgovaraju stepenu i vrsti stručne spreme tužioca, u roku od 8 dana od dana prijema prepisa presude, pod pretnjom izvršenja (stav drugi izreke). Obavezao je tuženog da isplati tužiocu na ime troškova parničnog postupka iznos od 225.000,00 dinara, sa zakonskom zateznom kamatom od dana izvršnosti presude do isplate, ako iste ne isplati u roku od 8 dana po prijemu presude, pod pretnjom izvršenja (stav treći izreke).

Apelacioni sud u Kragujevcu, presudom Gž1 79/20 od 31.07.2020. godine, odbio je žalbu tuženog i potvrdio presudu Osnovnog suda u Kragujevcu P1 679/18 od 10.10.2018. godine.

Protiv pravnosnažne presude donete u drugom stepenu, tuženi je blagovremeno izjavio reviziju, zbog bitne povrede odredaba parničnog postupka i pogrešne primene materijalnog prava.

Tužilac je blagovremeno podneo odgovor na reviziju.

Vrhovni kasacioni sud je ispitao pobijanu presudu na osnovu člana 408. Zakona o parničnom postupku – ZPP („Službeni glasnik RS“ br. 72/11, 49/13 – US, 74/13 – US, 55/14, 87/18 i 18/20) i utvrdio da revizija tuženog nije osnovana.

U postupku pred nižestepenim sudovima nije učinjena bitna povreda odredaba parničnog postupka iz člana 374. stav 2. tačka 2. ZPP, na koju ovaj sud pazi po službenoj dužnosti, na osnovu člana 408. ZPP. Navodima revizije o učinjenoj bitnoj povredi odredaba parničnog postupka iz člana 374. stav 1. ZPP, ne dovodi se u sumnju zakonitost i pravilnost pobijane presude.

Prema utvrđenom činjeničnom stanju, tužilac je bio zaposlen kod tuženog na neodređeno vreme na osnovu ugovora o radu od 26.11.2020. godine i aneksima istog bio raspoređen na radnom mestu „...“. Osporenim rešenjem od 31.08.2016. godine, tužiocu je prestao radni odnos kod tuženog otkazom ugovora o radu, sa pripadajućim aneksima, primenom odredbe člana 179. stav 5. tačka 1. Zakona o radu, zato što je usled tehnoloških, ekonomskih i organizacionih promena, došlo do smanjenja obima posla na radnom mestu „...“. Prema obrazloženju osporenog rešenja tuženi je 06.07.2016. godine doneo odluku o smanjenju broja izvršilaca na određenim radnim mestima, između ostalog i na radnom mestu ... i u okviru iste utvrdio kriterijume za određivanje zaposlenih kao tehnološki višak i to: godine radnog staža koje je zaposleni ostvario kod poslodavca, broj izvršilaca koji je potreban na određenom radnom mestu i odnos zaposlenog prema radu ocenjenog od strane neposrednog nadređenog. Tužilac je do dana donošenja osporenog rešenja imao radni staž kod tuženog u trajanju od ukupno 4 godine i jednog meseca. Kod tuženog je na radnom mestu ... predviđeno je deset izvršilaca, dok je tuženi imao potrebu za samo osam izvršilaca na istom radnom mestu. Primenom utvrđenih kriterijuma, primenjujući kriterijum odnos zaposlenog prema radu (upoređujući odnos zaposlenog prema radu i odnos prema radu drugih zaposlenih na istom radnom mestu) i uzimajući u obzir godine radnog staža, tuženi je doneo odluku da se tužiocu kao zaposlenom otkaže ugovor o radu, na osnovu odredbe člana 179. stav 5. tačka 1. Zakona o radu, a u skladu sa Odlukom od 26.07.2016. godine. Odlukom direktora tuženog od 26.07.2016. godine, utvrđeno je da usled smanjenja obima posla postoji potreba za smanjenjem broja zaposlenih na radnim mestima, pored ostalih i na radnom mestu ... (tačka 1.), da se utvrđuju kriterijumi za utvrđivanje zaposlenih kao tehnološki višak i to: godine radnog staža koje je zaposleni ostvario kod poslodavca, broj izvršilaca na određenom radnom mestu, odnos zaposlenog prema radu ocenjenog od strane neposredno nadređenog (tačka 2.) i imena zaposlenih koji su tehnološki višak, ukupno osam, među kojima i tužilac (u sektoru proizvodnje), kao i još jedan zaposleni na radnom mestu ... (u sektoru logistika) (tačka 3). Neposredni rukovodilac, šef magacina BB, ocenom odnosa zaposlenog prema radu i radnim zadacima od 25.07.2016. godine, od četvoro zaposlenih na radnom mestu ... u sektoru proizvodnje, tužioca je ocenio negativnim ocenom, zato što nije izvršavao radne zadatke, pokazao nepoštovanje i neposlušnost prema nadređenom i da nije pokazivao timski duh prema kolektivu. Pre donošenja osporenog rešenja, tuženi je na radnom mestu ... primio u radni odnos na neodređeno vreme VV 10.04.2016. godine i GG 12.06.2016. godine. Tužilac je imao zdravstvene probleme (ugrađene stentove) o kojima je tuženi kao poslodavac bio obavešten. Tužiocu je isplaćena otpremnina (tužba je podneta 28.10.2016. godine).

Polazeći od utvrđenog činjeničnog stanja, pravilno je primenjeno materijalno pravo, kada je usvojen tužbeni zahtev tužioca, tako što je poništeno kao nezakonito osporeno rešenje tuženog o prestanku radnog odnosa tužiocu otkazom ugovora o radu i obavezan tuženi da vrati tužioca na rad i rasporedi ga na poslove koji odgovaraju njegovom stepenu i vrsti stručne spreme.

U sporu iz radnog odnosa, sud, zakonitost osporenog rešenja ceni sa stanovišta pravilne primene materijalnog prava, povrede pravila postupka i činjeničnog stanja iz osporenog rešenja.

Odredbom člana 179. stav. 5. tačka 1. Zakona o radu („Službeni glasnik RS“, br. 24/05, 61/05, 54/09, 32/13 i 75/14) je propisano da, zaposlenom može da prestane radni odnos ako za to postoji opravdani razlog koji se odnosi na potrebe poslodavca i to ako usled tehnoloških, ekonomskih ili organizacionih promena prestane potreba za obavljanjem određenog posla ili dođe do smanjenja obima posla.

U konkretnoj situaciji, osporeno rešenje je nezakonito, iz razloga što ne sadrži jasne razloge u pogledu primenjenih kriterijuma, kod smanjenja broja izvršilaca na radnom mestu ... .

Neosnovani su navodi revizije kojima se ukazuje da su kriterijumi utvrđeni prema prioritetima (od manjeg značaja, godine radnog staža koje je zaposleni ostvario kod poslodavca, ka prioritetnijim, odnos zaposlenog prema radu) i da je odnos prema radu bio ključni kriterijum, s obzirom na to da je pravilan zaključak drugostepenog suda da obrazloženje osporenog rešenja uopšte ne sadrži razloge, zbog čega je u odnosu na druga dva kriterijuma (godine radnog staža koje je zaposleni ostvario kod poslodavca, četiri godine i jedan mesec i broj izvršilaca koji je potreban na određenom radnom mestu - osam), tuženi u odnosu na tužioca primenio samo kriterijum odnos zaposlenog prema radu ocenjen od strane neposredno nadređenog, kao i da li su zaposleni koji su bili sa tužiocem u konkurenciji primenom svih kriterijuma bili u boljem položaju u odnosu na tužioca, imajući u vidu i da su na radu kod tuženog na radnom mestu ... primljeni u radni odnos VV, 10.04.2016. godine i GG, 12.06.2016. godine, na neodređeno vreme.

Kako je osporeno rešenje o prestanku radnog odnosa tužiocu otkazom ugovora o radu poništeno kao nezakonito, to je pravilna i odluka o vraćanju tužioca na rad kod tuženog, doneta na osnovu člana 191. Zakona o radu.

Pri tome, kako se odbija kao neosnovana revizija i navodi revizije nisu od uticaja na drugačiju odluku ovoga suda, to nije neophodno dalje detaljno obrazlagati ovu presudu u smislu odredbe člana 414. stav 2. ZPP.

Iz iznetih razloga, Vrhovni kasacioni sud je na osnovu odredbe člana 414. stav.1. ZPP, odlučio kao u izreci.

Predsednik veća - sudija

Slađana Nakić Momirović,s.r.

Za tačnost otpravka

upravitelj pisarnice

Marina Antonić