Republika Srbija
VRHOVNI KASACIONI SUD
Rev 15830/2022
24.11.2022. godina
Beograd
U IME NARODA
Vrhovni kasacioni sud, u veću sastavljenom od sudija: Marine Milanović, predsednika veća, Jelice Bojanić Kerkez i Vesne Stanković, članova veća, u parnici maloletne tužilje AA iz ..., koju zastupa zakonska zastupnica majka BB iz ... čiji je punomoćnik Lazar Vujošević, advokat iz ..., protiv tuženog VV iz ..., čiji je punomoćnik Momčilo Filipović, advokat iz ..., radi izmene odluke o visini izdržavanja, odlučujući o reviziji tuženog izjavljenoj protiv presude Apelacionog suda u Nišu Gž2 212/22 od 19.07.2022. godine, u sednici veća održanoj dana 24.11.2022. godine, doneo je
P R E S U D U
ODBIJA SE kao neosnovana revizija tuženog izjavljena protiv presude Apelacionog suda u Nišu Gž2 212/22 od 19.07.2022. godine.
ODBIJA SE kao neosnovan zahtev tuženog za naknadu troškova revizijskog postupka.
O b r a z l o ž e nj e
Presudom Osnovnog suda u Nišu P2 361/21 od 21.07.2021. godine, prvim stavom izreke delimično je usvojen tužbeni zahtev, pa je obavezan tuženi da na ime svog doprinosa za izdržavanje maloletne tužilje mesečno plaća 25% od svoje osnovne – ugovorene mesečne zarade koju ostvaruje kod ... doo ..., umanjene za poreze i doprinose za obavezno socijalno osiguranje, do 15. u mesecu za tekući mesec, počev od 16.12.2019. godine, kao dana podnošenja tužbe, pa dok za postoje zakonski uslovi i to putem zaplene navedenog iznosa od strane računovodstvene službe ... doo ... i prenosom zaplenjenih sredstava na račun zakonske zastupnice maloletne tužilje, majke BB, otvoren pod brojem ... kod ... banke ad ..., s tim što je dospele a neplaćene iznose izdržavanja dužan platiti odjednom, dok je za višak od dosuđenih do traženih 35% zarade na ime izdržavanja, tužbeni zahtev odbijen kao neosnovana. Drugim stavom izreke konstatovano je da je ovom presudom promenjen treći stav izreke presude Osnovnog suda u Nišu P2 1112/14 od 27.11.2014. godine. Trećim stavom izreke odlučeno je da svaka stranka snosi svoje troškove postupka.
Presudom Apelacionog suda u Nišu Gž2 212/22 od 19.07.2022. godine, prvim stavom izreke, preinačena je presuda Osnovnog suda u Nišu P2 361/21 od 21.07.2021. godine u prvom i drugom stavu izreke, tako što je delimino usvojen tužbeni zahtev i obavezan tuženi da na ime svog doprinosa za izdržavanje maloletne tužilje mesečno plaća 25% od zarade koju je ostvario kod ... doo ... umanjene za poreze i doprinose za obavezno socijalno osiguranje, do 15. u mesecu za tekući mesec počev od 16.12.2019. godine, kao dana podnošenja tužbe, pa dok za to postoje zakonski razlozi, i to putem zaplene navedenog iznosa od strane računovodstvene službe ... doo ... i presnosom zaplenjenih sredstava na račun zakonske zastupnice maloletne tužilje, majke BB otvoren pod broje ... kod ... banke ad ... s tim što je dospele, a neplaćene iznose izdržavanja dužan platiti odjednom u roku od 15 dana od prijema presude, dok je od dosuđenih do traženih 35% zarade tužbeni zahtev odbijen kao neosnovan. Drugim stavom izreke utvrđeno je da je ovom presudom izmenjena presuda Osnovnog suda u Nišu P2 1112/14 od 27.11.2014. godine u trećem stavu izreke. Trećim stavom izreke potvrđena je presuda Osnovnog suda u Nišu P2 361/21 od 21.07.2021. godine u trećem stavu izreke, u pogledu odluke o troškovima postupka. Četvrtim stavom izreke odbijen je kao neosnovan zahtev tužilje za naknadu troškova drugostepenog postupka.
Protiv pravosnažne presude donete u drugom stepenu tuženi je blagovremeno izjavio reviziju zbog pogrešne primene materijalnog prava i pogrešno i nepotpuno utvrđenog činjeničnog stanja.
Ispitujući pobijanu odluku u smislu člana 408. ZPP („Službeni glasnik RS“ broj 72/11...18/20) u granicama revizijskih razloga, Vrhovni kasacioni sud je ocenio da revizija tuženog nije osnovana.
U postupku nije učinjena bitna povreda odredaba parničnog postupka iz člana 374. stav 2. tačka 2. ZPP, na koju revizijski sud pazi po službenoj dužnosti.
Prema utvrđenom činjeničnom stanju, presudom Osnovnog suda u Nišu P2 1112/14 od 27.11.2014. godine, između ostalog, tuženi je obavezan da na ime svog doprinosa za izdržavanje maloletne tužilje plaća mesečno 30% od svojih mesečnih primanja koje ostvaruje u preduzeću ... doo ... počev od 27.11.2014. godine, pa dok za postoje zakonski uslovi. U vreme donošenja ove presude maloletna tužilja, rođena dana ...2007. godine, imala je sedam godina, dok je sada stara 13 godina i pohađa više razrede osnovne škole. Potrebe maloletne tužilje na mesečnom nivou iznose 27.000,00 dinara i obuhvataju uobičajene potrebe deteta tog uzrasta, hranu, garderobu, nastavne i vannastavne aktivnosti. Tuženi je sada zaposlen u ... doo ... i njegova zarada sastoji se od osnovne – ugovorene zarade, minulog rada, toplog obroka i varijabilnog dela zarade čija visina zavisi od ispunjenosti ciljeva koji su mu od strane poslodavca zadati. U periodu od jula zaključno sa septembrom 2020. godine tuženikova prosečna mesečna zarada iznosila je 98.956,79 dinara, a osnovna zarada 60.595,85 dinara. Prosečna tuženikova zarada za period od decembra 2020. godine zaključno sa majom 2021. godine iznosila je 86.164,87 dinara. Tuženi ne poseduje nepokretnu imovinu, u međuvremenu je zasnovao novu bračnu zajednicu u kojoj je dana ...2016. godine rođen njegov sin, ima troškove na ime zakupnine stana i redovnih komunalija, a njegova supruga, kao osnivač firme za iznajmljivanje vozila, ostvaruje mesečnu zaradu od oko 25.000,00 dinara. Majka maloletne tužilje ne poseduje nepokretnu imovinu, nezaposlena je i kao lice na evidenciji nezaposlenih prima socijalnu pomoć u mesečnom iznosu od 5.293,00 dinara.
Polazeći od ovako utvrđenog činjeničnog stanja prvostepeni sud je primenom člana 73. i članova 160-164. Porodičnog zakona koji regulišu dužnost roditelja da izdržavaju svoju decu pod uslovima određnim tim zakonom i kriterijume određivanja visine njihovog mesečnog doprinosa za izdržavanje, ocenio da su se stekli uslovi za izmenu ranije donete pravosnažne sudske odluke o visini izdržavanja, pa je tužbeni zahtev delimično usvojio do iznosa od 25% osnovne-ugovorene zarade koju tuženi ostvaruje kod sadašnjeg poslodavca, ... doo ...
Postupajući po žalbi maloletne tužilje drugostepeni sud je prvostepenu presudu preinačio tako što je tuženog obavezao da na ime svog doprinosa plaća utvrđeni procenat od 25% svoje mesečne zarade koju ostvaruje kod ... doo ..., umanjenu za poreze i doprinose za obavezno socijalno osiguranje. U obrazloženju svoje odluke je naveo da se shodno članu 162. stav 1. i 3. Porodičnog zakona visina izdržavanja određuje u fiksnom ili procentualnom iznosu od redovnih mesečnih primanja dužnika izdržavanja, po izboru poverioca izdržavanja, te da ista treba da omogući najmanje takav nivo životnot standarda za dete kakav uživa roditelj dužnik izdržavanja. Kako se zarada tuženog sastoji od osnovne – ugovorene zarade, minulog rada, toplog obroka i varijabilnog dela zarade čija visina zavisi od njegovih rezulata rada, te je isti dužan da utvrđeni procenat mesečne naknade za izdržavanje maloletne tužilje plaća od ukupnog iznosa svojih primanja.
Po oceni Vrhovnog kasacionog suda, revizijom tuženog neosnovano se ukazuje na zasnovanost drugostepene odluke na pogrešnoj primeni materijlanog prava.
Članom 154. stav 1. Porodičnog zakona propisano je da maloletno dete ima pravo na izdržavanje od roditelja, dok je članom 160. stav 1. istog zakona propisano da se izdržavanje određuje prema potrebama poverioca i mogućnostima davaoca izdržavanja, pri čemu se vodi računa o minimalnoj sumi izdržavanja. Prema odredbi člana 160. stav 2. i 3. Porodičnog zakona potrebe poverioca izdržavanja zavise od njegovih godina, zdravlja, obrazovanja, imovine, prihoda i drugih okolnosti od značaja za određivanje izdržavanja, a mogućnosti dužnika izdržavanja zavise od njegovih prihoda, mogućnosti zaposlenja i sticanja zarade, njegove imovine, njegovih ličnih potreba, obaveze da izdržava druga lica i drugih okolnosti od značaja za određivanje izdržavanja. Članom 164. Porodičnog zakona propisano je da se visina izdržavanja može smanjiti ili povećati ako se promene okolnosti na osnovu kojih je doneta prethodna odluka.
Po oceni revizijskog suda, prilikom odlučivanja o zahtevu maloletne tužilje za izmenu ranije odluke o visini izdržavanja, pobijanom presudom pravilno su ocenjene sve relevantne okolnosti – potrebe maloletne tužilje prema njenom uzrastu, potrebama i zahtevima sredine u kojoj živi, a koje su se s obziriom na njen uzrast u međuvremenu povećale. Nižestepeni sudovi su shodno članu 160. stav 3. Porodičnog zakona pravilno ocenili i mogućnosti tuženog, na čijoj strani su se takođe promenile okolnosti, u međuvremenu je zasnovao novu bračnu zajednicu u kojoj je dobio sina, sada starog šest godina i promenio je poslodavca kod koga sada ostvaruje višu zaradu.
Kod izloženog činjeninog stanja i odredbi materijalnog prava, bez uticaja je revizijski navod tuženog da on u fiksnom iznosu prima samo svoju osnovnu – ugovorenu zaradu dok se varijabilni deo na mesečnom nivou menja u zavisnosti od stepena ispunjenosti ciljeva postavljenih od strane poslodavca. Saglasno članu 162. član 1. Porodičnog zakona tuženikova obaveza u konkretnom slučaju nije utvrđena u fiksnom, već u procentualnom iznosu od njegovih ukupnih mesečnih primanja, tako da je bez uticaja na pravilnost pobijane drugostepene presude okolnost da su njegova prosečna primanja znatno viša od ugovorene – osnovne zarade.
Ostalim revizijskim navodima ukazuje se na pogrešno utvrđeno činjenično stanje, pa se isti ne mogu smatrati dozvoljenim revizijskim razlogom u smislu člana 407. stav 2. ZPP ni sa izuzetkom u smislu člana 403. stav 2. ZPP kada se radi o reviziji izjavljenoj u porodičnom sporu za izdržavanje. Činjenični navodi tuženog ne dovode u sumnju pravilnost primenjenog materijalnog prava sadržanog u citiranim odredbama Porodičnog zakona.
Na osnovu izloženog, Vrhovni kasacioni sud je shodno članu 414. stav 1. ZPP, odlučio kao u prvom stavu izreke ove presude.
Kako revizija tuženog nije usvojena, to je shodno članu 165. stav 1. ZPP kao neosnovan odbijen i njegov zahtev za naknadu troškova revizijskog postupka.
Predsednik veća-sudija
Marina Milanović,s.r.
Za tačnost otpravka
Upravitelj pisarnice
Marina Antonić