U IME NARODA

Vrhovni kasacioni sud, u veću sastavljenom od sudija: Marine Milanović, predsednika veća, Jelice Bojanić Kerkez i Vesne Stanković, članova veća, u parnici tužilje AA iz ..., kao pravnog sledbenika sada pok. BB, biv. iz ..., čiji je punomoćnik Snežana Vučković, advokat iz ..., protiv tuženog Industrija mesa „Matijević“ doo iz Novog Sada, čiji je punomoćnik Štefanija Pacek, advokat iz ..., radi utvrđenja prava svojine, odlučujući o reviziji tuženog, izjavljenoj protiv presude Apelacionog suda u Novom Sadu Gž 117/21 od 10.02.2021. godine, u sednici veća održanoj 12.01.2023. godine, doneo je

P R E S U D U

ODBIJA SE kao neosnovana revizija tuženog, izjavljena protiv presude Apelacionog suda u Novom Sadu Gž 117/21 od 10.02.2021. godine.

O b r a z l o ž e nj e

Presudom Apelacionog suda u Novom Sadu Gž 117/21 od 10.02.2021. godine, stavom prvim izreke, usvojena je žalba tužioca i preinačena presuda Osnovnog suda u Novom Sadu P 10257/2019 od 20.10.2020. godine, tako što je utvrđeno da je tužilac stekao pravo svojine na pomoćnoj zgradi br. 4, u prizemlju, zemljište pod zgradom – objektom, u površini od 26m2, potes VV, sagrađenoj na kp.br. .., ukupne površine 16 a 26 m2, na kojoj je pravni prethodnik tužilje upisan sa pravom svojine - obim udela zajednički, upisanoj u list nepokretnosti br. .. KO ..., što je tužena dužna da prizna i dozvoli upis promena u katastru nepokretnosti i drugim javnim knjigama, te je tuženi obavezan da naknadi pravnom prethodniku tužilje troškove parničnog postupka u iznosu od 56.350,00 dinara sa zakonskom zateznom kamatom od izvršnosti presude do isplate. Stavom drugim izreke drugostepene presude, obavezan je tuženi da pravnom prethodniku tužilje isplati iznos od 12.500,00 dinara sa zakonskom zateznom kamatom od izvršnosti presude do isplate, na ime troškova žalbenog postupka.

Tužilac je preminuo dana ...2021. godine, pa je rešenjem Osnovnog suda u Novom Sadu P 10257/2019 od 23.04.2021. godine, određen prekid postupka u ovoj pravnoj stvari, a po pravnosnažnosti rešenja o nasleđivanju istog suda O 475/21 od 11.05.2021. godine i nastavak postupka, rešenjem P 10257/19 od 16.06.2021. godine, u odnosu na tužilju AA iz ..., koja sada stupa u parnicu na mesto bivšeg tužioca, kao njegov pravni sledbenik.

Protiv pravnosnažne presude donete u drugom stepenu, tuženi je blagovremeno izjavio reviziju zbog bitne povrede odredaba parničnog postupka i pogrešne primene materijalnog prava.

Ispitujući pobijanu presudu u smislu člana 408. u vezi sa članom 403. stav 2. tačka 2. Zakona o parničnom postupku, Vrhovni kasacioni sud je našao da revizija nije osnovana.

U postupku nije učinjena bitna povreda odredaba parničnog postupka iz člana 374. stav 2. tačka 2. ZPP, na koju revizijski sud pazi po službenoj dužnosti, kao ni druge bitne povrede odredaba parničnog postupka iz člana 407. stav 1. ZPP, zbog kojih se revizija može izjaviti.

Prema utvrđenom činjeničnom stanju, pomoćna zgrada br. 4, koja je predmet spora nalazi se na katastarskoj parceli br. ... Navedena parcela je zajednička svojina tužioca, tuženog i još dva fizička lica i na istoj se nalaze dva spojena domaćinstva – salaša. U oba domaćinstva postoji po jedna porodična stambena zgrada i po jedna pomoćna zgrada. Porodičnu stambenu zgradu broj 1 i spornu pomoćnu zgradu broj 4, koriste tužilac i njegova supruga i to je desno domaćinstvo, posmatrano sa puta, dok domaćinstvo sa leve strane koriste tužiočeve komšije, koji su u javnoj knjizi upisani kao vlasnici druge porodične stambene zgrade bez pomoćnog objekta. Oko tužiočevog domaćinstva postoji ograda sa spoljnih ivica, a prema komšijskom domaćinstvu je žica. Pomoćna zgrada broj 4 sastoji se od garaže, šupe, obora za svinje i čardaka.

Tužilac je upisan u list nepokretnosti broj .. KO ... kao isključivi vlasnik prizemne porodične stambene zgrade broj 1, a tuženi kao isključivi vlasnik sporne pomoćne zgrade broj 4. Tuženi je vlasnik 100% kapitala „Dijamant agrar“ ad Zrenjanin. Porodičnu stambenu zgradu tužilac je kupio od GG, ugovorom koji je zaključen pred Opštinskim sudom u Novom Sadu pod broj Ov.1 19915/1998 dana 09.10.1998. godine. Predmet kupoprodaje u tom ugovoru je označena zgrada, dvorište i njiva VV površine 16a i 77 m2. Zahtev tužioca za upis prava svojine po tom ugovoru je najpre bio odbijen, jer stan koji je označen u ugovoru nije upisan u zemljišnu knjigu, već je na parceli broj .. upisana zgrada, dvorište i njiva. Zbog toga je tužilac dana 04.12.2013. godine podneo tužbu protiv „Dijamant-agrar“ ad Zrenjanin, kao pravnog sledbenika DD“Planta“ Futog, od koga je GG otkupio porodičnu stambenu zgradu. Pravnosnažnom presudom Osnovnog suda u Novom Sadu P 11494/2013 od 14.02.2014. godine, usvojen je navedeni tužbeni zahtev i tužilac je upisan kao isključivi vlasnik porodične stambene zgrade broj 1, koju koristi od useljenja 1999. godine zajedno sa spornim pomoćnim objektom.

Polazeći od utvrđenog činjeničnog stanja, prvostepeni sud je odbio tužbeni zahtev, nalazeći da tužilac nije stekao pravo svojine na osnovu pravnog posla, jer pomoćni objekat nije bio predmet kupoporodaje ni u ugovoru koji je tužilac zaključio sa GG, ni u ugovoru koji je GG zaključio sa DD „Planta“ Futog. Dalje nalazi da se u konkretnom slučaju ne mogu primeniti pravila o sticanju prava svojine na osnovu redovnog održaja, jer tužilac nema zakonitu državinu pomoćnog objekta. Isključena je i primena pravila o vanrednom održaju, jer je tuženi u postupku u dokazao da je tužilac nesavestan sticalac, budući da mu je još u vreme sačinjavanja ugovora o kupoprodaji bilo poznato da predmet kupoprodaje nije pomoćni objekat, sve u smislu članu 20, 28 st. 2. i 4, člana 30. stav 1. i člana 72. Zakona o osnovama svojinskopravnih odnosa.

Drugostepeni sud je preinačio prvostepenu presudu i utvrdio da je tužilac nosilac prava svojine na pomoćnom objektu, budući da je isključivi vlasnik glavnog objekta – porodične stambene zgrade broj 1, da je reč o pomoćnom objektu koji je u funkciji glavnog stambenog objekta i da je sagrađen na istoj parceli na kojoj je sagrađen glavni stambeni objekat, saglasno odredbi člana 2. stav 1. tačka 24. Zakona o planiranju i izgradnji. Pomoćne zgrade smatraju se delom odnosno pripatkom stambene zgrade ili poljoprivrednog imanja u celini i u pravnom prometu dele sudbinu glavne stvari, ukoliko se drugačije ne ugovori. Glavni i pomoćni objekat se moraju posmatrati kao celina, a u situaciji kada je tužilac isključivi vlasnik glavnog objekta po ugovoru o kupoprodaji iz 1998. godine, a pomoćni objekat koristi nesmetano od početka 1999. godine, po oceni drugostepenog suda tužilac je stekao svojinu na pomoćnom objektu, bez obzira što u ugovoru o kupoprodaji iz 1998. godine nije izričito navedeno da je predmet prodaje i pomoćni objekat.

Pravilno je drugostepeni sud primenio materijalno pravo, dajući jasne i pravilne razloge koje prihvata i revizijski sud.

U toku postupka utvrđeno je da objekat br. 4, koji je predmet spora, predstavlja pomoćnu zgradu, iz čega sledi da uživa pravnu zaštitu kao pripadak glavnoj stvari, odnosno stambenog objekta broj 1, koji je u vlasništvu tužioca. Naime, ova dva objekta predstavljaju jedinstvenu celinu, pa se pitanje prava svojine na tim nepokretnostima ne može razdvajati. Samim tim, upis prava svojine u korist bilo kog lica (konkretno tuženog), ne proizvodi pravno dejstvo. Pripadak čini sastavni deo glavne stvari i deli njegovu pravnu sudbinu, zbog čega vlasniku stambenog objekta pripada pravo svojine na pomoćnom objektu koji pripada tom stambenom objektu, saglasno članu 9. stav 2. Zakona o osnovama svojinskopravnih odnosa.

Nije od značaja navod revizije da je stambeni objekat stečen otkupom iz drušvene svojine, jer način sticanja svojine u ovom slučaju ne utiče na status stvari i tužiočevo pravo na istoj. Pravo svojine na objektu br.4, koji se u ovom slučaju pojavljuje kao pomoćni objekat u odnosu na stambeni objekat, može se priznati samo licu koje ima pravo svojine na stanu kao glavnoj stvari, a to je u konkretnom slučaju tužilac.

Na osnovu člana 414. Zakona o parničnom postupќu odlučeno je kao u izreci.

Predsednik veća – sudija

Marina Milanović,s.r.

Za tačnost otpravka

Upravitelj pisarnice

Marina Antonić