Rev 6126/2021 3.19.1.25.1

Republika Srbija
VRHOVNI KASACIONI SUD
Rev 6126/2021
13.10.2022. godina
Beograd

U IME NARODA

Vrhovni kasacioni sud, u veću sastavljenom od sudija: Marine Milanović, predsednika veća, Vesne Stanković i Jelene Ivanović, članova veća, u parnici tužioca AA iz ..., čiji je punomoćnik Savo Grujić, advokat iz ..., protiv tuženih BB iz ... i VV iz ..., radi utvrđenja prava svojine i ništavosti založne izjave, odlučujući o reviziji tužioca izjavljenoj protiv presude Apelacionog suda u Beogradu Gž 1432/21 od 29.04.2021. godine, u sednici veća održanoj dana 13.10.2022. godine, doneo je

P R E S U D U

ODBIJA SE, kao neosnovana revizija tužioca izjavljena protiv presude Apelacionog suda u Beogradu Gž 1432/21 od 29.04.2021. godine.

ODBIJA SE kao neosnovan zahtev tužioca za naknadu troškova revizijskog postupka.

O b r a z l o ž e nj e

Prvim stavom izreke presude Višeg suda u Beogradu P 7515/19 od 04.11.2020. godine delimično je usvojen tužbeni zahtev, pa je utvrđeno da je po osnovu ugovora o kupoprodaji nepokretnosti u izgradnji overenog kod Trećeg opštinskog suda u Beogradu pod brojem Ov. .../... od 21.03.2008. godine, aneksa ugovora o kupoprodaji nepokretnosti u izgradnji overenog kod Prvog opštinskog suda u Beogradu pod brojem Ov. .../... od 09.10.2012. godine i rešenja o građevinsko-upotrebnoj dozvoli Sekretarijata za poslove legalizacije objekata ...-... broj ...-.../... od 23.05.2012. godine tužilac isključivi vlasnik troiposobnog stana broj .../... površine 81,06 m2, sagrađenog na kp.br. ... KO ... i upisanog u list nepokrenotsti ... KO ... na adresi ..., ... br. ..., što su tuženi dužni da priznaju i trpe, a ova presuda će tužiocu služiti kao osnov za upis prava svojine na predmetnoj nepokretnosti kada se za to steknu zakonski uslovi. Drugim stavom izreke odbijen je kao neosnovan tužbeni zahtev kojim je traženo da sud utvrdi da su založne izjave, potpisane i overene od strane tužene BB iz ... kod Drugog opštinskog suda u Beogradu pod brojem Ov. .../... od 28.05.2008. godine i Ov.br. .../... od 28.07.2009. godine, ništave u odnosu na tužiočev stan opisan prvim stavom izreke, što bi tužena BB bila dužna da prizna i trpi, a tužilac bi na osnovu ove presude mogao izvršiti promenu ispisa tereta kod Službe za katastar nepokretnosti Zvezdara u listu nepokretnosti ... na stanu opisanom u prvom stavu izreke, sagrađenom na kp.br. ... i upisanom u list nepokretnosti ... KO ... na adresi ..., ul. ... br. ... . Trećim stavom izreke odlučeno je da svaka stranka snosi svoje troškove parničnog postupka.

Prvim stavom izreke presude Apelacionog suda u Beogradu Gž 1432/21 od 29.04.2021. godine odbijena je kao neosnovana žalba tužioca i potvrđena presuda Višeg suda u Beogradu P 7515/19 od 04.11.2020. godine u drugom stavu izreke. Drugim stavom izreke odbijen je kao neosnovan zahtev tužioca za naknadu trošova drugostepenog postupka.

Protiv navedene pravosnažne presude donete u drugom stepenu tužilac je blagovremeno izjavio reviziju zbog bitnih povreda odredaba parničičnog postupka iz člana 374. stav 2. tačka 12. ZPP i zbog pogrešne primene materijalnog prava.

Ispitujući pobijanu presudu shodno članu 408. ZPP („Službeni glasnik RS“ broj 72/11...18/20), Vrhovni kasacioni sud je ocenio da revizija nije osnovana.

U sprovedenom postupku nije učinjena bitna povreda odredaba parničnog postupka iz člana 374. stav 2. tačka 2. ZPP, na koju Vrhovni kasacioni sud pazi po službenoj dužnosti, a bitna povreda odredaba parničnog postupka iz člana 374. stav 2. tačka 12. ZPP, članom 407. ZPP nije predviđena kao razlog za podnošenje revizije.

Prema utvrđenom činjeničnom stanju sledi da je zbog nedostatka finansijskih sredstava da po odobrenju za izgradnju stambenog objekta spratnosti PO+SU+P+4 na građevinskoj parceli formiranoj na katastarskoj parceli ... KO ... u ..., ... br. ..., izdatom od strane nadležnog upravnog organa dana 20.11.2007. godine taj stambeni objekat izgradi ličnim sredstvima, tužilja BB sa tuženim VV zaključila ugovor o regulisanju međusobnih odnosa u zajedničkoj izgradnji opisanog objekta. Ugovorom overenim kod Trećeg opštinskog suda u Beogradu pod brojem Ov. .../... od 19.03.2007. godine tuženi, kao suinvestitori, dogovorili su da tuženom VV u svojinu pripadne 25% neto stambene površine i 30% garažnih mesta, što je prema aneksu tog ugovora overenom pred Prvim osnovnim sudom u Beogradu pod brojem Ov .../... od 05.10.2010. godine obuhvatalo i trosobni stan broj .../... površine 81,01 m2. Navedena stambena jedinica je bila predmet ugovora o kupoprodaji zaključenog između tužioca, kao kupca i tuženog VV, kao prodavca, overenog kod Trećeg opštinskog suda u Beogradu pod brojem Ov. .../... od 21.03.2008. godine, čija je precizna površina opredeljena aneskom ugovora overenim kod Prvog osnovnog suda u Beogradu pod brojem Ov. .../... od 09.10.2012. godine. Navedenim ugovorom o kupoprodaji u pogledu predviđene obaveze kupca da plati kupoprodajnu cenu i prodavca da nepokretnost preda u posed, u celosti su izvršene. Za objekat na adresi ..., ... br. ... Sekretarijat za poslove realizacije Grada Beograda dana 23.05.2012. godine izdao je rešenje o građevinskoj i upotrebnoj dozvoli.

Dalje je utvrđeno da je u cilju obezbeđenja obaveze ispunjenja svoje kreditne obaveze prema „GG“ ad ..., preuzete ugovorom o kreditu za finansiranje izgradnje stambenog objekta broj ... od 23.05.2008. godine, tužena kod Drugog opštinskog suda u Beogradu overila založnu izjavu Ov. .../... od 28.05.2008. godine i založnu izjavu Ov. .../.. od 28.07.2009. godine, koje su na opisanom objektu u listu nepokretnosti ... KO Zvezdara G list, upisane kao založno pravo – vansudska hipoteka prvog reda.

Na osnovu izloženog činjeničnog stanja prvostepeni sud je shodno članu 20. Zakona o osnovama svojinskopravnih odnosa u vezi sa članom 452. stav 1. ZOO, koji regulišu sticanje prava svojine pravnim poslom, prvim stavom izreke usvojio tužbeni zahtev za utvrđenje tužiočevog prava svojine na opisanoj stambenoj jedinici, ali je drugim stavom izreke zbog nepotpunosti pasivne legitimacije, kao neosnovan odbio tužbeni zahtev za utvrđenje ništavosti navedenih založnih izjava o zasnivanju vanknjžine hipoteke prvog reda u korist „GG“ ad ... kao davaoca kredita.

Drugostepeni sud je prihvatio pravnu argumentaciju prvostepenog suda, istovremeno ukazujući da shodno članu 6. u vezi sa članom 5. Zakona o državnom premeru i katastru i upisima prava na nepokretnosti („Službeni glasnik RS“ broj 83/92 sa izmenama i dopunama), koji je u vreme overe spornih založnih izjava bio na snazi, treća lica koja se pouzdaju u tačnost katastarskih podataka, ne mogu trpeti štetne posledice, a odredbe člana 210. i člana 211. ZPP pravilno su primenjene pri oceni po osnovanosti tužbenog zahteva za brisanje hipoteke.

Razmatrajući revizijske navode Vrhovni kasacioni sud je ocenio da su isti neosnovani.

Članom 2. Zakona o hipoteci („Službeni glasnik RS“ broj 115/05) hipoteka je definisana kao založno pravo na nepokretnosti koje ovlašćuje poverioca da ako dužnik ne isplati dug o dospelosti, naplatu potraživanja obezbeđenih hipotekom zahteva iz vrednosti nepokretnosti, pre običnih poverilaca i pred docnijih hipotekarnih poverilaca, bez obzira u čijoj se svojini nepokretnost nalazi.

Neosnovano se revizijom osporava postojanje nužnog suparničarstva tužene BB, kao založnog dužnika i „GG“ kao založnog poverioca, jer nezavisno od člana 15. stav 1. Zakna o hipoteci prema kome je hipoteka jednostrana izjava volje, ista prema odredbi člana 14. stav 3. istog zakona po formi i sadržini odgovara ugovoru o hipoteci, koji podrazumeva postojanje nosioca određene obaveze (tužena BB) i titulara određenog prava („GG), na čiji zahtev se shodno članu 14. stav 4. Zakona o hipoteci to sredstvo obezbeđenja potraživanja upisuje u katastar nepokretnosti.

Kako je overom založne izjave tužene u korist banke zasnovan materijalnopravni odnos obezbeđenja bankarskog potraživanja iz ugovora o kreditu zaključenog dana 23.05.2008. godine, to je shodno članu 211. stav 1. ZPP nužno suparničarstvo uslovljeno prirodom pravnog odnosa tužene i „GG“ ad ... . Na osnovu svega izloženog, shodno članu 414. stav 1. ZPP odlučeno je kao u prvom stavu izreke ove presude.

Kako tužiočeva žalba nije usvojena, to je shodno članu 165. stav 1. ZPP kao neosnovan odbijen i njegov zahtev za naknadu troškova revizijskog postupka.

Predsednik veća-sudija

Marina Milanović,s.r.

Za tačnost otpravka

Upravitelj pisarnice

Marina Antonić