Presudom Apelacionog suda u Beogradu Gž1 4107/21 od 26.11.2021. godine, stavom prvim izreke, potvrđena je presuda Prvog osnovnog suda u Beogradu P1 2773/21 od 22.07.2021. godine, u delu stava prvog i drugog izreke, kojim je obavezana tužena da isplati tužiocu razliku plate do dvostrukog iznosa plate na ima obavljenog rada i vremena provedenog na radu za period od jula 2017. godine do novembra 2017. godine i za jul 2018. godine u ukupnom iznosu od 34.167,68 dinara, sa zakonskom zateznom kamatom na pojedinačne mesečne iznose bliže određene u izreci i da u korist tužioca obračuna i izvrši uplatu doprinosa za penzijsko i invalidsko osiguranje, doprinosa za zdravstveno osiguranje i doprinosa za osiguranje za slučaj nezaposlenosti prema stopi važećoj na dan uplate i u tom delu žalba tužene odbijena kao neosnovana. Stavom drugim izreke, preinačena je navedena presuda prvostepenog suda, u ostalim delovima stava prvog i drugog izreke, tako što je odbijen kao neosnovan tužbeni zahtev da se obaveže tužena da isplati tužiocu razliku do traženog iznosa od 1.844.158,72 dinara, za iznos od 1.809.991,04 dinara, sa zakonskom zateznom kamatom na pojedinačne mesečne iznose bliže određene u izreci i da na iste iznose u korist tužioca obračuna i izvrši uplatu doprinosa za penzijsko i invalidsko osiguranje, doprinosa za zdravstveno osiguranje i doprinosa za osiguranje za slučaj nezaposlenosti. Stavom trećim izreke, potvrđeno je rešenje o troškovima parničnog postupka sadržano u stavu trećem izreke prvostepene presude, za iznos od 213.201,37 dinara, sa zakonskom zateznom kamatom od dana izvršnosti do isplate i u tom delu odibjena kao neosnovana žalba tužene, a u ostalom delu je preinačeno i odbijen zahtev tužioca da se obaveže tužena da mu na ime troškova postupka plati iznos od još 56.250,00 dinara, sa zakonskom zateznom kamatom od dana izvršnosti do isplate. Stavom četvrtim izreke, obavezan je tužilac da naknadi tuženoj troškove drugostepenog parničnog postupka u iznosu od 33.000,00 dinara, a odbijen kao neosnovan zahtev tužene za naknadu troškova drugostepenog parničnog postupka do traženog iznosa od 60.000,00 dinara, za iznos od 27.000,00 dinara.

Protiv pravnosnažne presude donete u drugom stepenu u preinačujućem delu stava drugog i trećeg izreke i stavu četvrtom izreke, tužilac je blagovremeno izjavio reviziju zbog bitne povrede odredaba parničnog postupka, pogrešne primene materijalnog prava i pogrešno i nepotpuno utvrđenog činjeničnog stanja.

Tužena je podnela odgovor na reviziju.

Ispitujući pobijanu presudu na osnovu člana 408. Zakona o parničnom postupku - ZPP („Službeni glasnik RS“ br. 72/11 ... 18/20) Vrhovni kasacioni sud je utvrdio da je revizija tužioca osnovana.

U postupku pred nižestepenim sudovima nije učinjena bitna povreda odredaba parničnog postupka iz člana 374. stav 2. tačka 2. ZPP, na koju Vrhovni kasacioni sud pazi po službenoj dužnosti.

Prema utvrđenom činjeničnom stanju, tužilac je bio u radnom odnosu kod tužene, na radnom mestu ..., u Grupi za ..., Odeljenja kriminalističke policije PU .... Rešenjem tužene od 02.03.2007. godine, tužilac je počev od 15.03.2007. godine, premešten na radno mesto poslovi ... (OSL), u Odeljenju za ..., Služba za ..., UKP. Prvostepeni sud je na osnovu veštačenja utvrdio da u spornom periodu, tužena nije vršila isplatu tužiocu u skladu sa članom 2. Uredbe o platama lica koja obavljaju poslove u posebnim organizacionim jedinicama državnih organa nadležnih za suzbijanje organizovanog kriminala, u vrednostima koje se utvrđuju iz nalaza i mišljenja sudskog veštaka ekonomsko-finansijske struke u ukupnom iznosu od 1.844.158,72 dinara, bez dodataka na platu, u pojedinačnim iznosima i sa datumima dospelosti koji su bliže označeni u tabelarnom pregledu, koji je sastavni deo nalaza i mišljenja (1.844.158,72 dinara bez minulog rada, a 2.007.274,92 dinara sa minulim radom). Osnovna neto plata tužioca iz januara 2007. godine i zadnjeg meseca u kome je tužilac obavljao poslove kod tužene pre raspoređivanja u Službi za ... iznosila je 32.808,80 dinara a dvostruko uvećanje te osnovne plate tužioca iznosi 65.617,6 dinara (tužba je podneta 09.04.2019. godine).

Kod ovako utvrđenog činjeničnog stanja, prvostepeni sud je usvojio tužbeni zahtev tužioca za isplatu razlike plate od dvostrukog iznosa plate na ime obavljenog rada i vremena provedenog na radu za sporni period u ukupnom iznosu od 1.844.158,72 dinara, gde je visinu iste utvrdio iz nalaza i mišljenja sudskog veštaka u kome je veštak obračunao razliku u zaradi koja tužiocu pripada po Uredbi i isplaćene plate u utuženom periodu, uzimajući platu sa prethodnog radnog mesta tužioca i to osnovicu puta koeficijent tužioca, s tim da je ova dva parametra pratio kroz utuženi period, odnosno njihovo povećanje, jer se osnovica za platu povećavala svim zaposlenima u MUP-u, kao i koeficijenat tužioca, s obzirom na to da je vremenom napredovao.

Drugostepeni sud je preinačio prvostepenu presudu i odbio tužbeni zahtev tužioca za isplatu razlike plate do dvostrukog iznosa plate na ime obavljenog rada i vremena provedenog na radu za period od juna 2016. godine do juna 2018. godine, za iznos od 1.809.991,04 dinara, jer je zaključio da za utvrđivanje dvostrukog iznosa plate koju je tužilac ostvario na poslovima sa kojih je stupio na rad u organizacionu jedinicu za suzbijanje organizovanog kriminala, merodavan iznos plate koju je ostvario na poslovima koje je obavljao zaključno sa februarom 2007. godine (tužilac je u svojstvu ovlašćenog službenog lica raspoređen u službi za organizovani kriminal počev od 15.03.2007. godine), kao poslednji mesec u kome je obavljao rad po rešenju koje je prethodilo raspoređivanju u organizacionoj jedinici za suzbijanje organizovanog kriminala, te kako je iznos od 65.617,6 dinara (isti predstavlja dvostruki iznos uvećane plate na prethodnom radnom mestu tužioca od 32.808,80 dinara) dovedenu u odnos sa vrednostima ukupno isplaćenih plata tužiocu za sporni period, to je tužena za isti period prilikom obračuna i isplate plata tužiocu, platu obračunavala i isplaćivala u dvostrukom iznosu plate i naročito vrednost pozitivne razlike plate, kako je to opredeljeno postavljenim tužbenim zahtevom.

Međutim, osnovano se revizijom ukazuje na pogrešnu primenu materijalnog prava, na koji zakonski razlog ovaj sud pazi i po službenoj dužnosti prema odredbi člana 408. ZPP, zbog čega je preinačena drugostepena u preinačujućem odbijajućem delu i odbijena žalba tužene kao neosnovana.

Odredbom člana 104. stav 1. Zakona o radu (,,Službeni glasnik RS, br. 24/05... 95/18) propisano je da zaposleni ima pravo na odgovarajuću zaradu koja se utvrđuje u skladu sa zakonom, opštim aktom i ugovorom o radu.

Prema odredbi člana 18. stav 1. Zakona o organizaciji i nadležnosti državnih organa u suzbijanju organizovanog kriminala, korupcije i drugih posebno teških krivičnih dela („Službeni glasnik RS“, br. 42/02... 32/13), lica koja obavljaju poslove i zadatke u državnim organima posebnim organizacionim jedinicama iz ovog zakona imaju pravo na platu koja ne može biti veća od dvostrukog iznosa plate koju bi ostvarila lica zaposlena na odgovarajućim poslovima i zadacima u Tužilaštvu za organizovani kriminal, Višem sudu u Beogradu, Apelacionom sudu u Beogradu, ministarstvu nadležnom za unutrašnje poslove i Okružnom zatvoru u Beogradu, kako sledi iz člana 11. stav 1. Zakona o organizaciji i nadležnosti državnih organa u suzbijanju organizovanog kriminala, terorizma i korupcije („Službeni glasnik RS“ broj 94/16, koji se primenjuje od 01.03.2018. godine).

Odredbom člana 2. stav 1. Uredbe o platama lica koja obavljaju poslove u posebnim organizacionim jedinicama državnih organa nadležnih za suzbijanje organizovanog kriminala („Službeni glasnik RS“ br. 14/03...114/14), propisano je da se plata starešine Službe i zamenika Starešine službe i ovlašćenog službenog lica u Službi, rukovodioca i zamenika rukovodioca Posebne pritvorske jedinice i zaposlenog na poslovima obezbeđenja u Posebnoj pritvorskoj jedinici obračunava se i isplaćuje u dvostrukom iznosu plate koju su ostvarivali na poslovima sa kojih su stupili na rad u organizacione jedinice iz člana 1. ove uredbe.

Članom 3. stav 2. iste Uredbe propisano je da zaposleni u Službi koji nema svojstvo ovlašćenog službenog lica ima pravo na platu u dvostrukom iznosu plate koja se obračunava i isplaćuje zaposlenom na odgovarajućem radnom mestu u sedištu Ministarstva unutrašnjih poslova. Stavom 5. navedenog člana Uredbe, predviđeno je da se prilikom obračunavanja dvostrukog iznosa plata u smislu st. 1-4. ovog člana, ne uzimaju u obzir dodaci na platu utvrđeni zakonom.

Prema pravnom stavu Vrhovnog kasacionog suda, usvojenom 13.10.2020. godine, lica, zaposleni koji su pre stupanja na rad u Službu za borbu protiv organizovanog kriminala i Službu za otkrivanje ratnih zločina bili radno angažovani u MUP-u imaju pravo na dvostruki iznos plate koju bi ostvarili na poslovima i zadacima u tom ministarstvu uz ograničenje iz odredbe člana 18. stav 1. Zakona o organizaciji i nadležnosti državnih organa u suzbijanju organizovanog kriminala, korupcije i drugih posebno teških krivičnih dela. Dakle, navedenim zakonom i pomenutom Uredbom ustanovljeno je pravo tužioca, kao lica zaposlenog u Službi za borbu protiv organizovanog kriminala, na isplatu dvostrukog iznosa plate koju bi ostvarilo u spornom periodu u odnosu na visinu osnovne plate koju bi primalo na mesečnom nivou na radnom mestu na kome je bio prethodno radno angažovan do momenta premeštaja u pomenutu službu. To podrazumeva da svako uvećanje osnovne mesečne plate na ranijem radnom mestu posledično dovodi do uvećanja dvostrukog iznosa njegove osnovne plate kod Službe za borbu protiv organizovanog kriminala.

Prema tome, Vrhovni kasacioni sud je našao da je drugostepeni sud kao merilo za obračun dvostrukog iznosa osnovne plate u spornom periodu trebao da uzme u obzir promenu u visini osnovne plate koje su sledile u spornom periodu kako je to uzeo u obzir prvostepeni sud, zbog čega je pravilan zaključak prvostepenog suda da tužiocu za sporni period od 01.06.2016. godine do 31.07.2018. godine pripada ukupan iznos od 1.844.158,72 dinara, sa dosuđenom kamatom na pojedinačne mesečne iznose.

Iz iznetih razloga, Vrhovni kasacioni sud je primenom odredbe člana 416. stav 1. ZPP odlučio kao u stavu prvom izreke, tako što je preinačio drugostepenu presudu i odbio žalbu tužene i potvrdio prvostepenu presudu kojom je obavezana tužena da isplati tužiocu na ime razlike plate do dvostrukog iznosa plate na ime obavljenog rada i vremena provedenog na radu za period od juna 2016. godine do juna 2018. godine za iznos od 1.809.991,04 dinara, sa zakonskom zateznom kamatom na pojedinačno dosuđene mesečne iznose i obavezao tuženu da u korist tužioca izvrši uplatu traženih doprinosa za sporni period na iste iznose, kao i u delu koji se odnosi na odluku o troškovima prvostepenog postupka. Kako tužena nije uspela u postupku po žalbi, to je obijen zahtev tužene za naknadu troškova drugostepenog postupka.

Polazeći od uspeha u postupku po reviziji i traženih i opredeljenih troškova obavezana je tužena da isplati tužiocu na ime troškova revizijskog postupka ukupan iznos od 228.000,00 dinara i to na ime sastava revizije iznos od 33.000,00 dinara, prema Tarifi o nagradama i naknada troškova za rad advokata („Službeni glasnik RS“ broj 121/12 .... 37/21) i na ime takse na reviziju i odluku po reviziju u iznosu od po 97.500,00 dinara prema Tarifnom broju 1. stav 1. tačka 5. Zakona o sudskim taksama („Službeni glasnik RS“ broj 28/94 ... 95/18) na osnovu odredbi člana 153., 154. i 163. stav 2. ZPP.

Iz iznetih razloga, Vrhovni kasacioni sud je primenom člana 165. stav 2. ZPP odlučio kao u stavu drugom izreke.

Troškovi na ime odgovora na reviziju nisu bili potrebni radi vođenja parnice, zbog čega je odbijen kao neosnovan zahtev tužene za naknadu troškova na ime odgovora na reviziju na osnovu odredbe člana 154. stav 1. ZPP.

Iz iznetih razloga, Vrhovni kasacioni sud je na osnovu odredbe člana 165. stav 2. ZPP odlučio kao u stavu trećem izreke.

Predsednik veća – sudija

Marina Milanović, s.r.

Za tačnost otpravka

Upravitelj pisarnice

Marina Antonić