Presudom Apelacionog suda u Novom Sadu Gž 2531/20 od 18.01.2021. godine žalba tuženog je delimično usvojena, delimično odbijena, pa je prvostepena presuda u delu kojim je usvojen tužbeni zahtev i utvrđeno da je upisan i unet osnivački udeo u preduzeće „VV“ doo Bijeljina, Republika Srpska, u iznosu od 240.000 km u materijalnim sredstvima zajednička imovine tužilje i tuženog stečena u braku parničnih stranaka u jednakim udelima i obavezan tuženi na isplatu iznosa od 61.355,02 evra i u delu odluke o troškovima postupka preinačena tako što je odbijen tužbeni zahtev tužilje u delu kojim je traženo da se utvrdi da je upisan i unet osnivački udeo u preduzeću „VV“ doo Bijeljina Republika Srpska u iznosu od 240.000 km u materijalnim sredstvima zajednička imovina tužilje i tuženog stečena u braku parničnih stranaka sa jednakim udelima, što je tuženi dužan priznati i isplatiti tužilji ½ upisanog i unetog osnivačkog kapitala „VV“ doo u iznosu od 61.355,02 evra sa kamatom koju propisuje Evropska centralna banka počev od 09.06.2003. godine pa do 25.12.2012. godine, a od 25.12.2012. godine pa do isplate sa kamatom koju propisuje Evropska centralna banka u visini referentne kamatne stope Evropske centralne banke na glavne operacije za refinansiranje uvećane za 8 procentnih poena počev od dana razvoda parničnih stranaka 09.06.2003. godine pa do konačne isplate, sve u dinarskoj protivvrednosti po srednjem kursu NBS na dan isplate, i svaka stranka snosi svoje troškove postupka, dok je u preostalom pobijanom usvajajućem delu odluke o tužbenom zahtevu presuda potvrđena; i odlučeno da svaka stranka snosi svoje troškove drugostepenog postupka.

Protiv pravosnažne presude donete u drugom stepenu tužilja je blagovremeno izjavila reviziju pobijajući presudu u odbijajućem delu izreke iz svih zakonskih razloga zbog kojih se revizija može izjaviti.

Vrhovni sud je ispitao pobijanu presudu, na osnovu člana 408. Zakona o parničnom postupku („Sl. glasnikRS“ br. 72/11...10/23), pa je utvrdio da je izjavljena revizija delimično osnovana.

U postupku nije učinjena bitna povreda odredaba parničnog postupka iz člana 374. stav 2. tačka 2. Zakona o parničnom postupku na koji revizijski sud pazi po službenoj dužnosti. Takođe, u postupku nije došlo do propusta u primeni ili do pogrešne primene ma koje odredbe Zakona o parničnom postupku, pa nije učinjena ni bitna povreda odredaba parničnog postupka iz člana 374. stav 1. ZPP, na koju se u reviziji ukazuje.

Prema utvrđenom činjeničnom stanju u prvostepenom postupku i nakon rasprave održane pred drugostepenim sudom, parnične stranke su zaključile brak ...1994. godine, koji je razveden presudom Opštinskog suda u Sremskoj Mitrovici od ...2003. godine, ali je do faktičkog prekida njihove zajednice života došlo ...2002. godine. U braku je rođeno jedno zajedničko dete dana ...1995. godine. U vreme zaključenja i tokom trajanja braka parnične stranke nisu imale nepokretnu imovinu u vlasništvu i živeli su kao podstanari. Tužilja tokom trajanja braka nije bila zaposlena i vodila je brigu o zajedničkom detetu i o domaćinstvu. Tuženi je u periodu od 1992. do 1998. godine radio kao dispečer u firmi svog oca „...“ sa sedištem u ..., Bosna i Hercegovina, koja se bavila međunarodnim transportom, a koja je osnovana 1991. godine, nakon što su se roditelji tuženog vratili iz inostranstva, gde su živeli i radili od 1971. godine do 1991. godine. Pošto je tuženi odlučio da se odvoji od oca i da osnuje svoje preduzeće, on je 1998. godine od GG kupio privatno preduzeće za trgovinu i usluge „GG“, ali je do 2000. godine nastavio da pomaže u očevoj firmi, a time i celoj porodici, da bi mu zauzvrat otac pomogao tako što mu je poklonio ukupno 200.000 km. Ovaj novac tuženi nije dobio u jednom iznosu, već je prvo dobio 100.000 km kada je osnovao svoje preduzeće, a ostatak od 100.000 km otac mu je poklanjao sukcesivno. Isto tako, nakon što je tuženi odlučio da osnuje svoje preduzeće, od oca tužilje pozajmio je iznos od 10.000 DM koji je vraćen u kraćem roku, za vreme trajanja braka sa tužiljom.

U obrazloženju pobijane presude je detaljno opisano upis i poslovanje preduzeća koje je tuženi kupio, kao i promene u osnivačkom ulogu. Takođe, bliže je opisana uloga DD, koji je samo formalno izvesno vreme bio ulagač u firmi tuženog „VV“ doo Bijeljina, i formalno uložio 50% osnivačkog uloga, da bi kasnije istupio iz društva i svoj osnivački udeo ustupio tuženom, kao drugom osnivaču. DD nije zaista učestvovao u radu društva „VV“ doo Bijeljina, nije uložio novac, odnosno nije sukcesivno uložio opremu u protivvrednosti od 240.000 km, iako je tako bilo predviđeno ugovorom zaključenim između njega i „VV“ doo od 23.01.2001. godine, već je upis o povećanju osnivača i osnivačkog uloga na ime osnivača DD bio izvršen kako bi preduzeće moglo da ostvari pravo na oslobođenje od plaćanje carina i drugih uvoznih dažbina na opremu, a sukcesivnog unosa kapitala nije bilo. Tuženi je uplatio novčani kapital od 5.000 km koji je upisan 2001. godine a uplaćen 2002. godine. Rešenjem Osnovnog suda u Bijeljini od 21.10.2009. godine zaključen je postupak likvidacije nad likvidacionim dužnikom „VV“ Bijeljina u likvidaciji.

Nalazom i mišnjem veštaka ekonomsko finansijske struke utvrđen je način ulaganja i visina osnivačkog uloga u navedeno preduzeće, kao i vrednost kapitala društva „VV“.

Otac tuženog je preminuo ...2002. godine i rešenjem o nasleđivanju Osnovnog suda u Prnjavoru O 10/03 od 24.06.2003. godine za zakonske naslednike na njegovoj zaostavštini oglašeni su supruga i sinovi ostavioca, a braća tuženog ĐĐ i EE. Tuženi je dao nasledničku izjavu da nije zainteresovan za zaostavštinu iza ostavioca jer mu je otac za života dao u novcu 200.000 km, čime se smatra namirenim na zaostavštini iza ostavioca.

Imajući u vidu ovako utvrđeno činjenično stanje, sudovi su utvrdili da je iznos od 5.000,00 km koji je upisan kao osnivački ulog u navedenom preduzeću zajednička imovina parničnih stranaka. Prvostepeni sud je takođe smatrao da je iznos od 240.000 km, koji je upisan i unet u materijalnim sredstvima kao osnivački udeo u navedenom preduzeću zajednička imovina parničnih stranaka. Međutim, drugostepeni sud je ocenio da ovaj iznos predstavlja posebnu imovinu tuženog, koju je dobio od svog oca prilikom kupovine i osnivanja svog preduzeća i kasnije, zbog čega je prvostepenu presudu delimično preinačio i odbio tužbeni zahtev koji se odnosi na osnivački udeo u materijalnim sredstvima u iznosu od 240.000 km. Pri tome drugostepeni sud je zaključio da je uplata osnivačkog udela – nenovčanog kapitala koji je unet u bilans 2001. godine vrednosti 233.623,00 km smanjen u 2002. godine na 228.623,00 km a do likvicacije društva 2009. godine nije bilo sukcesivnog unosa kapitala, pa je zaključio da se isti odnosi na unetu opremu, a čija vrednost je približna iznosu od 200.000,00 km koju je tuženi dobio na poklon od oca. Pri tome tužilja nije pružila validni dokaz tokom postupka da je oprema koja je uneta u preduzeće kupljena zajedničkim sredstvima stečenim u braku.

Pravilno je drugostepeni sud utvrdio da iznos od 200.000 km koji je unet i upisan u osnivački ulog preduzeća tuženog „VV“ doo Bijeljina predstavlja posebnu imovinu tuženog, jer je taj novac tuženi dobio na poklon od svog oca i od tog novca je kupljena oprema – kamioni koji su kao materijalna sredstva uneti u osnivački udeo preduzeća. Zato su neosnovani navodi revizije kojima se ukazuje na drugačije činjenično stanje i sumnju u mogućnost oca tuženog da tuženom pokloni toliki iznos novca, s obzirom da tužena nije u toku postupka iznela dokaze kojima bi potvrdila suprotno onome što je u postupku utvrđeno.

Međutim, osnovano se u reviziji ukazuje na utvrđeni iznos osnivačkog udela od 233.623 km odnosno 228.603 km i na razliku vrednosti osnivačkog udela u odnosu na iznos od 200.000 km za koji je utvrđeno da predstavlja posebnu imovinu tuženog. Naime, drugostepeni sud nije imao u vidu da je tužena, iako nije bila zaposlena, vodila brigu o domaćinstvu i zajedničkom detetu parničnih stranaka, pa je na taj način učestvovala u sticanju sredstava koje je tuženi zarađivao radeći u preduzeću „VV“ odnosno baveći se delatnošću prevoza robe, a što je bilo omogućeno i radom tužilje u domaćinstvu i obavljanjem poslova u zajedničkom domaćinstvu i brigom o zajedničkom detetu, da bi tuženi mogao da se više posveti radu u svom privrednom društvu. U toku postupka, nalazom i mišljenjem veštaka nije na pouzdan način utvrđeno na koji način je došlo do osnivačkog udela u vrednosti većoj od 200.000 km, a zbog čega nije pravilno primenjeno materijalno pravo koje se odnosi na sticanje zajedničke imovine supružnika iz odredbi Porodičnog zakona. U tom smislu su osnovani navodi revizije da 223.623 km odnosno 228.623 km ne može biti približno iznosu od 200.000 km kako je zaključio drugostepeni sud.

Zbog pogrešne primene materijalnog prava činjenično stanje nije potpuno utvrđeno, zbog čega je revizija tužilje usvojena i pobijana presuda ukinuta u preinačujućem odbijajućem delu drugostepene presude.

U ponovnom postupku drugostepeni sud će postupiti po primedbama iz ove presude, ponovo oceniti nalaz i mišljenje veštaka ekonomsko finansijske struke i po potrebi zatražiti dopunu tog nalaza i veštaka saslušati na ročištu, kako bi se na jasan i nedvosmislen način utvrdila visina osnivačkog udela u preduzeću tuženog i na koji način je došlo do razlike u visini osnivačkog udela 200.000 km koji predstavlja posebnu imovinu tuženog i 233.623 km odnosno 228.623 km koji je upisan u bilans navedenog preduzeća.

Pošto postupi po navedenim primedbama drugostepeni sud će ponovo odlučiti o tužbenom zahtevu donoseći pravilnu i zakonitu presudu.

Odluka o troškovima postupka, zavisi od konačnog uspeha stranaka u sporu, zbog čega je pobijana presuda ukinuta i u delu odluke o troškovima postupka.

Iz navedenih razloga odlučeno je kao u izreci, na osnovu člana 416. stav 1. Zakona o parničnom postupku.

Predsednik veća - sudija

Vesna Subić,s.r.

Za tačnost otpravka

Upravitelj pisarnice

Marina Antonić