Protiv pravnosnažne presude donete u drugom stepenu, reviziju je blagovremeno izjavio tužilac zbog bitne povrede odredaba parničnog postupka i pogrešne primene materijalnog prava.

Ispitujući pobijanu presudu u smislu člana 408. u vezi člana 403. stav 2. tačka 2. ZPP Vrhovni sud je utvrdio da je revizija tužioca osnovana.

Prema utvrđenom činjeničnom stanju, tužilac je rešenjem tužene od 30.05.2008. godine, kao diplomirani oficir policije, raspoređen sa 16.06.2008. godine na radno mesto poslovi otkrivanja krivičnih dela protiv čovečnosti i međunarodnog prava u Odseku za otkrivanje krivičnih dela protiv čovečnosti i međunarodnog prava, Odeljenje za otkrivanje krivičnih dela protiv čovečnosti, međunarodnog prava i traganje za nestalim licima, Uprave kriminalističke policije. Rešenjem nadležnog organa tužene od 23.05.2011. godine tužilac je raspoređen sa 01.06.2011. godine na radno mesto poslovi otkrivanja krivičnih dela protiv čovečnosti i međunarodnog prava (OSL) u Službi za otkrivanje ratnih zločina, Uprave kriminalističke policije i stekao zvanje policijski inspektor. Rešenjem od 01.06.2012. godine tužilac je kao viši policijski inspektor raspoređen na isto radno mesto u svom zvanju. Rešenjem od 01.05.2016. godine tužilac se kao samostalni policijski inspektor raspoređuje na isto radno mesto u svom zvanju. Tužiocu je prvo radno mesto u MUP-u bilo u Službi za otkrivanje ratnih zločina, Uprave kriminalističke policije, tužbom potražuje razliku plate do dvostrukog iznosa plate na osnovu obavljenog rada i vremena provedenog na radu u utuženom periodu, a iznosi dosuđeni stavom drugim izreke prvostepene presude predstavljaju razliku plate (bez minulog rada) do dvostrukog iznosa plate uporednog radnika BB čija je visina utvrđena na osnovu nalaza i mišljenja veštaka ekonomsko-finansijske struke od 30.12.2019. godine na koji nalaz parnične stranke nisu imale primedbe u pogledu računske tačnosti.

Kod ovako utvrđenog činjeničnog stanja, prvostepeni sud je usvojio tužbeni zahtev, nalazeći da tužilac, kao lice raspoređeno kod tužene u Službu za otkrivanje ratnih zločina, ima pravo na dvostruki iznos plate. Kako je tužiocu prvo zaposlenje u svojstvu pripravnika bilo u navedenoj službi, to mu po oceni ovog suda pripada pravo na isplatu plate u dvostrukom iznosu u odnosu na platu uporednog radnika koja se obračunava bez dodataka propisanih odredbama članova 23-28. Zakona o platama državnih službenika i nameštenika (osnovna plata).

Po oceni drugostepenog suda, navedeni uporedni radnik nije adekvatan, jer ne radi na istim poslovima na kojima radi tužilac (BB je u utuženom periodu bila u radnom odnosu u MUP-u, Službi za kriminalističku analitiku u KP, a sa kojih poslova nije raspoređena u Službu za otkrivanje ratnih zločina), a tužilac, na kome je teret dokazivanja, nije predložio izvođenje dokaza veštačenjem radi utvrđivanja visine razlike plate prema navedenoj Uredbi, polazeći od dvostrukog iznosa plate sa prethodnog radnog mesta adekvatnog uporednog radnika i osnovne plate koju je tužilac primio u utuženom periodu. Stav drugostepenog suda je da tužilac nije dokazao osnovanost svog potraživanja, zbog čega je i odbio tužbeni zahtev u celosti, kao neosnovan.

Vrhovni sud nalazi da se revizijom osnovano ukazuje da je zbog pogrešne primene materijalnog prava činjenično stanje ostalo nepotpuno utvrđeno, kao i da je pobijana presuda doneta uz bitnu povredu odredaba parničnog postupka iz člana 374. stav 1. u vezi člana 231. ZPP.

Prema članu 2. stav 2. Uredbe o platama lica koja vrše funkciju i obavljaju poslove u tužilaštvu za ratne zločine i posebnim organizacionim jedinicama državnih organa u postupku za ratne zločine („Službeni glasnik RS“ br. 97/03... 67/05), plata starešine službe i zamenika starešine službe i ovlašćenog službenog lica u službi, rukovodioca i zamenika rukovodioca posebne pritvorske jedinice i zaposlenog na poslovima obezbeđenja u posebnoj pritvorskoj jedinici obračunava se i isplaćuje u dvostrukom iznosu plate koju su ostvarili na poslovima sa kojih su stupili na rad. Prilikom obračuna dvostrukog iznosa plate ne uzimaju se u obzir dodaci na platu utvrđeni zakonom u smislu člana 3. stav 5. navedene Uredbe, dok je stavom 6. istog člana propisano da se dodaci na platu utvrđeni zakonom zaposlenom kome se plata utvrđuje ovom uredbom obračunavaju u skladu sa zakonom i drugim propisima i kolektivnom ugovoru.

U konkretnom slučaju, tužilac je u toku postupka dostavio dokaz o tome kolika je njegova plata bila na prethodnom radnom mestu, i taj dokaz je cenio veštak prilikom davanja svog nalaza i mišljenja. Ocena drugostepenog suda da tužilac to nije učinio, kao i da je teret dokazivanja osnovne plate na tužiocu predstavlja bitnu povredu odredaba parničnog postupka iz člana 374. stav 1. ZPP koja je učinjena pred tim sudom. Suprotno stanovištu drugostepenog suda, teret dokazivanja iznosa plate nije samo na tužiocu, već i na tuženoj koja o tome mora voditi službenu evidenciju. Isti, podeljeni, teret dokazivanja primenjuje se i kod određivanja „uporednog radnika“.

Takođe, drugostepeni sud je u ponovnom postupku doneo istovetnu presudu iz istih razloga, ne postupajući po primedbama Vrhovnog suda iz ukidnog rešenja od 23.06.2021. godine. Naime, prethodna drugostepena odluka je ukinuta kako bi sud utvrdio koliku platu ostvaruje lice – adekvatan uporedni radnik koji je zaposlen na istim poslovima i zadacima kao i tužilac, a koji je na te poslove stupio sa odgovarajućeg radnog mesta u MUP-u, te da se prema plati sa tog radnog mesta potom oceni da li je plata tužioca manja ili veća i ukoliko jeste kolika je razlika između plate koju je tužilac primio i plate koja mu pripada po osnovu navedenih citiranih odredbi zakona i Uredbe. Navedenim spornim činjenicama drugostepeni sud se nije bavio ni u pobijanoj presudi.

Naime, zaposleni koji prvi put zasnivaju radni odnos u Službi za otkrivanje ratnih zločina, koja prethodno nisu bila uopšte radno angažovani, već im je ovo prvo zaposlenje imaju pravo na dvostruki iznos plate, ali pritom se mora imati u vidu plata uporednog radnika koji radi na istim poslovima i zadacima na kojima radi i to lice, tako da zaposleni ima pravo na dvostruki iznos plate koju je uporedni radnik imao na svom prethodnom radnom mestu, uz ograničenje iz člana 18. stav 1. Zakona o organizaciji i nadležnosti državnih organa u suzbijanju organizovanog kriminala, korupcije i drugih posebno teških krivičnih dela, a što ujedno predstavlja i pravni stav Vrhovnog kasacionog suda zauzetog na sednici Građanskog odeljenja održanoj dana 21.05.2019. godine.

Kod ovakvog stanja stvari osnovano tužilac u reviziji ističe da je drugostepeni sud učinio bitnu povredu odredaba parničnog postupka iz člana 374. stav 1. ZPP, jer nije postupio po nalogu Vrhovnog suda iz prethodnog ukidnog rešenja, a što predstavlja dovoljan razlog da se drugostepena presuda ponovo ukine u smislu odredbe člana 415. stav 1. i 416. stav 2. ZPP.

U ponovnom postupku drugostepeni sud će imati u vidu izloženo, pa će utvrditi visinu plate tužiocu u navedenom periodu, na prethodno opisan način, a potom će ponovo odlučiti o osnovanosti tužbenog zahteva.

Predsednik veća – sudija

Dragana Marinković, s.r.

Za tačnost otpravka

Upravitelj pisarnice

Marina Antonić