.jpg "Sudska praksa")
Republika Srbija
VRHOVNI SUD
Rev 11967/2022
27.03.2024. godina
Beograd
Vrhovni sud, u veću sastavljenom od sudija: Jelice Bojanić Kerkez, predsednika veća, Vesne Stanković, Radoslave Mađarov, Branke Dražić i Dragane Boljević, članova veća, u parnici tužilje AA iz ..., čiji je punomoćnik Jelena Milanović, advokat iz ..., protiv tuženog Republičkog fonda za penzijsko i invalidsko osiguranje, Beograd, Filijala iz Vranja, radi sticanja bez osnova, odlučujući o reviziji tužilje izjavljenoj protiv presude Višeg suda u Vranju Gž 778/22 od 11.04.2022. godine, u sednici veća održanoj 27.03.2024. godine, doneo je
R E Š E NJ E
NE DOZVOLJAVA SE odlučivanje o reviziji tužilje, izjavljenoj protiv presude Višeg suda u Vranju Gž 778/22 od 11.04.2022. godine u delu stava prvog izreke kojim je odbijena kao neosnovana žalba tužilje, kao izuzetno dozvoljenoj.
ODBACUJE SE, kao nedozvoljena, revizija tužilje, izjavljena protiv presude Višeg suda u Vranju Gž 778/22 od 11.04.2022. godine u delu stava prvog izreke kojim je odbijena kao neosnovana žalba tužilje.
O b r a z l o ž e nj e
Presudom Osnovnog suda u Vranju P 3825/18 od 20.01.2022. godine, stavom prvim izreke, odbijen je kao neosnovan prigovor tuženog o apsolutnoj nenadležnosti Osnovnog suda u Vranju za postupanje u ovom predmetu. Stavom drugim izreke, odbijen je kao neosnovan tužbeni zahtev tužilje da se obaveže tuženi da isplati tužilji na ime neosnovanog umanjenja penzije u visini od 1/3 penzije za period od decembra 2015. godine do 22.06.2018. godine, pojedinačne mesečne iznose sa zakonskom zateznom kamatom, bliže određeno u izreci. Stavom trećim izreke, odlučeno je da svaka stranka snosi svoje troškove postupka.
Presudom Višeg suda u Vranju Gž 778/22 od 11.04.2022. godine, stavom prvim izreke, odbijena je kao neosnovana žalba tužilje i potvrđena presuda Osnovnog suda u Vranju P 3825/18 od 20.01.2022. godine u stavu drugom izreke u delu kojim je odbijen tužbeni zahtev tužilje da se obaveže tuženi da isplati tužilji na ime neosnovanog umanjenja penzije u visini od 1/3 penzije za period od decembra 2015. godine do 31.05.2018. godine, iznose opredeljene u navednom stavu izreke sa zakonskom zateznom kamatom od dospelosti svakog pojedinačnog mesečnog iznosa do isplate. Stavom drugim izreke, ukinuta je navedena prvostepena presuda u stavu drugom izreke u delu tužbenog zahteva da se obaveže tuženi da isplati tužilji na ime neosnovanog umanjenja penzije u visini od 1/3 penzije za jun 2018. godine počev od 01.06. do 22.06.2018. godine, iznos od 3.753,83 dinara, sa zakonskom zateznom kamatom od 05.07.2018. godine do isplate i u stavu trećem izreke i u tom delu predmet vraćen prvostepenom sudu na ponovno suđenje.
Protiv pravnosnažne presude donete u drugom stepenu, u delu kojim je odbijena kao neosnovana žalba tužilje, tužilja je blagovremeno izjavila reviziju, zbog bitne povrede odredaba parničnog postupka i pogrešne primene materijalnog prava, a koja se ima smatrati posebnom, jer se u reviziji ukazuje na pravno shvatanje utvrđeno na sednici Građanskog odeljenja Vrhovnog kasaiconog suda od 17.02.2021. godine, o načinu otklanjanja štetnih posledica pojedinačnog akta nastavlih primenom kasiranog neustavnog ili nezakonitog opšteg akta i neujednačenu sudsku praksu Višeg suda u Vranju.
Prema članu 404. stav 1. Zakona o parničnom postupku („Službeni glasnik RS“, br. 72/11 ... 18/20 – u daljem tekstu: ZPP), revizija je izuzetno dozvoljena zbog pogrešne primene materijalnog prava i protiv drugostepene presude koja ne bi mogla da se pobija revizijom, ako je po oceni Vrhovnog kasacionog suda potrebno da se razmotre pravna pitanja od opšteg interesa ili pravna pitanja u interesu ravnopravnosti građana, radi ujednačavanja sudske prakse, kao i ako je potrebno novo tumačenje prava (posebna revizija).
Iz navedenog proizilazi da su zakonom izričito propisani dodatni, posebni uslovi, pod kojima revizijski sud može izuzetno dozvoliti reviziju i odlučiti o ovom pravnom leku i onda kada revizija nije dozvoljena na osnovu člana 403. ZPP.
Isticanje pogrešne primene materijalnog prava predstavlja zakonski razlog za izjavljivanje posebne revizije, isključivo ukoliko zbog pogrešne primene materijalnog prava u drugostepenoj odluci postoji potreba da se razmotre pravna pitanja od opšteg interesa ili u interesu ravnopravnosti građana, radi ujednačavanja sudske prakse ili novog tumačenja prava.
Predmet tužbenog zahteva je isplata na ime neisplaćenih iznosa na osnovu izvršene obustave 1/3 penzije za period od decembra 2015. godine do juna 2018. godine u ukupnom iznosu od 107.690,83 dinara, a izvršene na osnovu odredbe člana 4. Odluke o utvrđivanju svojstva osiguranika i obaveza plaćanja doprinosa za penzijsko i invalidsko osiguranje („Službeni glasnik RS“ broj 43/11), za koju je Ustavni sud Republike Srbije odlukom IUO 279/2016 od 21.12.2017. godine, utvrdio da nije u saglasnosti sa Ustavom i Zakonom (stav prvi navedene odluke).
Imajući u vidu sadržinu tražene pravne zaštite i razloge na kojima je zasnovana pravnosnažna presuda u pobijanom delu u primeni materijalnog prava na utvrđeno činjenično stanje, po oceni Vrhovnog suda u konkretnom slučaju ne postoji potreba za razmatranjem pravnih pitanja od opšteg interesa ili pravnih pitanja u interesu ravnopravnosti građana, radi ujednačavanja sudske prakse ili novog tumačenja prava, s obzirom na to da je odluka o tužbenom zahtevu u navedenom delu zasnovana na odgovarajućoj primeni materijalnog prava.
Naime, u konkretnom slučaju navedena odluka Ustavnog suda nema retroaktivno dejstvo, te samim tim ne može se primeniti na period za koji je tužbeni zahtev pravnosnažno odbijen, zbog čega nema sticanja bez osnova u smislu člana 210. Zakona o obligacionim odnosima („Službeni list SFRJ“ br. 29/78 ... „Službeni list SRJ“ broj 31/93).
Iz navedenih razloga, Vrhovni sud je ocenio da nisu ispunjeni uslovi da se u ovoj parnici dozvoli odlučivanje o reviziji tužilje kao izuzetno dozvoljenoj na osnovu člana 404. stav 2. ZPP i odlučio kao u stavu prvom izreke ovog rešenja.
Ispitujući dozvoljenost revizija u smislu člana 410. stav 2. tačka 5. a u vezi člana 479. stav 6. ZPP, Vrhovni sud je našao da revizija nije dozvoljena.
Odredbom člana 468. stav 1. ZPP propisano je da se sporovima male vrednosti smatraju sporovi u kojima se tužbeni zahtev odnosi na potraživanje u novcu koje ne prelazi dinarsku protivvrednost 3.000 evra po srednjem kursu Narodne banke Srbije na dan podnošenja tužbe.
Odredbom člana 479. stav 6. ZPP propisano je da protiv odluke drugostepenog suda (kojom je odlučeno u sporu male vrednosti) revizija nije dozvoljena.
Tužba je podneta 13.12.2018. godine. Vrednost predmeta spora iznosi 107.690,83 dinara, a koji iznos predstavlja ukupno potraživanje tužilje na ime glavnog tužbenog zahteva.
Kako je pobijanom drugostepenom presudom odlučeno u sporu male vrednosti u kome je prema članu 479. stav 6. ZPP isključeno pravo na izjavljivanje revizije, to revizija tužilje nije dozvoljena.
Iz navednog razloga, na osnovu člana 413. ZPP, odlučeno je kao u stavu drugom izreke.
Predsednik veća - sudija
Jelica Bojanić Kerkez, s.r.
Za tačnost otpravka
Upravitelj pisarnice
Marina Antonić
