Protiv pravnosnažne presude donete u drugom stepenu, tužilac je blagovremeno izjavio reviziju iz svih zakonskih razloga.

Ispitujući pobijanu presudu, u smislu člana 408. Zakona o parničnom postupku ("Službeni glasnik RS", br. 72/2011, 49/2013-US, 74/2013- US, 55/2014, 87/2018, 18/2020,10/23 – drugi zakon), Vrhovni sud je ocenio da revizija tužioca nije osnovana.

U postupku nije učinjena bitna povreda odredaba parničnog postupka iz člana 374. stav 2. tačka 2. ZPP, na koju revizijski sud pazi po službenoj dužnosti. Navode u reviziji da je u postupku učinjena bitna povreda odredaba parničnog postupka iz člana 374. stav 2. tačka 12. ZPP, Vrhovni sud nije cenio, jer se revizija iz ovih razloga ne može izjaviti u smislu člana 407. ZPP.

Prema utvrđenom činjeničnom stanju, tužiocu je potvrdom komisije za stambena pitanja Sekcije za vuču vozila i TKS Beograd od 12.02.1992. godine data saglasnost da koristi prostorije na prvom spratu garderobe mašinskog osoblja u ložionici Beograd u ... broj .., u cilju adaptacije za stanovanje. Tužilac je sa članovima svoje porodice, suprugom i troje dece, navedene prostorije koristio kao nužni smeštaj i na toj adresi bio prijavljen od 17.01.1994. godine. Prema Uputstvu o sprovođenju mera ažuriranja evidencije namenskog korišćenja službenih stanova ŽTP „Beograd“ od 20.09.2004. godine navedeno je da će odluku o promeni namene službenih stanova u stanove za izdavanje u zakup za svaki konkretan službeni stan na predlog generalnog direktora donositi upravni odbor. Predmetnu prostoriju tužilac je sa članovima porodice koristio do 13.10.2015. godine, kada je nepokretnost predao Direkciji za gradsko građevinsko zemljište na ime raseljavanja koje je vršeno u ... za projekat „Beograd na vodi“. Predmetna nepokretnost je srušena prema prostornom planu područja posebne namene, a Direkcija za građevinsko zemljište i izgradnju Beograda je tužiocu kao nužni smeštaj dodelila stan broj .. po strukturi troiposoban, površine 97,55 m2 prema zapisniku od 15.09.2015. godine na period od godinu dana.

Polazeći od ovako utvrđenog činjeničnog stanja, prvostepeni sud je usvojio tužbeni zahtev nalazeći da tužilac, koji je predmetni stan koristio sa članovima domaćinstva u periodu od preko 20 godina ima pravo zakupa na neodređeno vreme na spornoj nepokretnosti, bez obzira što nije zaključen ugovor o zakupu stana sa pravnim prethodnikom tužene.

Drugostepeni sud je preinačio prvostepenu presudu i odbio tužbeni zahtev nalazeći da navedene službene prostorije nisu bile predviđene za trajno stanovanje, već samo kao nužni smeštaj, kao i da nije izvršena njihova prenamena u stan, niti u službeni stan, koji bi mogao biti dat u zakupu po Zakonu o stanovanju, zbog čega nema uslova da se tužiocu utvrdi pravo tarjnog zakupa na predmetnoj nepokretnosti.

Vrhovni sud nalazi da se revizijom tužioca neosnovano pobija drugostepena presuda zbog pogrešne primene materijalnog prava.

Tužiocu je kao radniku tuženog data saglasnost da koristi za stanovanje, sa članovima svoje porodice, službene prostorije tuženog u krugu ložionice, kao privremeni nužni smeštaj. Po članu 14. stav 1. i 2. Zakona o stambenim odnosima („Službeni glasnik SRS“ br. 12/90, 47/90, 55/90, „Službeni glasnik RS“ br. 3/90, 7/90) koji je važio u vreme davanja saglasnosti, propisano je da lice kome je pravnosnažnom odlukom nadležnog organa dat stan na korišćenje i davalac stana na korišćenje, odnosno preduzeće koje u ime i za račun davaoca stana na korišćenje vrši poslove održavanja stana i zgrade, dužni su da zaključe ugovor o korišćenju stana i da kad lice iz stava 1. ovog člana zaključi ugovor o korišćenju stana i useli se u stan stiče stanarsko pravo (u daljem tekstu: nosilac stanarskog prava). Kako nužni smeštaj u smislu odredbi navedenog zakona i Zakona o stanovanju („Službeni glasnik RS“, br. 50/92... 99/2011) nije imao status stana na kome se moglo steći stanarsko pravo, među strankama nije zasnovan odnos zakupodavca i zakupca i akt tuženog o saglasnosti da se službene prostorije koriste privremeno kao nužni smeštaj nije mogao biti osnov za sticanje stanarskog prava, pa ni kasnije prava zakupa u smislu člana 31. Zakona o stanovanju.

Iako je Odlukom Upravnog odbora tuženog od 24.08.2004. godine predviđena mogućnost da se, uz saglasnost Direkcije za imovinu RS, promeni namena službenih prostorija, radi omogućavanja postojećim korisnicima prava na zakup, odnosno prava na otkup, takva saglasnost Direkcije za imovinu je izostala, zbog čega prenamena predmetnih prostorija nije izvršena, a faktičkim korišćenjem i adaptacijom, suprotno tvrdnji tužioca, nije nastao na zakonu zasnovan osnov za zakup.

Pored navedenog, nepokretost u kojoj su se nalazile sporne prostorije je nepostojeća jer je srušena radi izgradnje „Beograda na vodi“ u skladu sa Prostornim planom područja posebne namene („Službeni glasnik RS“ broj 7/15), a tužiocu je u postupku raseljavanja dodeljen na korišćenje drugi stan. Iz napred navedenih razloga o nemogućnosti sticanja stanarskog prava na prostorijama koje je tužilac koristio, rušenjem prostorija radi privođenja zemljišta nameni od strane novog vlasnika, tužilac nije lišen stečenog prava niti prava koje bi mu, i da nije došlo do promene vlasnika na zemljištu i objektu i rušenja objekta, pripadalo.

Iz navedenih razloga pravilna je ocena drugostepenog suda da tužbeni zahtev za utvrđenje da je tužilac na spornim prostorijama imao pravo trajnog zakupa nije osnovan, pa je Vrhovni sud, primenom člana 414. ZPP, odlučio kao u izreci.

Predsednik veća – sudija

Dragana Marinković,s.r.

Za tačnost otpravka

upravitelj pisarnice

Marina Antonić