Republika Srbija
VRHOVNI SUD
Rev 2354/23
27.09.2023. godina
Beograd
Vrhovni sud, u veću sastavljenom od sudija: Jelice Bojanić Kerkez, predsednika veća, Vesne Stanković, Radoslave Mađarov, Marine Milanović i Zorice Bulajić, članova veća, u parnici tužilaca AA iz ..., BB iz ..., VV iz ..., GG iz ..., DD iz ..., ĐĐ iz ..., i EE iz ..., čiji je zajednički punomoćnik Ana Đorić, advokat iz ..., protiv tužene Republike Srbije - Privredni sud u Beogradu, čiji je zakonski zastupnik Državno pravobranilaštvo iz Beograda, radi naknade štete, odlučujući o reviziji tužene, izjavljenoj protiv presude Višeg suda u Beogradu Gžrr1 93/22 od 09.09.2022. godine, u sednici veća održanoj 27.09.2023. godine, doneo je
R E Š E NJ E
NE DOZVOLJAVA SE odlučivanje o posebnoj reviziji tužene izjavljenoj protiv presude Višeg suda u Beogradu Gžrr1 93/22 od 09.09.2022. godine.
ODBACUJE SE kao nedozvoljena revizija tužene izjavljena protiv presude Višeg suda u Beogradu Gžrr1 93/22 od 09.09.2022. godine.
O b r a z l o ž e nj e
Presudom Višeg suda u Beogradu Gžrr1 93/22 od 09.09.2022. godine, odbijena je kao neosnovana žalba tužene i potvrđena presuda Osnovnog suda u Obrenovcu Prr1 55/21 od 22.02.2022. godine u usvajućem delu kojim je obavezana tužena da tužiocima na ime naknade imovinske štete zbog povrede prava na suđenje u razumnom roku isplati: tužiocu AA iznos od 47.932,72 dinara na ime glavnog duga, sa zakonskom zateznom kamatom počev od 22.2.2022. godine do isplate, kao i iznos od 3.267,68 dinara na ime kamate na glavni dug obračunate do 2.2.2016 godine, tužiocu BB iznos od 60.028,29 dinara na ime glavnog duga, sa zakonskom zateznom kamatom počev od 22.2.2022 godine do isplate, kao i iznos od 3.712,67 dinara na ime kamate na glavni dug obračunate do 2.2.2016 godine, tužiocu VV iznos od 71.308,02 dinara na ime glavnog duga, sa zakonskom zateznom kamatom počev od 22.2.2022. godine do isplate, kao i iznos od 6.248,83 dinara na ime kamate na glavni dug obračunate do 2.2.2016 godine, tužiocu GG iznos od 62.811,60 dinara na ime glavnog duga, sa zakonskom zateznom kamatom počev od 22.2.2022. godine do isplate, kao i iznos od 3.417,18 dinara na ime kamate na glavni dug obračunate do 2.2.2016 godine, tužiocu DD iznos od 82.670,00 dinara na ime glavnog duga, sa zakonskom zateznom kamatom počev od 22.2.2022. godine do isplate, kao i iznos od 7.328,72 dinara na ime kamate na glavni dug obračunate do 2.2.2016 godine, tužiocu ĐĐ iznos od 35.244,00 dinara na ime glavnog duga, sa zakonskom zateznom kamatom počev od 22.2.2022 godine do isplate, kao i iznos od 3.069,56 dinara na ime kamate na glavni dug obračunate do 2.2.2016 godine i tužiocu EE iznos od 30.064,00 dinara na ime glavnog duga, sa zakonskom zateznom kamatom počev od 22.2.2022. godine do isplate, kao i iznos od 3.070,25 dinara na ime kamate na glavni dug obračunate do 2.2.2016 godine, i obavezana tužena da tužiocima naknadi troškove parničnog postupka u iznosu od 204.000,00 dinara. Stavom drugim izreke, odbijen je zahtev tužene za naknadu troškova drugostepenog postupka.
Protiv pravnosnažne presude donete u drugom stepenu, tužena je blagovremeno izjavila reviziju, zbog bitne povrede odredaba parničnog postupka, pogrešno i nepotpuno utvrđenog činjeničnog stanja i pogrešne primene materijalnog prava, s predlogom da se o reviziji odluči kao o izuzetno dozvoljenoj primenom člana 404. Zakona o parničnom postupku.
Odredbom člana 404. stav 1. Zakona o parničnom postupku („Službeni glasnik RS“ br. 72/11 ... 10/23) propisano je da je revizija izuzetno dozvoljena zbog pogrešne primene materijalnog prava i protiv drugostepene presude koja se ne bi mogla pobijati revizijom, ako je po oceni Vrhovnog suda potrebno da se razmotre pravna pitanja od opšteg interesa ili pravna pitanja u interesu ravnopravnosti građana, radi ujednačavanja sudske prakse, ili ako je potrebno novo tumačenje prava (posebna revizija).
Pobijanom presudom odlučeno je o odgovornosti države za štetu zbog izostalog namirenja potraživanja tužilaca iz radnog odnosa u postupku stečaja nad njihovim poslodavcem „ŽŽ“ iz ... kao preduzeća sa većinskim državnim kapitalom, pri čemu je povreda prava tužilaca na suđenje u razumnom roku u postupku stečaja utvrđena pravnosnažnim rešenjima nadležnog suda od 15.09.2020. godine.
Imajući u vidu sadržinu pružene zaštite, činjenicu da su tužioci u toku postupka zahtevali isplatu naknade imovinske štete opredeljene u skladu sa izveštajem stečajnog upravnika o visini i strukturi nenaplaćenih potraživanja nastalih iz radnog odnosa, utvrđenih u stečajnom postupku, način presuđenja i razloge na kojima su zasnovane presude nižestepenih sudova, Vrhovni sud je ocenio da ne postoji ni jedan od zakonom predviđenih razloga za odlučivanje o posebnoj reviziji. Navodi revizije koji se odnose na utvrđeno činjenično stanje, ne mogu se uzeti u razmatranje jer to nisu razlozi ni za redovnu reviziju, prema članu 407. stav 2. ZPP, a ni za posebnu reviziju čija je dozvoljenost uslovljena ispunjenjem uslova propisanih u članu 404. stav 1. ZPP. Takođe, razlozi revizije se delom odnose na bitne povrede odredaba parničnog postupka zbog čega se posebna revizija ne može izjaviti. Institut izuzetne dozvoljenosti revizije predviđen je isključivo za pitanja iz domena primene materijalnog prava, i to pod uslovima koji su zakonom izričito propisani. Prema činjenicama koje su utvrđene u sprovedenom postupku, pobijana odluka je zasnovana na primeni odgovarajućih odredaba materijalnog prava i u skladu je sa Zaključkom usvojenim na sednici Građanskog odeljenja Vrhovnog kasacionog suda od 02.11.2018. godine, prema kojem Republika Srbija odgovara za materijalnu štetu nastalu zbog potpunog ili delimičnog neizvršenja pravnosnažnih i izvršnih sudskih odluka, odnosno o stečaju utvrđenih potraživanja zaposlenih iz radnog odnosa koja su bez njihove krivice ostala neizvršena i u postupku stečaja vođenom nad stečajnim dužnikom sa većinskim društvenim ili državnim kapitalom, uz uslov da je prethodno utvrđena povreda prava na suđenje u razumnom roku.
Imajući u vidu navedeno, Vrhovni sud nalazi da u konkretnom slučaju nije potrebno odlučivati o reviziji radi novog tumačenja prava, razmatranja pravnih pitanja od opšteg interesa ili u interesu ravnopravnosti građana, kao ni radi ujednačavanja sudske prakse, te nisu ispunjeni uslovi za odlučivanje o reviziji kao o izuzetno dozvoljenoj, primenom člana 404. stav 1. ZPP, na osnovu čega je odlučeno kao u stavu prvom izreke.
Ispitujući dozvoljenost revizije u smislu člana 410. stav 2. tačka 5. Zakona o parničnom postupku, Vrhovni sud je našao da revizija nije dozvoljena.
Prema odredbi člana 468. stav 1. ZPP, sporovi male vrednosti jesu sporovi u kojima se tužbeni zahtev odnosi na potraživanje u novcu koje ne prelazi dinarsku protivvrednost 3.000 evra po srednjem kursu Narodne banke Srbije na dan podnošenja tužbe.
Odredbom člana 479. stav 6. ZPP propisano je da protiv odluke drugostepenog suda kojom je odlučeno u sporu male vrednosti, revizija nije dozvoljena.
Tužbe tužilaca AA BB, VV, GG, DD, ĐĐ i EE radi naknade štete podnete su 11.06.2021. godine. Rešenjem Osnovnog suda u Obrenovcu Prr 92/21 od 04.07.2021. godine spojene su parnice navedenih tužilaca radi zajedničog raspravljanja. Vrednost predmeta za svakog od tužilaca ne prelazi dinarsku protivvrednost 3.000 evra po srednjem kursu Narodne banke Srbije na dan podnošenja tužbe i postupak je vođen po pravilima o sporu male vrednosti.
Kako je pobijanom drugostepenom presudom odlučeno u sporu male vrednosti u kome je prema članu 479. stav 6. ZPP isključeno pravo na izjavljivanje revizije, to revizija tužene nije dozvoljena.
Na osnovu člana 413. ZPP, odlučeno je kao u stavu drugom izreke.
Predsednik veća – sudija
Jelica Bojanić Kerkez, s.r.
Za tačnost otpravka
Upravitelj pisarnice
Marina Antonić