Presudom Apelacionog suda u Beogradu Gž1 1262/23 od 22.03.2023. godine, odbijena je kao neosnovana žalba tužene, potvrđena prvostepena presuda i odbijen zahtev tužene za naknadu troškova žalbenog postupka, kao neosnovan.

Protiv pravnosnažne presude donete u drugom stepenu, tužena je blagovremeno izjavila reviziju zbog bitne povrede odredaba parničnog postupka i pogrešne primene materijalnog prava, s predlogom da se o reviziji odlučuje u smislu člana 404. ZPP.

Prema odredbi člana 404. stav 1. Zakona o parničnom postupku („Službeni glasnik RS“, broj 72/11…18/20), revizija je izuzetno dozvoljena zbog pogrešne primene materijalnog prava i protiv drugostepene presude koja ne bi mogla da se pobija revizijom ako je po oceni Vrhovnog suda potrebno da se razmotre pravna pitanja od opšteg interesa ili pravna pitanja u interesu ravnopravnosti građana, radi ujednačavanja sudske prakse, kao i ako je potrebno novo tumačenje prava.

Po oceni Vrhovnog suda, u ovom sporu postoji potreba za odlučivanjem o reviziji tužene kao posebnoj reviziji, u delu koji se odnosi na zahtev za naknadu štete zbog neuvećanja koeficijenta zarade u periodu primene Uredbe o izmenama i dopunama Uredbe o koeficijentima za obračun i isplatu plata zaposlenih u javnim službama („Službeni glasnik RS“, br. 19/2021), radi ujednačavanja sudske prakse. Iz tog razloga, na osnovu člana 404. ZPP, odlučeno je kao u stavu prvom izreke.

Vrhovni sud je ispitao pobijanu presudu na osnovu člana 408. ZPP i utvrdio da je revizija tužene osnovana u odnosu na tužbeni zahtev koji se odnosi na naknadu štete za mart 2021. godine.

U postupku nije učinjena bitna povreda odredaba parničnog postupka iz člana 374. stav 2. tačka 2. ZPP, na koju Vrhovni sud pazi po službenoj dužnosti.

Prema utvrđenom činjeničnom stanju, tužilja je zaposlena kod tužene na poslovima ... - ... i ima učenike sa poteškoćama u ostvarivanju rezulatata sa kojima je morala da radi po IOP-u (individualnom obrazovnom planu). Tužilja u ovom sporu potražuje isplatu uvećane plate koja joj pripada po Uredbi o koeficijentima za obračun i isplatu plata zaposlenih u javnim službama („Službeni glasnik RS“, br. 44/01, 58/14). Visina potraživanja je utvrđena veštačenjem od strane veštaka ekonomsko – finansijske struke.

Kod ovako utvrđenog činjeničnog stanja nižestepeni sudovi su zaključili da tužilja osnovano potražuje razliku plate po osnovu uvećanja koeficijenta od 10%, imajući u vidu da je u utuženom periodu (mart 2018. godine zaključno sa martom 2021. godine) imala i učenike sa kojima je morala da radi po individualnom obrazovnom planu (IOP), sa posebnim pripremama, obukama i dodatnim angažovanjem, a koji radni angažman tužilji iziskuje veći napor u radu.

Po oceni Vrhovnog suda, osnovano se revizijom tužene ukazuje da su nižestepeni sudovi pogrešno primenili materijalno pravo kada su tužilji dosudili naknadu zbog neuvećavanja koeficijenta za obračun i isplatu plate za mart 2021. godine.

Naime, odredbom člana 1. Uredbe o izmenama i dopunama Uredbe o koeficijentima za obračun i isplatu plata zaposlenih u javnim službama, koja je objavljena u „Službenom glasniku RS“, broj 19/2021 od 05. marta 2021. godine i primenjuje se na obračun i isplatu plata počev od plate za mart 2021. godine, izmenjen je član 3. tačka 1. podtačka 4) Uredbe o koeficijentima za obračun i isplatu plata zaposlenih u javnim službama („Službeni glasnik RS“, br. 44/01...113/17), tako što je posle podtačke 4) dodata podtačka 4a) prema kojoj se koeficijent iz stava 2. ove uredbe uvećava za 10 % nastavniku u redovnoj školi za rad u odeljenju koje je formirano samo za učenike sa smetnjama u razvoju, u kojima svi učenici stiču obrazovanje po individualnom planu 1 (IOP1) i po individualnom planu 2 ( IOP2).

Imajući u vidu navedenu normu, koja se primenjuje na obračun i isplatu plata počev od plate za mart 2021. godine, proizlazi da je navedeno uvećanje koeficijenta od 10% priznato nastavniku u redovnoj školi za rad u odeljenju koje je formirano samo za učenike sa smetnjama u razvoju, u kojima svi učenici stiču obrazovanje po individualnom planu 1 (IOP1) i po individualnom planu 2 (IOP2), a kako to nije slučaj sa tužiljom, ona neosnovano potražuje naknadu po osnovu ovog uvećanja za platu za mesec mart 2021. godine.

Iz navedenih razloga, Vrhovni sud je na osnovu odredbe člana 416. stav 1. ZPP odlučio kao u stavu drugom izreke.

U preostalom delu pobijane odluke, neosnovano se revizijom tužene ukazuje na pogrešnu primenu materijalnog prava.

Ocenjujući ispunjenost uslova za dozvoljenost revizije tužene u delu koji se odnosi na odluku drugostepenog suda kojom je potvrđena prvostepena presuda u odnosu na deo tužbenog zahteva za naknadu štete zbog neuvećanja koeficijenta zarade za period od marta 2018. godine zaključno sa februarom 2021. godine, Vrhovni sud je našao da ne postoji potreba za ujednačavanjem sudske prakse. O ovom pravu tužilje i visini tražene naknade, nižestepeni sudovi su odlučili u skladu sa pravnim shvatanjem izraženim kroz odluke Vrhovnog suda, u predmetima sa pravnim i činjeničnim stanjem kao u ovoj pravnoj stvari, iz kojih razloga u ovom slučaju ne postoji potreba za razmatranjem pravnih pitanja od opšteg interesa ili u interesu ravnopravnosti građana, kao ni potreba ujednačavanja sudske prakse ili novog tumačenja prava. Iz ovih razloga, nisu ispunjeni uslovi iz člana 404. stav 1. ZPP, te je Vrhovni sud odlučio kao u stavu trećem izreke.

Ispitujući dozvoljenost izjavljene revizije u smislu člana 410. stav 2. tačka 5. ZPP, Vrhovni sud je našao da revizija nije dozvoljena.

Prema članu 441. ZPP revizija je uvek dozvoljena u parnicama o sporovima o zasnivanju, postojanju i prestanku radnog odnosa. Ukoliko se tužbeni zahtev odnosi na potraživanje u novcu, u ovoj vrsti sporova, dozvoljenost revizije se ocenjuje na osnovu člana 403. stav 3. ZPP, prema kome revizija nije dozvoljena, ukoliko vrednost predmeta spora pobijanog dela ne prelazi dinarsku protivvrednost od 40.000 evra po srednjem kursu NBS na dan podnošenja tužbe.

Tužbom podnetom 19.04.2021. godine, tužilja je tražila naknadu štete zbog neuvećanja koeficijenta za obračun plate. Vrednost pobijanog dela potraživanja je 215.608,75 dinara.

Kako se u konkretnom slučaju ne radi o sporu o zasnivanju, postojanju i prestanku radnog odnosa, već o novčanom potraživanju iz radnog odnosa u kome vrednost pobijanog dela ne prelazi dinarsku protivvrednost od 40.000 evra po srednjem kursu Narodne banke Srbije na dan podnošenja tužbe, to je revizija tužene u ovom delu nedozvoljena.

Na osnovu izloženog, primenom člana 413. ZPP, odlučeno je kao u stavu četvrtom izreke, a imajući u vidu da je tužena sa revizijom uspela u neznatnom delu, to joj troškovi nisu dosuđeni.

Predsednik veća – sudija

Dragana Marinković,s.r.

Za tačnost otpravka

zamenik upravitelja pisarnice

Milanka Ranković