U IME NARODA

Vrhovni sud, u veću sastavljenom od sudija: Dobrile Strajina, predsednika veća, Dragane Mirosavljević i Nadežde Vidić, članova veća, u parnici tužioca AA iz ..., čiji je punomoćnik Miloje Cvetić, advokat iz ... i umešača na strani tužioca BB iz ... i VV iz ..., koga zastupa BB iz ..., protiv tuženog „Elektrodistribucija Srbije“ d.o.o. Beograd, Ogranak Elektrodistribucije Kraljevo, Pogon Raška, čiji je punomoćnik Nemanja Vlček, advokat iz ..., radi naknade štete, odlučujući o reviziji tužioca AA izjavljenoj protiv presude Apelacionog suda u Kragujevcu Gž 286/22 od 12.04.2022. godine, u sednici održanoj 26.12.2023. godine, doneo je

P R E S U D U

ODBIJA SE, kao neosnovana, revizija tužioca AA izjavljena protiv presude Apelacionog suda u Kragujevcu Gž 286/22 od 12.04.2022. godine.

O b r a z l o ž e nj e

Presudom Višeg suda u Kraljevu P 33/20 od 18.11.2021. godine, stavom prvim izreke, odbijen je tužbeni zahtev tužioca AA kojim je tražio da se obaveže tuženi da na ime izgubljene dobiti zbog zauzetosti kp br. .. KO Kopaonik isplati tužiocu iznos od 64.300.498,00 dinara sa pripadajućom zakonskom zateznom kamatom ovom iznosu od podnošenja tužbe dana 07.12.2015. godine do konačne isplate, kao neosnovan. Stavom drugim izreke, obavezan je tužilac da naknadi tuženom troškove parničnog postupka u iznosu od 239.150,00 dinara.

Presudom Apelacionog suda u Kragujevcu Gž 286/22 od 12.04.2022. godine, odbijena je kao neosnovana žalba tužioca i potvrđena prvostepena presuda.

Protiv pravnosnažne presude donete u drugom stepenu tužilac AA je blagovremeno izjavio reviziju zbog pogrešne primene materijalnog prava i pogrešno utvrđenog činjeničnog stanja.

Ispitujući pravilnost pobijane presude na osnovu člana 408. Zakona o parničnom postupku – ZPP („Službeni glasnik RS“, br. 72/11...18/20), Vrhovni sud je našao da revizija nije osnovana.

Pri donošenju pobijane presude nije učinjena bitna povreda odredaba parničnog postupka iz člana 374. stav 2. tačka 2. ZPP, na koju revizijski sud pazi po službenoj dužnosti.

Prema utvrđenom činjeničnom stanju, katastarska parcela .., livada 8. klase, površine 17 ari i 50 m2 upisana je u List nepokretnosti .. KO Kopaonik kao privatna svojina tužioca 1/1, a u toku postupka je došlo do promene u udelu svojine tako što su BB i VV na osnovu pravnosnažne presude P 143/19 od 14.08.2019. godine postali suvlasnici na ovoj parceli sa udelima od po 1/12 delova. Tuženom je rešenjem Odseka za urbanizam, stambeno-komunalne poslove i zaštite životne sredine Opštinske uprave Opštine Raška od 08.10.2015. godine, kao investitoru, odobreno izvođenje radova na delu srednjenaponske mreže rekonstrukcije Bela Voda 10 kv Rudnica, Kopaonik od stuba broj 19 do stuba broj 34. Tužilac je podneskom 30.1.2015. godine obavestio tuženog da nije saglasan sa postavljanjem visokonaponskog vazdušnog voda. Tuženi je 05.11.2015. godine podneo tužbu tražeći državinsku zaštitu protiv ovde tužioca zbog smetanja mirnog korišćenja elektroenergetskog objekta postojećeg na kp br. .. KO Kopaonik i rešenjem Osnovnog suda u Raški P 434/15 od 09.11.2015. godine, određena je privremena mera kako bi se predupredio prekid radova na rekonstrukciji postojećeg desetokilovatnog dalekovoda Kopaonik – Rudnica u vikend naselju na Kopaoniku. Tužilac je potvrdio da je pre rekonstrukcije postojao drveni stativ elektroenergetskog objekta koji je zamenjen metalnim. Prema nalazu sudskog veštaka elektrotehničke struke, čelično- rešetkasti stub tuženog nalazi se na kp br. .. KO Kopaonik, na konzolama stuba sa leve i desne strane nalaze se po tri fazna provodnika okačena jedan iza drugog, kao i zaštitno uže koje štiti prolazne provodnike od atmosferskog pražnjenja. Drugi desetokilovatni dalekovod je postavljen na isti čelično-rešetkasti stub prilikom rekonstrukcije dalekovoda Kopaonik – Rudnica 2015. godine, pri zameni drvenih stubova čelično-rešetkastim. Zamena sa čelično-rešetkastim stubovima izvršena je u cilju postizanja sigurnosti i udaljenosti i sigurne visine od zemlje do provodnika. Pre rekonstrukcije dalekovod je bio desetokilovatni, a pri rekonstrukcije su ugrađena dva dvadesetokilovatna voda u cilju prenosa što veće količine električne energije. Veličina zaštitnog pojasa nakon rekonstrukcije 2015. godine se nije promenila, pa je zaštitni pojas 24 metra uzevši u obzir rastojanje od po 10m sa leve i desne strane od faznih provodnika i njihovo međusobno rastojanje od 4 metra. Dalekovod Kopaonik – Rudnica urađen je 1961. godine za potrebe rudnika „Suva Ruda“ i elektrifikacija sela Rudnici izvršena je 1964/1965. Prema nalazu sudskog veštaka za građevinarstvo, površina parcele je 17,50 ari, a zabrana gradnje u pojasu dalekovoda u širini od 10m za konkretnu parcelu predstavlja pojas od oko 70m odnosno površina pojasa oko 700 m2. Tržišna vrednost građevinskog zemljišta označenog kao katastarska parcela .. KO Kopaonik iznosi 264.600 evra na dan veštačenja, što prema srednjem kursu iznosi 32.150.249,00 dinara. Tužbenim zathevom se traži naknada štete zbog izgubljene dobiti zbog zauzetosti katastarske parcele broj .. KO Kopaonik.

Polazeći od utvrđenog činjeničnog stanja, prvostepeni sud je odbio tužbeni zahtev tužioca zaključujući da se u konkretnom slučaju sporni odnos stranaka razrešava primenom stvarnopravnog instituta službenosti koja je ustanovljena nakon izgradnje elektroenergetstkog objekta desetokilovatnog dalekovoda Rudnica – Kopaonik koji se proteže preko katastarske parcele br. .. KO Kopaonik. U vreme kupovine parcele 1968. godine elektroenergetski objekat je već postojao i bila je konstituisana stvarna službenost u smislu člana 51. Zakona o osnovama svojinskopravnih odnosa, zbog čega su sticaoci parcele i njihovi pravni sledbenici dužni da trpe stvarnopravna ograničenja. U pogledu naknade koja bi eventualno pripadala tužiocu došlo je do zastarelosti s obzirom da je zastarni rok počeo da teče od stavljanja u funkciju elektromreže 1964/1965. godinu i na ovo ne utiče činjenica što je 2015. godine izvršena rekonstrukcija elektroenergetskog objekta jer se veličina zaštitnog pojasa nije promenila. U odnosu na ostale institute koje je tužilac navodio kao osnov za svoje potraživanje zaključuje da se sporni odnos ne može razrešiti primenom instituta naknade štete ni primenom instituta izgubljene dobiti, jer u radnjama tuženog pri rekonstrukciji objekta 2015. godine nema protivpravnosti i nema osnova za primenu propisa o eksproprijaciji odnosno za upodobljavanje radnje tuženog faktičkoj ekproprijaciji nepokretnosti.

Drugostepeni sud je našao da je na utvrđeno činjenično stanje pravilno primenjeno materijalno pravo kada je odbijen tužbeni zahtev, jer u radnjama pri rekonstrukciji predmetnog elektroenergetskog objekta tokom 2015. godine nema protivpravnosti, pa ni osnova za naknadu štete zbog izgubljene dobiti.

Po stanovištu Vrhovnog suda, pravilno su nižestepeni sudovi odbili tužbeni zahtev. Dalekovod Kopaonik – Rudnica urađen je 1961. godine za potrebe rudnika „Suva Ruda“ i na katastarskoj parceli tužioca je postojao drveni stativ elektroenergetskog objekta koji je tokom 2015. godine rekonstruisan i drugi desetokilovatni dalekovod je postavljen na isti čelično-rešetkasti stub, s tim što pri rekonstrukciji nije došlo do promene veličine zaštitnog pojasa. U vreme kupovine parcele 1968. godine elektroenergetski objekat je već postojao, a rekonstrukcija ranije izgrađenog elektroenergetskog objekta – dalekovoda, sa dozvolom nadležnog organa od 08.10.2015. godine, predstavlja produžetak već konstituisane stvarne službenosti preko zemljišta u svojini tužioca. Stoga, pravilno zaključuju nižestepeni sudovi da u radnjama tuženog pri rekonstrukciji predmetnog elektroenergetskog objekta tokom 2015. godine nema protivpravnosti, pa ni osnova za naknadu štete i izgubljene dobiti. Imajući u vidu datum izgradnje dalekovoda i puštanje u funkciju elektromreže 1964/1965. godine, pravilno je ocenjen prigovor zastarelosti.

Ukazivanje u reviziji na pogrešno utvrđeno činjenično stanje u odnosu na veličinu zaštitnog pojasa i vrednosti zemljišta, ne predstavlja revizijski razlog u smislu člana 407. ZPP.

Iz iznetih razloga, a na osnovu člana 414. stav 1. ZPP odlučeno je kao u izreci.

Predsednik veća - sudija

Dobrila Strajina s.r.

Za tačnost otpravka

Zamenik upravitelja pisarnice

Milanka Ranković