Protiv pravnosnažne presude donete u drugom stepenu, u delu kojim je preinačena prvostepena presuda, tužilja je blagovremeno izjavila reviziju zbog bitne povrede odredaba postupka, pogrešno i nepotpuno utvrđenog činjeničnog stanja i pogrešne primene materijalnog prava.

Revizija je dozvoljena po članu 403. stav 2. tačka 2. Zakona o parničnom postupku - ZPP („Službeni glasnik RS“ br. 72/11 ... 18/20), pa je Vrhovni sud ispitao presudu u pobijanom delu primenom člana 408. ZPP i utvrdio da je revizija neosnovana.

U postupku nije učinjena bitna povreda odredaba parničnog postupka iz člana 374. stav 2. tačka 2. ZPP, na koju Vrhovni sud pazi po službenoj dužnosti, a povreda iz člana 374. stav 2. tačka 12. ZPP na koju se revizijom ukazuje, ne predstavlja razlog zbog koga se revizija može izjaviti prema članu 407. stav 1. ZPP.

Prema utvrđenom činjeničnom stanju, tužilja je u spornom periodu (decembar 2017. godine zaključno sa januarom 2021. godine) bila zaposlena kod tuženog kao korisnika javnih sredstava, na radnom mestu radnika sa koeficijentom za obračun i isplatu zarade od 1.320 bodova. Tuženi je u skladu sa zakonskom obavezom prilikom izrade Programa poslovanja planirao isplatu zarade i naknade za regres na mesečnom nivou, ali počev od 2014. godine realizacija trošenja sredstava nije bila u skladu sa ovim Programom. U toku 2018. i 2019. godine tuženi je imao veći broj zaposlenih od broja predviđenog opštim aktima, dok je u toku 2020. godine broj zaposlenih bio manji. U vremenskom periodu od 2015. do 2019. godine tuženi je isplatio veći iznos po osnovu zarada od iznosa odobrenog Programom poslovanja, iz razloga što je u tom periodu imao veći broj zaposlenih od broja koji mu je odobren programom, a na ime zarada korišćena su i sredstva za regres. Regres nije isplaćivan za godine za koje je pripadao, već narednih godina u delovima. Tužilja zahteva isplatu razlike između pripadajuće i isplaćene zarade u spornom periodu. Tuženi za oktobar 2014. godine nije iskoristio sredstva planirana svojim Programom poslovanja za 2014. godinu. Na osnovu nalaza i mišljenja sudskog veštaka, primenom cene rada spram planirane mase sredstava i realizovane mase zarada utvrđena je razlika za oktobar 2014. godine koja nije iskorišćena u iznosu od 762.544,00 dinara. Pored osnovne varijante obračuna prema kojoj potraživanje tužilje primenom navedenog metoda obračuna sa korekcijom prema Zakonu o privremenom uređivanju osnovica za obračun i isplatu plata, odnosno zarada i drugih stalnih primanja kod korisnika javnih sredstava za sporni period iznosi ukupno 41.454,48 dinara, sudski veštak je dao i dopunsku varijantu obračuna uzimajući u obzir činjenicu da je u tom mesecu kod tuženog bilo 27 više zaposlenih u odnosu na broj planiran Programom poslovanja tuženog. Prema toj varijatni obračuna, na iznos neiskoršćenih sredstava za oktobar 2014. godine od 762.544,00 dinara dodat je i iznos od 1.794.852,00 dinara koji predstavlja obračun prosečne zarade za 27 više zaposlenih u tom mesecu i tako je dobijena ukupna masa neiskorišćenih sredstava od 2.557.396,00 dinara. Polazeći od tog iznosa kao preostale mase sredstava za zarade, potraživanje tužilje sa korekcijom na dan stupanja na snagu navedenog Zakona iznosi ukupno 152.481,87 dinara.

Polazeći od utvrđenog činjeničnog stanja, prvostepeni sud je tužilji dosudio iznos od 152.481,87 dinara, prihvatajući varijantu iz dopunskog nalaza sudskog veštaka, a prema kojoj je tužilja opredelila tužbeni zahtev.

Drugostepeni sud nije prihvatio ovakav obračun, nalazeći da se ne mogu uzeti u obzir kao preostala neutrošena masa sredstava za zarade iznosi koji su isplaćeni za 27 više zaposlenih u oktobru 2014. godine. Zauzeo je stanovište da su svi zaposleni kod tuženog imali pravo na zaradu u skladu sa opštim aktima i zakonom, pa se na utvrđena prava na neisplaćenu razliku u visini raspoloživih a neisplaćenih sredstava za oktobar 2014. godine od 762.544,00 dinara ne može dodati ono što je isplaćeno prekobrojnim zaposlenima kod tuženog. Ocenio je da za sporni vremenski period postoji razlika zarade koja nije isplaćena tužilji u visini od 41.454,48 dinara, pa je tužbeni zahtev preko ovog iznosa odbio kao neosnovan.

Po oceni Vrhovnog suda, na potpuno i pravilno utvrđeno činjenično stanje, drugostepeni sud je pravilno primenio materijalno pravo.

Prema odredbama članova 104, 105.-107. i 110. Zakona o radu, tužilji pripada odgovarajuća zarada u skladu sa zakonom, opštim aktima i ugovorima o radu.

Tuženi je u skladu sa odredbama članova 1, 4. i 5. Zakona o privremenom uređivanju osnovica za obračun i isplatu plata, odnosno zarada i drugih stalnih primanja kod korisnika javnih sredstava („Službeni glasnik RS“ br. 116/14) od 01.11.2014. godine bio u obavezi da osnovice za obračun i isplatu plata umanji za 10%, te mu je bilo zabranjeno da povećava osnovice, koeficijente i druge elemente, odnosno uvodi nove elemente na osnovu kojih se povećava iznos plata i drugih stalnih primanja.

Odredbom člana 62. Zakona o javnim preduzećima („Službeni glasnik RS“ br. 15/2016 i 88/2019) propisano je da ukoliko u javnom preduzeću do početka kalendarske godine nije donet godišnji, odnosno trogodišnji program poslovanja, do donošenja tog programa zarade se obračunavaju i isplaćuju na način i pod uslovima utvrđenim godišnjim, odnosno trogodišnjim programom poslovanja za prethodnu godinu.

Po Posebnom kolektivnom ugovoru za javna komunalna i druga javna preduzeća Grada Novog Sada i Kolektivnom ugovoru tuženog od 03.03.2014. godine, zaposleni imaju pravo na odgovarajuću zaradu sa polazištem na vrednost radnog časa, koja se za sve zaposlene utvrđuje za tekući mesec na osnovu planiranih sredstava za isplatu zarada za odgovarajući mesec. Utvrđena vrednost radnog časa može se promeniti u skladu sa izmenjenim okolnostima, o čemu poslodavac i sindikat kod poslodavca zaključuju sporazum.

Imajući u vidu navedeno materijalno pravo, pravilno je drugostepenom presudom tužilji priznata razlika zarada obračunata primenom cene rada prema planiranoj masi sredstava koja je tuženom odobrena Programom poslovanja za zarade za oktobar 2014. godine, sa umanjenjem po Zakonu o privremenom uređivanju osnovica za obračun i isplatu plata, odnosno zarada i drugih stalnih primanja kod korisnika javnih sredstava, koji je tada stupio na snagu.

Vrhovni sud ne prihvata navode revizije da je nezakonito postupanje tuženog u raspolaganju sredstvima zarada trebalo sankcionisati tako što bi se tužilji priznala razlika koja za osnov obračuna ima i isplaćene zarade prekobrojnim zaposlenima. Ovo stoga što su svi zaposleni kod tuženog imali pravo na zaradu u skladu sa opštima aktima i zakonom, odnosno pravo na istu vrednost boda, pa se kao što je to drugostepeni sud pravilno zaključio, ne mogu uzeti u obzir kao preostala neiskorišćena masa sredstava za zarade planirane Programom iznosi isplaćeni prekobrojnim zaposlenim kod tuženog, odnosno za 27 više zaposlenih u oktobru 2014. godine.

Odluka o troškovima postupka doneta je u skladu sa odredbama članova 165. stav 2, 153. stav 2. i 154. ZPP, spram uspeha stranaka u postupku.

Iz iznetih razloga, na osnovu člana 414. stav 1. ZPP, Vrhovni sud je odlučio kao u stavu prvom izreke.

Kako sastav odgovora na reviziju nije trošak koji je bio neophodan tuženom za vođenje ove parnice, to je Vrhovni sud primenom člana 154. stav 1. u vezi člana 165. stav 1. ZPP odlučio kao u stavu drugom izreke.

Predsednik veća – sudija

Zvezdana Lutovac,s.r.

Za tačnost otpravka

Zamenik upravitelja pisarnice

Milanka Ranković