-za mesec oktobar 2016. godine iznos od 5.693,75 dinara, sa zakonskom zateznom kamatom počev od 20.11.2016. godine pa do isplate,

-za mesec novembar 2016. godine iznos od 6.471,36 dinara, sa zakonskom zateznom kamatom počev od 20.12.2016. godine pa do isplate,

-za mesec decembar 2016. godine iznos od 8.332,53 dinara, sa zakonskom zateznom kamatom počev od 20.01.2017. godine pa do isplate,

-za mesec januar 2017. godine iznos od 6.139,68 dinara, sa zakonskom zateznom kamatom počev od 21.02.2017. godine pa do isplate,

-za mesec februar 2017. godine iznos od 10.461,46 dinara, sa zakonskom zateznom kamatom počev od 21.03.2017. godine pa do isplate,

-za mesec mart 2017. godine iznos od 6.826,54 dinara, sa zakonskom zateznom kamatom počev od 21.04.2017. godine pa do isplate,

-za mesec maj 2017. godine iznos od 7.546,88 dinara, sa zakonskom zateznom kamatom počev od 21.06.2017. godine pa do isplate,

-za mesec jun 2017. godine iznos od 2.871,69 dinara, sa zakonskom zateznom kamatom počev od 20.07.2017. godine pa do isplate,

-za mesec jul 2017. godine iznos od 875,00 dinara, sa zakonskom zateznom kamatom počev od 21.08.2017. godine pa do isplate,

-za mesec septembar 2017. godine iznos od 984,38 dinara, sa zakonskom zateznom kamatom počev od 21.10.2017. godine pa do isplate,

-za mesec oktobar 2017. godine iznos od 5.171,16 dinara, sa zakonskom zateznom kamatom počev od 20.11.2017. godine pa do isplate,

-za mesec novembar 2017. godine iznos od 6.375,71 dinara, sa zakonskom zateznom kamatom počev od 20.12.2017. godine pa do isplate,

-za mesec decembar 2017. godine iznos od 3.625,01 dinara, sa zakonskom zateznom kamatom počev od 20.01.2018. godine pa do isplate,

-za mesec januar 2018. godine iznos od 6.604,62 dinara, sa zakonskom zateznom kamatom počev od 21.02.2018. godine pa do isplate,

-za mesec mart 2018. godine iznos od 7.417,14 dinara, sa zakonskom zateznom kamatom počev od 21.04.2018. godine pa do isplate,

-za mesec april 2018. godine iznos od 3.471,73 dinara, sa zakonskom zateznom kamatom počev od 21.05.2018. godine pa do isplate,

-za mesec maj 2018. godine iznos od 7.817,93 dinara, sa zakonskom zateznom kamatom počev od 21.06.2018. godine pa do isplate,

-za mesec jun 2018. godine iznos od 16.039,44 dinara, sa zakonskom zateznom kamatom počev od 20.07.2018. godine pa do isplate,

-za mesec jul 2018. godine iznos od 13.988,63 dinara, sa zakonskom zateznom kamatom počev od 21.08.2018. godine pa do isplate,

-za mesec avgust 2018. godine iznos od 4.659,05 dinara, sa zakonskom zateznom kamatom počev od 21.09.2018. godine pa do isplate,

-za mesec septembar 2018. godine iznos od 15.499,22 dinara, sa zakonskom zateznom kamatom počev od 21.10.2018. godine pa do isplate,

-za mesec oktobar 2018. godine iznos od 14.313,63 dinara, sa zakonskom zateznom kamatom počev od 20.11.2018. godine pa do isplate,

-za mesec novembar 2018. godine iznos od 3.678,98 dinara, sa zakonskom zateznom kamatom počev od 20.12.2018. godine pa do isplate,

kao i da na dosuđene iznose uplati za tužioca doprinose za penzijsko i invalidsko osiguranje nadležnom Republičkom fondu za PIO zaposlenih, doprinose za zdravstveno osiguranje naldežnom Republičkom fondu za zdravstveno osiguranje i doprinose za slučaj nezaposlenosti Nacionalnoj službi za zapošljavanje, a sve u roku od 15 dana od dana prijema prepisa presude.

OBAVEZUJE SE tuženi da tužiocu naknadi troškove celog postupka u iznosu od 344.226,80 dinara, sa zakonskom zateznom kamatom od izvršnosti do končne isplate, a sve u roku od 15 dana od dana prijema prepisa presude.

O b r a z l o ž e nj e

Presudom Osnovnog suda u Zaječaru 8P1 196/2020 od 26.10.2021. godine, stavom prvim izreke, odbijen je tužbeni zahtev tužioca kojim je tražio da se obaveže tuženi da mu na ime neisplaćene uvećane zarade za prekovremeni rad i rad noću u periodu od 01.01.2016. godine do 30.11.2018. godine, isplati pojedinačne mesečne iznose, sa zakonskom zateznom kamatom od dospelosti svakog iznosa do isplate, bliže navedene u ovom stavu izreke. Stavom drgugim izreke, odbijen je tužbeni zahtev tužioca kojim je tražio da se obaveže tuženi da u ime i za račun tužioca na iznose iz stava jedan izreke uplati doprinose za penzijsko i invalidsko osiguranje nadležnom Republičkom Fondu za PIO zaposlenih, doprinose za zdravstveno osiguranje nadležnom Republičkom fondu za zdravstveno osiguranje, kao i doprinose za slučaj nezaposlenosti Nacionalnoj službi za zapošljavanje. Stavom trećim izreke, obavezan je tužilac da tuženom naknadi troškove parničnog postupka u iznosu od 118.500,00 dinara.

Presudom Apelacionog suda u Nišu 2Gž1 1385/2022 od 09.08.2022. godine odbijena je kao neosnovana žalba tužioca i potvrđena presuda Osnovnog suda u Zaječaru 8P1 196/2020 od 26.10.2021. godine.

Protiv pravnosnažne presude donete u drugom stepenu, tužilac je blagovremeno izjavio posebnu reviziju, s pozivom na član 404. Zakona o parničnom postupku.

Prema odredbi člana 404. stav 1. Zakona o parničnom postupku („Službeni glasnik RS“, broj 72/11, 49/13-US, 74/13-US, 55/14, 87/18, 18/20 i 10/23 – drugi zakon) - u daljem tekstu: ZPP, revizija je izuzetno dozvoljena zbog pogrešne primene materijalnog prava i protiv drugostepene presude koja ne bi mogla da se pobija revizijom ako je po oceni Vrhovnog suda potrebno da se razmotre pravna pitanja od opšteg interesa ili pravna pitanja u interesu ravnopravnosti građana, radi ujednačavanja sudske prakse, kao i ako je potrebno novo tumačenje prava (posebna revizija). U stavu 2. istog člana propisano je da o dozvoljenosti i osnovanosti revizije iz stava 1. ovog člana odlučuje Vrhovni sud u veću od pet sudija.

Po oceni Vrhovnog suda, u ovom sporu postoji potreba za odlučivanjem o reviziji predviđenoj navedenom odredbom (posebna revizija), radi ujednačavanja sudske prakse, zbog čega je odlučeno kao u stavu prvom izreke.

Odlučujući o izjavljenoj reviziji, na osnovu člana 408. ZPP, Vrhovni sud je našao da je revizija tužioca osnovana.

U sprovedenom postupku nije učinjena bitna povreda odredaba parničnog postupka iz člana 374. stav 2. tačka 2) ZPP, na koju revizijski sud pazi po službenoj dužnosti.

Prema utvrđenom činjeničnom stanju, tužilac je bio u radnom odnosu kod tuženog na određeno vreme po osnovu rešenja IV br. .. od 27.01.2015. godine, na radnom mestu vozača putničkih vozila u Odeljenju za ... . Tužilac tužbom u ovoj pravnoj stvari potražuje neisplaćenu uvećanu zaradu za ostvarene sate prekovremenog rada i rad noću u spornom periodu. Rešenjima tuženog od 08.05.2017. godine i od 01.03.2018. godine, tužiocu je priznato pravo na isplatu dodatka na zaradu, odnosno korišćenje slobodnih dana na ime ostvarenog prekovremenog rada. Utvrđeno je da za svako putničko vozilo, pa i vozilo kojim je tužilac bio zadužen, postoji mesečni putni nalog u koji je tužilac upisivao svaku obavljenu vožnju, kako van teritorije grada po putnom nalogu za službeno putovanje, tako i vožnje po lokalu na osnovu usmenih naloga ovlašćenih lica. Veštačenjem od strane veštaka ekonomsko-finansijske struke, na osnovu platnih listi za tužioca, karnet evidencije i putnih naloga, izvršen je obračun prekovremenih sati rada koje tuženi nije evidentirao, niti isplatio tužiocu. Prema dopunskom nalazu datom na osnovu evidencije o izdatim putnim nalozima za vozilo, odnosno na osnovu putnih naloga za putničko vozilo, koje tužilac, kao vozač, sam mora uredno da vodi i da ih po isteku svakog meseca vrati ovlašćenom licu za izdavanje, utvrđeno je da za putničko vozilo koje je vozio tužilac, putni nalozi nisu vođeni u skladu sa Pravilnikom o sadržini, izdavanju i vođenju putnih naloga i evidenciji o izdatim putnim nalozima. Naime, tužilac je u navedene putne naloge upisivao svaku obavljenu vožnju, kako van teritorije grada po putnom nalogu za službeno putovanje, tako i za vožnje po lokalu koje su obavljane na osnovu usmenog naloga ovlašćenog lica, ali da u izveštajima uz putni nalog nije evidentirao podatke koji se tiču vremena polaska i dolaska (čas i minut), stajanje vozila i broj pređenih kilometara, niti druge parametre relevantne za utvrđivanje efektivnog vremena rada tužioca u spornom periodu.

Polazeći od navedenog, nižestepeni sudovi su ocenili da tužilac neosnovano potražuje isplatu neisplaćene uvećane zarade po osnovu prekovremenog rada, budući da u putnim nalozima nije evidentiran rad koji podrazumeva duže radno angažovanje od osmočasovnog, niti je u slučajevima kada je nesporno rad obavljao po usmenim nalozima isti bio duži od punog radnog vremena. U konkretnom slučaju tužilac, kao zaposleni kod tuženog na poslovima vozača, nije, u skladu sa odredbama Pravilnika o sadržini, izdavanju i vođenju putnih naloga i evidenciji o izdatim putnim nalozima („Službeni list RS“, broj 20/96 i 32/10 i „Službeni list RS“ , broj 90/16 i 4/17), u putnim nalozima za putničko vozilo evidentirao vreme polaska i dolaska obavljenih vožnji, kao ni broj pređenih kilometara, niti je u izveštaju uz putni nalog za službena putovanja navodio časove provedene u vožnji, čekanju i drugim aktivnostima, pri čemu tužilac uvećanu zaradu potražuje za prekovremeni rad isključivo za obavljanje poslova vozača, a ne nekih drugih poslova, na osnovu čega bi mu se utvrdilo pravo na uvećanu zaradu.

Po oceni Vrhovnog suda, osnovano se revizijom ukazuje na pogrešnu primenu materijalnog prava.

Prema odredbi člana 51. stav 1. Zakona o radu („Službeni glasnik RS“ br. 24/2005...95/18), puno radno vreme iznosi 40 časova nedeljno, ako ovim zakonom nije drukčije određeno.

Prema odredbi člana 53. istog zakona, na zahtev poslodavca, zaposleni je dužan da radi duže od punog radnog vremena u slučaju više sile, iznenadnog povećanja obima posla, i u drugim slučajevima kada je neophodno da se u određenom roku završi posao koji nije planiran (prekovremeni rad), kao i da prekovremeni rad ne može da traje duže od osam časova nedeljno, niti duže od četiri sata dnevno po zaposlenom, dok je članom 108. stav 1. tač. 2) i 3), propisano da zaposleni ima pravo na uvećanu zaradu u visini utvrđenoj opštim aktom i ugovorom o radu, za rad noću, ako takav rad nije vrednovan pri utvrđivanju osnovne zarade - najmanje 26% od osnovice i za prekovremeni rad - najmanje 26% od osnovice.

Po oceni Vrhovnog suda osnovano tužilac potražuje uvećanu zaradu po osnovu neisplaćenih sadi prekovremenog rada sa pripadajućim doprinosima.

Prema citiranim odredbama navedenog zakona, da bi za prekovremeni rad i rad noću postojala obaveza poslodavca da zaposlenom isplati uvećanu zaradu, potrebno je da je zaposleni ostajao da radi prekovremeno i noću na zahtev poslodavca i da je duže ostajanje na poslu redovan način rada kod poslodavca u određenom periodu. Samim tim, zaposleni koji pred sudom dokazuje svoje pravo na isplatu uvećane zarade za prekovremeni i noćni rad, treba da dokaže da je radio duže od propisanog radnog vremena, da njegovo ostajanje na radu ima karakter prekovremenog rada, odnosno noćnog rada, kao i visinu novčanog iznosa koji mu duguje poslodavac na ime uvećane zarade za prekovremeni i noćni rad. Nesporno je da je tužilac u utuženom periodu obavljao poverene radne zadatke i van teritorije grada Zaječara, na osnovu pisanih i overenih naloga tuženog za službena putovanja. Veštačenjem je utvrđen obračun uvećane zarade za prekovremene sate rada i noćni rad, uzimajući u obzir isplatu na osnovu platnih listi kod tuženog, karnet evidencije i putnih naloga. U konkretnom slučaju, tužilac je radio duže od punog radnog vremena, obavljajući posao po rasporedu svog poslodavca, što znači da nije po svojoj odluci i volji radio prekovremeno i noću, već je to činio po nalogu nadređenog. Takođe, udovoljavajući zahtevima posla za koji ga je tuženi angažovao, tužilac je ostvario sate prekovremenog rada i rada noću, imajući u vidu način rada kod tuženog. Pored toga, suprotno stanovištu nižestepenih sudova, radno vreme vozača ne može se izjednačiti samo sa vremenom koje je provedeno u efektivnoj vožnji, jer radna obaveza postoji sve dok se ne završi prevoz na određenoj relaciji pa se mora računati i vreme koje je tužilac proveo na obavljanju drugih poslova iz opisa radnog mesta vozača, a koji su u funkciji izvršenja vožnje kao osnovnog radnog zadatka, pa činjenica da uz putni nalog za službena putovanja nije evidentirano vreme efektivne vožnje, zatim stajanja – čekanja i drugim aktivnostima na putu, odnosno parametrima relevantnim za utvrđivanje efektivne vožnje u spornom periodu, nije od uticaja na donošenje drugačije odluke u ovoj pravnoj stvari. Tuženi sa druge strane u spornom periodu nije vodio svoju evidenciju niti je na drugi način dokazao da tužilac na ovaj način nije u utuženom periodu obavljao radne zadatke. S obzirom na prethodno navedeno, postoji obaveza tuženog da tužiocu isplati uvećanu zaradu po predmetnom osnovu.

Na osnovu izloženog, Vrhovni sud je preinačio nižestepene presude, usvojio tužbeni zahtev tužioca i na osnovu člana 416. stav 1. ZPP, odlučio kao u stavu drugom izreke.

Odluka o troškovima postupka doneta je primenom odredaba člana 165. stav 2. u vezi čl. 153. stav 1 i 154. ZPP. Tužilac je uspeo u postupku, te je tuženi obavezan da mu naknadi parnične troškove u iznosu od 344.226,80 dinara. Tužiocu su dosuđeni opredeljeni troškovi koji obuhvataju: sastav tužbe i šest obrazloženih podneska od po 9.000,00 dinara, zastupanje na sedam održanih ročišta od po 10.500,00 dinara i šest neodržana ročišta od po 6.000,00 dinara, sastav žalbe u iznosu od 18.000,00 dinara i sastav revizije u iznosu od 18.000,00 dinara, a saglasno Tarifi o nagradama i naknadama troškova za rad advokata („Službeni glasnik RS“ broj 121/12 ... 37/21), kao i naknadu za obavljeno veštačenje u iznosu od 8.000,00 dinara. Tužiocu pripadaju i troškovi sudskih taksi za: tužbu, žalbu, prvostepenu i drugostepenu odluku u iznosu od po 14.191,20 dinara, reviziju u iznosu od 28.382,40 dinara i odluku po reviziji u iznosu od 42.579,60 dinara. Na dosuđeni iznos troškova tužiocu je saglasno odredbama člana 277. stav 1, i čl. 278. i 324. Zakona o obligacionim odnosima (,,Službeni list SFRJ”, br. 29/78...57/89, ,,Službeni list SRJ”, broj 31/93 i ,,Službeni list SCG”, broj 1/03 - Ustavna povelja), dosuđena i zakonska zatezna kamata u skladu sa odredbom člana 3. Zakona o zateznoj kamati (,,Službeni glasnik RS”, broj 119/12), i to od dana isteka roka za dobrovoljno ispunjenje obaveze.

Na osnovu člana 165. stav 2. ZPP, Vrhovni sud je odlučio kao u stavu drugom izreke.

Predsednik veća – sudija

Jelena Ivanović,s.r.

Za tačnost otpravka

Zamenik upravitelja pisarnice

Milanka Ranković