Vrhovni sud je ispitao pobijenu presudu primenom odredbe člana 408. Zakona o parničnom postupku („Službeni glasnik Republike Srbije“ 72/11 ... 10/23), pa je našao da revizija tužilaca nije osnovana.

U postupku nije učinjena bitna povreda odredaba parničnog postupka iz člana 374. stav 2. tačka 2. ZPP na koju revizijski sud pazi po službenoj. Neosnovani su revizijski navodi da je drugostepeni sud učinio bitnu povredu iz člana 374. stav 1. u vezi člana 8. ZPP, jer je drugostepeni sud pobijenu odluku zasnovao na činjeničnom stanju utvrđenom u prvostepenom postupku. Ukazivanje na pogrešno utvrđeno činjenično stanje nije dozvoljen revizijski razlog u smislu člana 407. stav 2. ZPP.

Prema utvrđenom činjeničnom stanju, pravni prethodnici stranaka DD, ĐĐ i EE su bili suvlasnici kp .. KO ... po starom premeru sa udelima od po 1/3. Tužioci AA i BB su naslednici DD, a GG je zakonski naslednik EE. Katastarska parcela .. KO ... je nacionalizovana rešenjem NOO Novi Beograd od 22.09.1959. godine i ranijim vlasnicima je ostavljeno na korišćenje, dok nadležni organ ne donese odluku o izuzimanju radi prvođenja planskoj nameni. Na osnovu ovog rešenja parcela je upisana kao opštenarodna imovina, a raniji vlasnici kao nosioci prava korišćenja. Deobom parcele .. KO ..., nastale su nove parcele (kp .. i kp ..). Tako je formirana gruntovna kp .. ušla u zonu za stambenu izgradnju i prevedena je u zemljišni uložak državne svojine - organ upravljanja NOO Novi Beograd, a kp .. je ostala u današnjem zkul .. KO ... na korišćenje dotadašnjih vlasnika. Zatim je brisana kp .. i pripojena novoj gruntovnoj parceli .. upisanoj u zkul .. KO ... vlasnik opštenarodna imovina korisnik NOO Novi Beograd. NOO Opštine Novi Beograd je rešenjem od 04.05.1961. godine izuzeo iz poseda ranijih sopstvenika navedene neizgrađene katastarske parcele radi izgradnje porodičnih stambenih zgrada u zoni A, a pod rednim brojem .. je navedena gruntovna kp .. . Naknada za izuzimanje je ranijim vlasnicima određena rešenjem Četvrtog opštinskog suda u Beogradu R1 581/91 od 30.05.1991. godine. Parcela nije privedena nameni za koju je izuzeta, pa su zakonski naslednici bivših sopstvenika podneli zahtev za poništaj rešenja o izuzimanju. Rešenjem Odeljenja za imovinsko-pravne i stambene poslove Uprave gradske Opštine Novi Beograd od 28.12.2015. godine poništeno je pravnosnažno rešenje od 04.05.1961. godine o izuzimanju kp .. iz zkul .. KO ... (koje odgovaraju delovi sadašnjih kat. parcela broj .. od 353m2, .. od 365m2, .. od 248m2, .. od 970m2, .. od 427m2, .. od 479m2, .. od 335m2 sve u KO Novi Beograd) jer ovo zemljište nije privedeno nameni. Ovo rešenje je potvrđeno rešenjem drugostepenog organa od 22.02.2017. godine, a vođen je upravni spor nakon koga je rešenje postalo konačno. Tužioci tvrde da delovi nekadašnje kp .. koji pripadaju sadašnjoj kp .. i .. predstavljaju ... ulicu, a kp .., ... ulicu. Ove parcele su upisane u LN .. KO Novi Beograd kao državna svojina sa pravom korišćenja Grada Beograda i to: kp .. u površini od 1419m2, kp .. u površini od 2.565m2 i kp .. u površini od 1.177m2 a u B listu je konstatovano da se radi o potezima ... i ..., sve gradsko građevinsko zemljište. U katastru nepokretnosti je upisana površina za sve tri parcele od 51 161 m2, a njihovi delovi na koje se odnosi rešenje organa uprave od 28.12.2015. godine, prema nalazu sudskog veštaka građevinske struke imaju površinu od 1.818m2 i utvrđeno je da na tom zemljištu nema ulice, infrastrukture, niti drugih objekata.

Polazeći od utvrđenog činjeničnog stanja nižestepeni sudovi su odbili tužbeni zahtev nalazeći da delovi katastarskoh parcela .., .. i .. koji pripadaju nekadašnjoj kp .. KO ... koji nisu privedeni nameni i ne koriste se ni kao ulica ni kao druga dobra u opštoj upotrebi i na njima nema nikakvih objekata, te da se zato ne radi o faktički eksproprisanom zemljištu već o zemljištu koji tužioci mogu da preuzmu u državinu, obzirom na pravne posledice rešenja organa uprave od 28.12.2015. godine, pa ne može postojati obaveza tužene da tužiocima isplati naknadu po tom osnovu.

Po nalaženju Vrhovnog suda, pobijena odluka drugostepenog suda je zasnovana na pravilnoj primeni materijalnog prava.

Odredbom člana 2. stav 6. Zakona o planiranju i izgradnji („Sl. glasnik RS“, br. 72/2009... 145/2014), propisano je da je površina javne namene prostor određen planskim dokumentom za uređenje ili izgradnju objekata javne namene ili javnih površina, za koje je predviđeno utvrđivanje javnog interesa u skladu sa posebnim zakonom (ulice, trgovi, parkovi i drugo). Članom 86. stav 7. istog zakona je propisano da će se na zahtev ranijeg sopstvenika, odnosno njegovog zakonskog naslednika, poništiti pravnosnažno rešenje o izuzimanju gradskog građevinskog zemljišta iz poseda, ako korisnik gradskog građevinskog zemljišta isto ne privede nameni za koju je zemljište izuzeto u roku od godinu dana od dana stupanja na snagu ovog zakona.

Odredbom člana 10. stav 2. Zakona o javnoj svojini („Službeni glasnik Republike Srbije“, br. 72/11... 105/2014), propisano je da se dobrima u opštoj upotrebi u javnoj svojini, smatraju one stvari koje su zbog svoje prirode namenjene korišćenju svih i koje su, kao takve, određene zakonom (javni putevi, javne pruge, most i tunel na javnom putu, pruzi ili ulici, ulice, trgovi, javni parkovi, granični prelazi i drugo)

Članom 38. stav 1. Zakona o nacionalizaciji najamnih zgrada i građevinskog zemljišta („Službeni list FNRJ“, br. 52/58, 3/59, 24/59), propisano je da građevinsko neizgrađeno zemljište koje je nacionalizovano ostaje u posedu ranijeg sopstvenika sve dok ga on na osnovu rešenja Opštinskog narodnog odbora ne preda u posed opštini ili drugom licu, radi izgradnje zgrade ili drugog objekta i radi izvođenja drugih radova, a stavom 2. da se predaja zemljišta u posed opštini ili drugom korisniku ne može izvršiti pre nego što je korisniku to potrebno radi izvođenja građevinskih ili drugih radova kojima se zemljište privodi namenjenoj svirsi.

Imajući u vidu činjenicu da predmetno zemljište nije faktički privedeno nameni, odnosno da nije izvršena tzv. faktička eksproprijacija, koja nastaje kada se na zemljištu grade putevi, infrastrukturni i drugi objekti u javnom interesu jer se delovi kp .., .. i .. koji pripadaju nekadašnjoj kp .. KO ... ne koriste ni kao ulica ni kao druga dobra u opštoj upotrebi, jer na njima nema nikakvih objekata ili infrastrukture (već je to zemljište zaraslo u korov i šiblje), zato tužioci neosnovnao ističu da je pobijena presuda zasnovana na pogrešnoj primeni materijalnog prava. Suprotno navodima revizije tužioci su upravo iz razloga predviđenog citiranim članom 86. stav 7. Zakona o planiranju i izgradnji (zato što predmetno zemljište nije privedeno nameni), zahtevali da se poništi rešenje od 1961.godine kojim je njihovim pravnim prethodnicima oduzeto pravo korišćenja na nekadašnjoj parceli .. jer nije ispunjena namena predviđena poništenim rešenjem da se grade stambene zgrade, u čemu su uspeli i navedeno rešenje je poništeno. Zato nije ni došlo do zakonskog, a ni do faktičkog oduzimanja sadašnjih katastarskoh parcela .., .. i .. jer su iste neizgrađene. Kako je posle donošenja rešenja organa uprave od 28.12.2015. godine (kojim je poništeno rešenje od 1961. godine), otpao osnov kojim je tužiocima oduzeto pravo korišćenja na predmetnim katastarskim parcelama, to je po oceni Vrhovnog suda pravilan zaključak nižestepenih sudova da u konkretnoj situaciji kada zemljište nije ni faktički privedeno nekadašnjoj nameni, da tužiocima nije povređeno pravo na imovinu, pa zato nemaju pravo na traženu naknadu po osnovu faktički oduzete imovine.

Predmet ocene revizijskog suda nisu bili navodi u reviziji kojima se osporava utvrđeno činjenično stanje jer to nije dozvoljen revizijski razlog prema članu 407. stav 2. ZPP.

Pravilno je odlučeno i o naknadi troškova postupka na osnovu člana 165. stav 2. u vezi članova 153. stav 1. i 154. stav 2. ZPP.

Iz napred iznetih razloga, primenom člana 414. ZPP, odlučeno je kao u izreci.

Predsednik veća - sudija

Zvezdana Lutovac, s.r.

Za tačnost otpravka

Zamenik upravitelja pisarnice

Milanka Ranković