Republika Srbija
VRHOVNI SUD
Rev2 1262/2023
07.02.2024. godina
Beograd
U IME NARODA
Vrhovni sud, u veću sastavljenom od sudija: Gordane Komnenić, predsednika veća, dr Ilije Zindovića, Marije Terzić, Vesne Mastilović i Mirjane Andrijašević, članova veća, u parnici tužioca AA iz ..., Opština Štrpce, čiji je punomoćnik Miloš Kukureković, advokat iz ..., protiv tužene Opštine Štrpce, koju zastupa punomoćnik Dragan Veljković, advokat iz ..., radi naknade štete, odlučujući o reviziji tužioca izjavljenoj protiv presude Apelacionog suda u Nišu Gž1 5351/22 od 22.12.2022. godine, u sednici održanoj 07.02.2024. godine, doneo je
P R E S U D U
DOZVOLJAVA SE odlučivanje o reviziji tužioca izjavljenoj protiv presude Apelacionog suda u Nišu Gž1 5351/22 od 22.12.2022. godine, kao izuzetno dozvoljenoj.
PREINAČUJU SE presuda Apelacionog suda u Nišu Gž1 5351/22 od 22.12.2022. godine i presuda Osnovnog suda u Leskovcu P1 283/20 od 27.09.2022. godine u stavovima drugom, trećem i petom izreke, tako što se USVAJA tužbeni zahtev i obavezuje tužena da tužiocu na ime naknade štete isplati razliku između minimalne zarade i isplaćene zarade za vremenski period od 01.04.2017. godine do 31.12.2019. godine ukupan iznos od 103.524,73 dinara i to za:
- april 2017. godine iznos od 564,94 dinara,
- maj 2017. godine iznos od 3.797,26 dinara,
- jun 2017. godine iznos od 2.719,82 dinara,
- jul 2017. godine iznos od 1.642,38 dinara
- avgust 2017. godine iznos od 3.797,26 dinara,
- septembar 2017. godine iznos od 1.642,38 dinara
- oktobar 2017. godine iznos od 2.719,82 dinara,
- novembar 2017. godine iznos od 2.719,82 dinara,
- decembar 2017. godine iznos od 1.642,38 dinara,
- januar 2018. godine iznos od 6.299,61 dinar,
- februar 2018. godine iznos od 2.730,33 dinara,
- mart 2018. godine iznos od 5.109,85 dinara,
- april 2018. godine iznos od 3.920,09 dinara,
- maj 2018. godine iznos od 6.299,61 dinar,
- jun 2018. godine iznos od 3.920,09 dinara,
- jul 2018. godine iznos od 5.109,85 dinara,
- avgust 2018. godine iznos od 6.299,61 dinar,
- septembar 2018. godine iznos od 2.730,33 dinara,
- oktobar 2018. godine iznos od 6.299,61 dinara,
- novembar 2018. godine iznos od 5.109,85 dinara,
- decembar 2018. godine iznos od 3.920,09 dinara,
- januar 2019. godine iznos od 8.450,78 dinara,
- februar 2019. godine iznos od 1.003,52 dinara
- mart 2019. godine iznos od 1.417,66 dinara,
- april 2019. godine iznos od 1.831,79 dinara,
- maj 2019. godine iznos od 2.245,93 dinara,
- jun 2019. godine iznos od 1.003,52 dinara
- jul 2019. godine iznos od 2.245,93 dinara,
- avgust 2019. godine iznos od 1.831,79 dinara,
- septembar 2019. godine iznos od 1.417,66 dinara,
- oktobar 2019. godine iznos od 2.245,93 dinara i
- novembar 2019. godine iznos od 835,32 dinara,
sve sa zakonskom zateznom kamatom počev od poslednjeg dana u mesecu za prethodni mesec do isplate, u roku od 15 dana od dana prijema prepisa presude,
kao i da mu na ime neisplaćenog dodatka na zaradu prema Zaključku Vlade Republike Srbije od 25.12.2008. godine za period od 01.04.2017. godine do 31.12.2019. godine isplati ukupan iznos od 49.776,93 dinara i to za:
- april 2017. godine iznos od 272,65 dinara,
- maj 2017. godine iznos od 1.832,65 dinara,
- jun 2017. godine iznos od 1.312,65 dinara,
- jul 2017. godine iznos od 792,65 dinara
- avgust 2017. godine iznos od 1.832,65 dinara,
- septembar 2017. godine iznos od 792,65 dinara
- oktobar 2017. godine iznos od 1.312,65 dinara,
- novembar 2017. godine iznos od 1.312,65 dinara,
- decembar 2017. godine iznos od 1.312,65 dinara,
- januar 2018. godine iznos od 3.028,65 dinara,
- februar 2018. godine iznos od 1.312,65 dinara,
- mart 2018. godine iznos od 2.456,65 dinara,
- april 2018. godine iznos od 1.884,65 dinara,
- maj 2018. godine iznos od 3.028,65 dinara,
- jun 2018. godine iznos od 1.884,65 dinara,
- jul 2018. godine iznos od 2.456,65 dinara,
- avgust 2018. godine iznos od 3.028,65 dinara,
- septembar 2018. godine iznos od 1.312,65 dinara,
- oktobar 2018. godine iznos od 3.028,65 dinara,
- novembar 2018. godine iznos od 2.456,65 dinara,
- decembar 2018. godine iznos od 1.884,65 dinara,
- januar 2019. godine iznos od 4.047,31 dinar,
- februar 2019. godine iznos od 501,76 dinara
- mart 2019. godine iznos od 708,73 dinara,
- april 2019. godine iznos od 915,89 dinara,
- maj 2019. godine iznos od 1.122,96 dinara,
- jun 2019. godine iznos od 501,76 dinara
- jul 2019. godine iznos od 1.122,96 dinara,
- avgust 2019. godine iznos od 648,55 dinara,
- septembar 2019. godine iznos od 648,55 dinara,
- oktobar 2019. godine iznos od 1.122,96 dinara,
- novembar 2019. godine iznos od 417,66 dinara,
sve sa zakonskom zateznom kamatom počev od poslednjeg dana u mesecu za prethodni mesec do isplate, u roku od 15 dana od dana prijema pisanog prepisa presude,
a ODBIJA zahtev tužene za naknadu troškova postupka.
OBAVEZUJE SE tužena da naknadi tužiocu troškove celog postupka u ukupnom iznosu od 62.000,00 dinara, u roku od 15 dana od dana prijema prepisa presude.
ODBIJA SE zahtev tužene za sastav odgovora na reviziju.
O b r a z l o ž e nj e
Presudom Osnovnog suda u Leskovcu P1 283/20 od 27.09.2022. godine, stavom I izreke, odbijen je prigovor stvarne nenadležnosti Osnovnog suda u Leskovcu za postupanje u ovom predmetu. Stavom II izreke, odbijen je tužbeni zahtev tužioca kojim je tražio da se obaveže tužena da mu na ime naknade štete u visini između minimalne zarade i isplaćene zarade za period od 01.04.2017. godine do 31.12.2019. godine isplati ukupan iznos od 103.524,73 dinara u opredeljeim mesečnim iznosima sa zakonskom zateznom kamatom od poslednjeg dana u mesecu za prethodni mesec do isplate, sve bliže opredeljeno u tom stavu izreke, kao neosnovan. Stavom III izreke, odbijen je tužbeni zahtev tužioca kojim je tražio da se obaveže tužena da mu na ime naknade štete u visini razlike između dodatka na zaradu u skladu sa Zaključkom Vlade Republike Srbije od 25.12.2008. godine obračunatog na zaradu u visini minimalne zarade i isplaćenog dodatka na zaradu za period od 01.04.2017. godine do 31.12.2019. godine isplati ukupan iznos od 49.776,93 dinara, u opredeljenim mesečnim iznosima sa zakonskom zateznom kamatom počev od poslednjeg dana u mesecu za prethodni mesec do isplate, sve bliže opredeljeno u tom stavu kao neosnovan. Stavom IV izreke, utvrđeno je da je tužba tužioca radi isplate naknade štete na ime neisplaćenih troškova za dolazak i odlazak sa rada za vremenski period od 01.01.2016. godine do 01.01.2020. godine povučena. Stavom V izreke, obavezan je tužilac da tuženoj na ime troškova postupka isplati iznos od 27.000,00 dinara.
Apelacioni sud u Nišu je presudom Gž1 5351/22 od 22.12.2022. godine, stavom prvim izreke, odbio kao neosnovanu žalbu tužioca i potvrdio presudu Osnovnog suda u Leskovcu P1 283/20 od 27.09.2022. godine u stavu drugom, trećem i petom izreke. Stavom drugim izreke, odbijen je zahtev tužene za naknadu troškova drugostepenog postupka.
Protiv pravnosnažne presude donete u drugom stepenu reviziju je blagovremeno izjavio tužilac, zbog pogrešne primene materijalnog prava, a radi ujednačavanja sudske prakse, sa predlogom da se o istoj odluči u skladu sa odredbom člana 404. Zakona o parničnom postupku.
Tužena je podnela odgovor na reviziju.
Prema odredbi člana 404. Zakona o parničnom postupku – ZPP („Službeni glasnik RS“, br. 72/11... 10/23), u vezi odredbe u vezi člana 92. Zakona o uređenju sudova („Službeni glasnik RS“, br. 10/23), revizija je izuzetno dozvoljena zbog pogrešne primene materijalnog prava i protiv drugostepene presude koja ne bi mogla da se pobija revizijom, ako je po oceni Vrhovnog suda potrebno da se razmotre pravna pitanja od opšteg interesa ili pravna pitanja u interesu ravnopravnosti građana, radi ujednačavanja sudske prakse, kao i ako je potrebno novo tumačenje prava (posebna revizija).
Odlučujući o dozvoljenosti revizije u smislu člana 404. ZPP, Vrhovni sud je ocenio da su ispunjeni uslovi za odlučivanje o posebnoj reviziji tužioca radi ujednačavanja sudske prakse, pa je na osnovu člana 404. stav 2. tog zakona odlučeno kao u stavu prvom izreke.
Vrhovni sud je ispitao pobijanu presudu primenom odredbe člana 408. ZPP i ocenio da je revizija tužioca osnovana.
U postupku donošenja pobijane drugostepene presude nije učinjena bitna povreda odredaba parničnog postupka iz člana 374. stav 2. tačka 2. ZPP, na koju Vrhovni sud pazi po službenoj dužnosti.
Prema utvrđenom činjeničnom stanju, tužilac je u spornom periodu bio u radnom odnosu kod tužene na radnom mestu ... . Rešenjem tužene od 26.03.2019. godine tužiocu je utvrđen koeficijent od 8,00 povećan i utvrđen je nov koeficijent od 8,53. Prema nalazu i mišljenju sudskog veštaka ekonomsko – finansijske struke, utvrđeni su pojedinačni iznosi štete za sporni period u dve varijante. Prema prvoj varijanti, visina razlike između minimalne i osnovne zarade koja je tužiocu isplaćena bez uvećanja po Zaključku Vlade Republike Srbije iznosi 103.524,73 dinara, a visina razlike na ime tzv. „kosovskog dodatka“ obračunatog na zaradu u visini minimalne zarade iznosi 49.786,93 dinara. Po drugoj varijanti, nema razlike u zaradi koju tužilac potražuje, jer je zarada koju je tužilac primio sa obračunatim „kosovskim dodatkom“ veća od minimalne zarade.
Polazeći od utvrđenog činjeničnog stanja, nižestepeni sudovi su odbili tužbeni zahtev tužioca smatrajući da isplaćena zarada tužiocu pravilno obračunata uz uvećanje od 50% mesečno, jer sa tzv. „Kosovskim dodatkom“ realizovana u većem iznosu od minimalne zarade. Stoga po nalaženju nižestepenih sudova tužilac neosnovano potražuje utuženu razliku.
Vrhovni sud je ne prihvata ovakvo stanovište nižestepenih sudova, jer nalazi da je zasnovano na pogrešnoj primeni materijalnog prava.
Tužilac na osnovu člana 5. stav 2. Zakona o platama službenika i nameštenika u organima autonomne pokrajine i lokalne uprave („Službeni glasnik RS“ br. 113/17 i 86/19) ima pravo na isplatu minimalne zarade. Osim toga tužiocu u skladu sa Zaključkom Vlade Republike Srbije 05 br. 120-335/2007-14 od 25.12.2008. godine i Zakonom o budžetu pripada i pravo na uvećanje zarade u visini od 50% mesečno na ime tzv. „Kosovskog dodatka“. Prema nalazu veštaka tužiocu je u spornom periodu obračunata plata u manjem iznosu od minimalne zarade i na taj iznos vršeno uvećanje od 50% mesečno. Takav obračun nije pravilan. Tužilac ima pravo na isplatu plate u visini minimalne zarade i uvećanja od 50% obračunato na taj iznos. Isplaćena ukupna zarada tužiocu sa tzv. „Kosovskim dodatkom“ u spornom periodu je veća od minimalne zarade, ali je manja od iznosa koji se dobija obračunom plate u visini minimalne zarade uz uvećanje za 50% mesečno. Iz ovih razloga tužilac ima pravo na utuženu razliku plate, pa su nižestepene presude preinačene i tužbeni zahtev tužioca usvojen.
Kako su preinačene nižestepene presude i usvojen tužbeni zahtev povodom revizije tužioca, to su preinačene nižestepene presude i u pogledu odluke o troškovima, tako što je odbijen zahtev tužene za naknadu troškova postupka.
Iz izloženih razloga, Vrhovni sud je primenom člana 416. stav 1. ZPP odlučio kao u stavu drugom izreke.
Tužilac je uspeo u postupku po reviziji, pa mu na osnovu članova 153. stav 1, 154. i 163. stav 2. Zakona o parničnom postupku, pripadaju potrebni troškovi celog postupka prema ostvarenom uspehu u sporu u ukupnoj visini od 62.000,00 dinara. Visina je odmerena na ime traženih i opredeljenih troškova za sastav tužbe i obrazloženog podneska od strane advokata u iznosu od po 9.000,00 dinara, te za sastav žalbe i revizije u iznosu od po 18.000,00 dinara, sve prema važećoj AT, te troškova veštačenja u iznosu od 8.000,00 dinara. Tužiocu nisu priznati troškovi na ime sudskih taksi i zastupanja od strane advoka na ročištima, budući da u tom delu zahtev tužioca nije bio opredeljen u pogledu broja parničnih radnji, odnosno visine taksi.
Tuženoj ne pripadaju troškovi odgovora na reviziju iz razloga što se ne radi o trošku koji je potreban za vođenje parnice u smislu člana 154. stav 1. ZPP.
Na osnovu člana 165. stav 2. ZPP, Vrhovni sud je odlučio o troškovima postupka kao u stavovima trećem i četvrtom izreke.
Predsednik veća - sudija
Gordana Komnenić, s.r.
Za tačnost otpravka
Zamenik upravitelja pisarnice
Milanka Ranković
6