.jpg "Sudska praksa")
Republika Srbija
VRHOVNI SUD
Rev 7441/2023
06.09.2023. godina
Beograd
Vrhovni sud, u veću sastavljenom od sudija: Jelice Bojanić Kerkez, predsednika veća, Vesne Stanković i Radoslave Mađarov, članova veća, u parnici tužilaca AA i BB iz sela ..., Opština ..., čiji je punomoćnik Mile Krstić, advokat iz ..., protiv tuženih VV i GG iz sela ..., Opština ..., čiji je punomoćnik Slobodan Nešić, advokat iz ..., radi utvrđenja prava na nepokretnosti, odlučujući o reviziji tuženih izjavljenoj protiv presude Apelacionog suda u Nišu Gž 3379/2021 od 27.01.2022. godine, u sednici održanoj 06.09.2023. godine, doneo je
R E Š E NJ E
UKIDA SE presuda Apelacionog suda u Nišu Gž 3379/2021 od 27.01.2022. godine u usvajajućem delu o tužbenom zahtevu i troškovima postupka i predmet vraća drugostepenom sudu na ponovno suđenje.
O b r a z l o ž e nj e
Presudom Apelacionog suda u Nišu Gž 3379/2021 od 27.01.2022. godine, donetom nakon održane rasprave pred tim sudom, ukinuta je presuda Osnovnog suda u Bujanovcu P 344/21 od 13.07.2021. godine i odlučeno o tužbenom zahtevu, delimičnim usvajanjem tužbenog zahteva tužilaca AA i BB, tako da se utvrđuje da su tužioci suvlasnici porodične stambene zgrade sa udelom od ½ idealnog dela, u površini od 105m2 čiji se deo u površini od 6m2 nalazi na kp br. .. a drugi deo u površini od 99m2 na kp .. KO ... i nalaže tuženima da izvrše prenos svojine sa udelom od ½ na ime tužilaca, što ako ne učine tužioci imaju pravo da se na osnovu presude uknjiže kao vlasnici na predmetnoj nepokretnosti sa udelom od ½ dela, dok je odbijen kao neosnovan zahtev tužilaca za utvrđenje prava svojine po osnovu zajedničke kupovine sa udelom od ½ idealna dela od kp br. .. potez „selo“, zemljište pod delom zgrade u površini od 6m2 i njive IV klase površine 541m2 ili u ukupnoj površini od 547m2 upisane u ln .. KO ... i da se naloži tuženima da izvrše prenos svojine na parceli sa udelom od ½ na ime tužilaca, što ako ne učine tužioci imaju pravo da se na osnovu presude uknjiže kao vlasnici na predmetnoj parceli sa udelom od ½ idealnog dela. Obavezani su tuženi da tužiocima solidarno naknade troškove parničnog postupka u iznosu od 105.850,00 dinara.
Protiv navedene pravnosnažne presude donete u drugom stepenu, dela kojim je tužbeni zahtev usvojen i odluke o troškovima postupka, tuženi su blagovremeno izjavili reviziju, zbog bitnih povreda odredaba parničnog postupka i pogrešne primene materijalnog prava, a sadržinom revizije ukazali i na pogrešno i nepotpuno utvređno činjenično stanje.
U datom odgovoru na reviziju tužioci su predložili njeno odbijanje.
Odlučujući o izjavljenoj reviziji na osnovu člana 403. stav 2. tačka 2. Zakona o parničnom postupku („Službeni glasnik RS“ broj 72/11 ... 10/23-dr. zakon), Vrhovni sud je ispitao pobijanu presudu u smislu člana 408. navedenog zakona i zaključio da je revizija osnovana.
U postupku donošenja pobijane presude nije učinjena bitna povreda odredaba prničnog postupka iz člana 374. stav 2. tačka 2. ZPP na koju revizijski sud pazi po službenoj dužnosti.
Prema utvrđenom činjeničnom stanju, tužioci su sa sinom VV i snahom GG u porodičnoj zajednici izgradili porodičnu stambenu zgradu, zajedničkim radom i sredstvima, u periodu od 2007. do 2009. godine. Sud utvrđuje da je kuća izgrađena jednakim doprinosom stranaka i da je izgrađena na kp br. .. KO ..., koju je parcelu stekao tuženi po zaključenom ugovoru o poklonu sa poklonodavcem DD, overenim 15.08.2007. godine, po kojem je upisan kao vlasnik parcele u katastru nepokretnosti.
Pobijanom presudom usvojen je zahtev za utvrđenje prava svojine tužilaca u ½ dela porodične stambene zgrade, za koju je navedeno da ima površinu 105m2, da se jednim delom nalazi na kp .., u površini od 6m2, a delom u površini od 99m2 nalazi na kp .. KO ... (saobrazno podacima iz postavljenog tužbenog zahteva). Nepobijanim delom pravnosnažne presude odbijen je zahtev tužilaca za utvrđenje suvlasničkog udela na kp .. površine 547m2.
Osnovano je revizija tuženih ukazala da odluka drugostepenog suda u usvajajućem delu o utvrđenju stvarnih prava na stambenom objektu, nije pravilna zbog pogrešne primene materijalnog prava, usled koje i činjenično stanje potrebno za presuđenje nije potpuno utvrđeno. Pre svega, nisu s pažnjom razmotrene činjenice potrebne za jasno određenje objekta kao predmeta utvrđenja prava svojine - porodične stambene zgrade, i stanja upisa u katastru nepokretnosti na kp broj .. . Upravo je ta parcela navedena kao predmet ugovora o poklonu zaključenog 15.08.2007. godine, po kojem je tuženi ishodio upis prava svojine u katastru nepokretnosti, sledom čega je odbijen zahtev tužilaca za utvrđenje prava susvojine na predmetnoj parceli. Međutim, kod odlučivanja o zahtevu za utvrđenje o svojinskim pravima na stambenom objektu izgrađenom u zajednici, dovoljna pažnja nije posvećena označenim podacima o samom objektu ( površini i zemljištu na kom se nalazi). Za utvrđenje i nalaganje trpljenja upisa prava na nepokretnosti, podaci o njoj moraju odgovarati stvarnom stanju i biti podobni da dovedu do upisa. Ocenom suda nije obuhvaćena ispunjenost tih uslova.
Predmet spora je porodični stambeni objekat, čijoj identifikaciji služi broj katastarske parcele na kojoj je objekat izgrađen, uz naknadno pribavljeno rešenje o legalizaciji izgradnje.
Sud je raspolagao ispravama, kao što su rešenje o ozakonjenju objekta izgrađenog na parc. br. .. KO ... od 19.08.2019. godine, te iz spisa ranije vođene parnice raspolagao prepisom ln .. KO ... za parc. .. u kom je još 06.03.2012. godine upisano da se na ovoj parceli nalazi deo objekta sa parcele .., koji je ukupne površine 105m2, od čega se 99m2 nalazi na parceli .. a preostali deo od 6m2 na parceli .. i rešenjem RGZ SKN Bujanovac od 26.03.2012. godine o deobi i dozvoli upisa, sa podacima o stanju upisa u ln .. za parcelu .. i u ln .. za parcelu .., sa sadržinom zabeležbe za objekat od 105m2 sa parcele .. koji manjim delom površine zahvata kp .., sa 6m2. Za objekat na parceli .. sud nije utvrdio bliže podatke o njegovoj stvarnoj površini. Podaci o susednoj parceli i objektu na toj parceli, ne predstavljaju smetnju da se u parnici rasprave imovinski odnosi stranaka na porodičnoj kući, na kojoj je tuženi naknadno ishodio upis prava svojine i legalizaciju.
Drugostepeni sud je propustio da ceni navedene isprave i ispita činjenice o površini spornog objekta. Zbog ovih propusta, presuda drugostepenog suda je u pobijanom delu morala biti ukinuta i predmet vraćen drugostepenom sudu na ponovno suđenje.
U ponovnom postupku potrebno je razjasniti i utvrditi činjenice na koje je ukazano, kako bi se donela pravilna i jasna odluka o tužbenom zahtevu koji se odnosi na utvrđenje o pravima na porodičnoj stambenoj zgradi, o kojoj se prema stanju isprava može zaključiti da se nalazi na kp .. . Imajući u vidu da se ova parcela pominje u sadržini tužbenog zahteva koji se odnosi na traženo utvrđenje o pravima na porodičnoj stambenoj zgradi, prepreka nema da drugostepeni sud nadopuni utvrđenje o činjenicama na koje je ukazano i donese pravilnu i zakonitu odluku o ovom delu tužbenog zahteva. U vidu treba imati i da drugi navedeni podaci o stambenoj zgradi u kojoj stranke žive i o kojoj vode spor, ukoliko su neogovarajući, ne bi mogli biti integrisani odlukom kojom se odlučuje o pravima na nepokretnosti i trpljenju upisa prava.
Pošto pravilna primena materijalnog prava zahteva da se činjenično stanje upotpuni, odnosno da drugostepeni sud oceni značaj činjenica na koje mu je ukazano ovim rešenjem, Vrhovni sud je ukinuo drugostepenu presudu u delu kojim je tužbeni zahtev usvojen, kao i akcesornu odluku o troškovima parničnog postupka, i predmet vratio tom sudu na ponovno suđenje, primenom člana 416. stav 4. ZPP.
Predsednik veća - sudija
Jelica Bojanić Kerkez, s.r.
Za tačnost otpravka
Zamenik upravitelja pisarnice
Milanka Ranković
