U IME NARODA

Vrhovni sud, u veću sastavljenom od sudija: Dobrile Strajina, predsednika veća, Dragane Mirosavljević i Zorana Hadžića, članova veća, u parnici tužioca AA iz ..., čiji je punomoćnik Ivan Savić, advokat iz ..., protiv tuženog BB iz ..., čiji je punomoćnik Mirjana Minić, advokat iz ..., radi iseljenja, odlučujući o reviziji tužioca izjavljenoj protiv presude Apelacionog suda u Beogradu Gž 3332/21 od 14.04.2022. godine, u sednici veća održanoj dana 10.10.2024. godine, doneo je

P R E S U D U

ODBIJA SE, kao neosnovana, revizija tužioca izjavljena protiv presude Apelacionog suda u Beogradu Gž 3332/21 od 14.04.2022. godine.

ODBIJA SE zahtev tuženog za naknadu troškova revizijskog postupka.

O b r a z l o ž e nj e

Presudom Prvog osnovnog suda u Beogradu P 1839/18 od 04.03.2020. godine, stavom prvim izreke, obavezan je tuženi da se sa svim licima i stvarima iseli iz stana – garsonjere broj .. koja se nalazi u prizemlju stambene zgrade u ... ulici broj .. u Beogradu, sagrađenoj na kat.parceli .., upisanoj u List nepokretnosti br. .. KO ... i da predmetni stan – garsonjeru ispražnjenu od lica i stvari preda u državinu tužiocu. Stavom drugim izreke, obavezan je tuženi da tužiocu nadoknadi troškove parničnog postupka u iznosu od 86.300,00 dinara sa zakonskom zateznom kamatom od dana nastupanja uslova za izvršenje do isplate.

Presudom Apelacionog suda u Beogradu Gž 3332/21 od 14.04.2022. godine, stavom prvim izreke, preinačena je prvostepena presuda u stavu prvom izreke, tako što je odbijen kao neosnovan tužbeni zahtev kojim je traženo da se obaveže tuženi da se sa svim licima i stvarima iseli iz stana – garsonjere broj .. koja se nalazi u prizemlju stambene zgrade u ... ulici broj .. u Beogradu, sagrađenoj na kat.parceli .., upisanoj u List nepokretnosti br. .. KO ... i da predmetni stan – garsonjeru ispražnjenu od lica i stvari preda u državinu tužiocu. Stavom drugim izreke, preinačena je odluka o troškovima parničnog postupka sadržana u stavu drugom izreke prvostepene presude, tako što je obavezan tužilac da tuženom nadoknadi troškove parničnog postupka u iznosu od 57.950,00 dinara. Stavom trećim izreke, odbijen je zahtev tužioca za naknadu troškova drugostepenog parničnog postupka.

Protiv pravnosnažne presude donete u drugom stepenu tužilac je blagovremeno izjavio reviziju zbog bitne povrede odredaba parničnog postupka, pogrešno i nepotpuno utvrđenog činjeničnog stanja i pogrešne primene materijalnog prava.

Tuženi je dao odgovor na reviziju.

Ispitujući pobijanu presudu na osnovu člana 408. u vezi člana 403. stav 2. tačka 2. Zakona o parničnom postupku – ZPP („Službeni glasnik RS“, br. 72/11...10/23), Vrhovni sud je našao da revizija nije osnovana.

U sprovedenom postupku nije učinjena bitna povreda odredaba parničnog postupka iz člana 374. stav 2. tačka 2. ZPP, na koju ovaj sud pazi po službenoj dužnosti. Navodima revizije da pobijana odluka nema razumljivo obrazloženje i da je suprotna izvedenim dokazima, ukazuje se na bitnu povredu parničnog postupka iz člana 374. stav 2. tačka 12. ZPP, što ne predstavlja revizijski razlog u smislu člana 407. ZPP.

Prema utvrđenom činjeničnom stanju, tuženi je stan u ulici ... broj .. u Beogradu, po strukturi trosoban, ukupne površine 55m2, na kome je bio nosilac stanarskog prava, a koji stan je bio u režimu prava korišćenja, menjao za manji stan – garsonjeru površine 33m2 (ovde sporni stan) u ulici ... broj .. na osnovu ugovora o trojnoj zameni stanova od 22.03.1979. godine, koji stan je bio u režimu privatne svojine VV. Ugovorom o korišćenju stana bez datuma VV, kao davalac stana na korišćenje i ovde tuženi, kao nosilac stanarskog prava regulisali su međusobne odnose u pogledu korišćenja stana u ulici ... broj .. površine 33m2, pri čemu je u ugovoru navedeno da je zaključen na osnovu akta broj 2186/79 od 07.05.1979. godine. Tuženi je prijavio prebivalište na adresu ovog stana 26.02.1980. godine. Majka tužioca, sada pokojna GG je stekla pravo svojine na spornom stanu 1982. godine. Rešenjem Odeljenja za urbanizam, komunalno-stambene i građevinske poslove opštine Vračar od 13.04.1994. godine odbijen je kao neosnovan zahtev GG za iseljenje tuženog iz spornog stana. Majka tužioca je preminula ...2008. godine i u vreme podnošenja tužbe u ovoj pravnoj stvari tužilac je upisan kao vlasnik spornog stana sa 1/1 idealnih delova u Listu nepokretnosti .. KO ... . Tužilac se 19.05.2014. godine obratio tuženom sa zahtevom za iseljenje iz predmetnog stana. Tuženi je do 11.01.2020. godine na ime majke tužioca plaćao zakupninu, s tim što se nije obraćao radi zaključenja ugovora o zakupu, a ni GG za života, a nakon toga ni tužilac nisu se obraćali tuženom radi zaključenja ugovora o zakupu stana, niti su mu se obraćali radi plaćanja dužne zakupnine.

Kod ovako utvrđenog činjeničnog stanja, prvostepeni sud je zaključio da je tuženi u državini predmetnog stana bez pravnog osnova, da od 2000. godine ne plaća vlasniku zakupninu, da nije mogao da stekne svojstvo nosioca stanarskog prava ni zakupca na neodređeno vreme, jer se to pravo moglo sticati do 1971. godine, a on je Ugovor o zameni stanova zaključio 22.03.1979. godine pri čemu nije bio nosilac stanarskog prava na stanu koji je dat u zamenu za stan u ... . Takođe, tužilac nije plaćao zakupninu i nije tražio zaljučenje ugovora o zakupu, pa je s obzirom da se tužbom traži iseljenje tuženog zbog korišćenja predmetnog stana bez pravnog osnova i neplaćene zakupnine usvojio tužbeni zahtev.

Drugostepeni sud je preinačio prvostepenu presudu, iznoseći drugačiju pravnu argumentaciju. Naime, kod činjenice da prvostepeni sud nije prihvatio stranački iskaz tuženog u celini, pa ni u delu u kome je izjavio da je njegova majka nosilac stanarskog prava na stanu koji je ušao u zamenu, a imajući u vidu sadržinu trojnog Ugovora o zameni stanova, zaključio da je tuženi bio nosilac stanarskog prava u vreme zaključenja Ugovora o zameni stanova iz 1979. godine, te da je tuženi bio ugovorni nosilac stanarskog prava na predmetnom stanu na osnovu ugovora zaključenog sa tadašnjim vlasnikom stana VV. Polazeći od atributa prava svojine i prava raspolaganja u smislu člana 3. stav 1. Zakona o osnovama svojinskopravnih odnosa, ovakav stambeno-pravni status tužioca nastao je voljom tadašnjeg sopstvenika stana zaključenjem Ugovora o korišćenju stana koji nije u suprotnosti sa odredbama ranije važećeg Zakona o stambenim odnosima, a ni Zakona o stanovanju kojim se reguliše sticanje stanarskog prava na stanu u svojini građana, odnosno pravo zakupa na stan na neodređeno vreme. U konkretnoj činjeničnoj i pravnoj situaciji tuženikovo zakonito stečeno pravo na dom, zajemčeno članom 8. Evropske konvencije za zaštitu ljudskih prava i osnovnih sloboda ima prevagu nad pravom tužioca na mirno uživanje imovine u smislu člana 1. Protokola 1. uz Evropsku konvenciju. Takođe u postupku nije utvrđeno da je tužilac od tuženog zahtevao plaćanje stanarine, odnosno zakupnine pa nisu ispunjeni uslovi za iseljenje tuženog ni po ovom osnovu u smislu člana 35. stav 1. tačka 2. Zakona o stanovanju („Službeni glasnik RS“, br. 50/92).

Po nalaženju Vrhovnog suda, pravilno je stanovište drugostepenog suda o pretežnijem interesu tuženog da ostane u spornom stanu, od interesa tužioca da mu se stan preda u posed. U tom kontekstu pravilno se drugostepeni sud pozvao na odredbu člana 8. Evropske konvencije za zaštitu ljudskih prava i osnovnih sloboda, a saglasno odredbi člana 16. stav 2. Ustav Republike Srbije, pravilno zaključio da tuženi ima pravo na dom, te praveći ravnotežu između prava tužioca na predaju u posed stana čiji je vlasnik i tuženog na dom, zaključio da u konkretnom slučaju nema uslova za iseljenje tuženog iz predmetnog stana. Stoga je pravilan i zaključak drugostepenog suda da je pravo tužioca ograničeno upravo pravom tuženog na osnovu punovažno izražene volje VV, vlasnika stana iz 1979. godine u čija prava i obaveze su sledeći vlasnici, pa i tužilac stupili. Zahtevom od 19.05.2014. godine tužilac se obratio tuženom sa zahtevom za iseljenje iz predmetnog stana, a ne i za plaćanje zakupnine kako je to pravilno zaključio drugostepeni sud.

Navodima revizije se faktički osporava utvrđeno činjenično stanje i daje sopstveno tumačenje činjeničnog stanja, što ne može biti revizijski razlog u smislu člana 407. ZPP.

Iz iznetih razloga, na osnovu člana 414. stav 1. ZPP, odlučeno je kao u stavu prvom izreke.

Zahtev tuženog za naknadu troškova odgovora na reviziju je odbijen, jer navedeni troškovi nisu bili nužni za odlučivanje u postupku po reviziji.

Predsednik veća – sudija

Dobrila Strajina,s.r.

Za tačnost otpravka

Zamenik upravitelja pisarnice

Milanka Ranković