2

dinara sa zakonskom zateznom kamatom počev od 31.07.2014. godine do konačne isplate, za mesec jul 2014. godine iznos od 1.600,00 dinara sa zakonskom zateznom kamatom počev od 31.08.2014. godine do konačne isplate, za mesec septembar 2014. godine iznos od 1.600,00 dinara sa zakonskom zateznom kamatom počev od 31.10.2014. godine do konačne isplate, za mesec oktobar 2014. godine iznos od 1.600,00 dinara sa zakonskom zateznom kamatom počev od 30.11.2014. godine do konačne isplate, za mesec novembar 2014. godine iznos od 1.600,00 dinara sa zakonskom zateznom kamatom počev od 31.12.2014. godine do konačne isplate, na ime troškova parničnog postupka u predmetu P1 2041/16 iznos od 17.517,00 dinara sa zakonskom zateznom kamatom na iznos od 13.500,00 dinara počev od 15.04.2017. godine do konačne isplate i troškova izvršnog postupka u predmetu II 3788/17 iznos od 6.866,00 dinara i ODBIJA zahtev tužene za naknadu troškova parničnog postupka u iznosu od 19.500,00 dinara sa zakonskom zateznom kamatom počev od izvršnosti presude do isplate.

OBAVEZUJE SE tužena da na ime troškova postupka isplati tužilji iznos od 130.102,00 dinara sa zakonskom zateznom kamatom od izvršnosti odluke pa do isplate u roku od 15 dana od dana prijema ove presude.

O b r a z l o ž e nj e

Presudom Osnovnog suda u Vranju P1 636/21 od 07.02.2023. godine, stavom prvim izreke, odbijen je tužbeni zahtev tužilje da se obaveže tužena da joj na ime potraživanja koje ima prema Zdravstvenom centru u Vranju po rešenju Osnovnog suda u Vranju II 3788/17 od 06.07.2017. godine, isplati i to: na ime duga zbog neisplaćenih troškova prevoza za dolazak i odlazak sa rada, za period od oktobra 2013. godine do novembra 2014. godine pojedinačne mesečne iznose sa kamatom navedene u tom stavu, kao i da joj na ime troškova parničnog postupka u predmetu P1 2041/16 isplati iznos od 17.517,00 dinara sa zakonskom zateznom kamatom na iznos od 13.500,00 dinara počev od 15.04.2017. godine, do konačne isplate i troškove izvršnog postupka u predmetu II 3788/17 iznos od 6.866,00 dinara, kao neosnovan. Stavom drugim izreke, obavezana je tužilja da tuženoj na ime troškova parninog postupka isplati ukupan iznos od 19.500,00 dinara sa zakonskom zateznom kamatom počev od izvršnosti presude do konačne isplate.

Presudom Apelacionog suda u Nišu Gž1 1687/2023 od 04.05.2023. godine, stavom prvim izreke, odbijena je kao neosnovana žalba tužilje i potvrđena prvostepena presuda u stavu prvom izreke. Stavom drugim izreke, preinačena je odluka o troškovima postupka sadržana u stavu drugom izreke prvostepene presude i tužilja obavezana da tuženoj naknadi troškove parničnog postupka u ukupnom iznosu od 40.500,00 dinara sa zakonskom zateznom kamatom od dana izvršnosti presude do isplate.

Protiv pravnosnažne presude donete u drugom stepenu, tužilja je blagovremeno izjavila reviziju zbog pogrešne primene materijalnog prava, na osnovu člana 404. Zakona o parničnom postupku.

Po oceni Vrhovnog suda, u ovom sporu potrebno je dozvoliti odlučivanje o posebnoj reviziji, radi ujednačavanja sudske prakse u pogledu odgovornosti tužene Republike Srbije kao osnivača zdravstvene ustanove.

Iz tog razloga, na osnovu člana 404. stav 1. Zakona o parničnom postupku – ZPP („Službeni glasnik RS“, br. 72/11...10/23), odlučeno je kao u prvom stavu izreke.

Odlučujući o izjavljenoj reviziji, na osnovu člana 408. ZPP, Vrhovni sud je našao da je revizija tužilje osnovana.

U sprovedenom postupku nije učinjena bitna povreda odredaba parničnog postupka iz člana 374. stav 2. tačka 2. ZPP, na koju revizijski sud pazi po službenoj dužnosti.

Prema utvrđenom činjeničnom stanju tužilja je bila u radnom odnosu u Zdravstvenom centru Vranje koji joj nije isplatio troškove prevoza za dolazak i odlazak sa rada i presudom Osnovnog suda u Vranju P1 2041/16 poslodavac je obavezan da tužilji isplati troškove prevoza za dolazak i odlazak sa rada u iznosima bliže navedenim u izreci presude kao i troškove parničnog postupka u iznosu od 17.517,00 dinara sa zakonskom zateznom kamatom na iznos od 13.500,00 dinara počev od 15.04.2017. godine do konačne isplate. Tužilja je podnela predlog za izvršenje dana 23.06.2017. godine i rešenjem Osnovnog suda u Vranju II 3788/17 od 06.07.2017. godine predlog za izvršenje je usvojen i određeni su troškovi izvršenja u iznosu od 6.866,00 dinara, predmet je dostavljen Javnom izvršitelju Stanku Filipoviću koji je u predmetu II 3788/17 doneo zaključak o predujmu i zaključak o sprovođenju izvršenja prenosom sredstava sa računa izvršnog dužnika na namenski račun Javnog izvršitelja. Narodna banka Srbije je obaveštenjem od 08.08.2017. godine obavestila Javnog izvršitelja da izvršenje nije sprovedeno. Izvršni dužnik je u blokadi ukupno 1800 dana. Osnivač Zdravstvenog centra Vranje je Republika Srbija Ministarstvo zdravlja i isti se finansira pretežno iz ustupljenih javnih prihoda odnosno iz sredstava dobijenih od strane Republičkog fonda za zdravstveno osiguranje – Filijala u Vranju, budžeta RS, ostalih izvora.

Polazeći od ovako utvrđenog činjeničnog stanja, nižestepeni sudovi su zaključili da u ovom slučaju nema mesta primeni člana 14. stav 3. Zakona o stečaju i obavezi tužene države (osnivača Zdravstvenog centra Vranje) na isplatu tužiljinog novčanog potraživanja. Po stanovištu sudova, izvršni postupak protiv izvršnog dužnika Zdravstvenog centra Vranje još uvek je u toku, a tužilja nije dokazala da su iscrpljena sva raspoloživa sredstva izvršenja propisana Zakonom o izvršenju i obezbeđenju.

Izloženo pravno stanovište nižestepenih sudova nije pravilno.

Odredbom člana 14. stav 1. Zakona o stečaju („Službeni glasnik RS“, broj 104/2009...95/2018), pored ostalog, propisano je da se stečajni postupak ne sprovodi ni prema pravnim licima čiji je osnivač Republika Srbija, Autonomna pokrajina ili jedinica lokalne samouprave, a koja se isključivo ili pretežno finansiraju kroz ustupljene javne prihode ili iz republičkog budžeta, odnosno budžeta autonomne pokrajine i jedinice lokalne samouprave. Prema stavu 3. navedene odredbe, za obaveze pravnog lica nad kojim se u skladu sa stavom 1. tog člana ne sprovodi stečajni postupak, solidarno odgovaraju njihovi osnivači.

Poštujući ovu zakonsku odredbu, kod utvrđene činjenice da tužilac svoje novčano potraživanje ne može naplatiti, jer se izvršni dužnik nalazi u neprekidnoj blokadi od 14.04.2016. godine i da se nad njim ne može sprovesti postupak stečaja, tužena solidarno odgovara za dugove izvršnog dužnika čiji je osnivač i koji se pretežno finansira kroz ustupljene javne prihode iz Republičkog fonda za zdravstveno osiguranje. Dakle, solidarna odgovornost tužene za obaveze Zdravstvenog centra u Vranju, čiji je osnivač, postoji na osnovu citirane odredbe Zakona o stečaju u slučaju kada su ispunjeni materijalno-pravni uslovi za otvaranje stečajnog postupka, što je i trajnija nesposobnost dužnika za plaćanje. Zbog toga su nižestepeni sudovi pogrešno primenili materijalno pravo kada su zaključili da je uslov za odgovornost tužene okončanje izvršnog postupka, odnosno njegova obustava iz razloga predviđenih članom 129. stav 1. tačke 6. i 7. Zakona o izvršenju i obezbeđenju.

Sledstveno izloženom, na osnovu člana 416. stav 1. ZPP, odlučeno je kao u drugom stavu izreke.

Odluka o troškovima postupka, sadržana u trećem stavu izreke, doneta je na osnovu člana 165. stav 2. u vezi sa članovima 153. stav 1. i 154. stav 1. ZPP. Tužilju su dosuđeni troškovi postupka: za sastav tužbe u iznosu od 9.000,00 dinara, za četiri održana ročišta po 10.500,00 dinara i dva neodržana ročišta po 6.000,00 dinara, troškovi veštačenja 7.000,00 dinara, sastav žalbe u iznosu od 18.000,00 dinara i revizije u iznosu od 18.000,00 dinara; troškovi sudske takse za tužbu, odluku, žalbu i drugostepenu odluku po 2.678,00 dinara, takse na reviziju 5.356,00 dinara i odluku po reviziji 8.034,00 dinara. Visina troškova određena je prema vrednosti predmeta spora, primenom Advokatske i Taksene tarife. O traženoj zateznoj kamati na troškove postupka, odlučeno je primenom člana 277. stav 1. i člana 324. stav 1. Zakona o obligacionim odnosima.

Predsednik veća – sudija

Dobrila Strajina s.r.

Za tačnost otpravka

Zamenik upravitelja pisarnice

Milanka Ranković