Rešenjem Višeg suda u Vranju Gž 431/23 od 13.06.2024. godine, stavom prvim izreke, odbijena je kao neosnovana žalba tužioca od 22.02.2024. godine i potvrđeno rešenje Osnovnog suda u Surdulici, Sudska jedinica u Bosilegradu P 1189/23 od 01.02.2024. godine. Stavom drugim izreke, odbačena je žalba advokata Bojana Perića iz ... od 27.02.2024. godine, izjavljena protiv rešenja P 1189/23 od 01.02.2024. godine.

Protiv označenog drugostepenog rešenja tužilac je, i na osnovu člana 404. ZPP, blagovremeno izjavio reviziju zbog bitne povrede odredaba parničnog postupka i pogrešne primene materijalnog prava.

Reviziju je izjavilo Opštinsko pravobranilaštvo Opštine Surdulica, na osnovu odluke Skupštine opštine Bosilegrad broj 06-289/2024 od 19.02.2024. godine („Službeni glasnik Grada Vranja“ broj 5/24) kojom su poslovi pravne zaštite imovinskih prava i interesa tužioca u predmetu Osnovnog suda u Surdulici - Sudska jedinica u Bosilegradu P 1189/23 povereni tom pravobranilaštvu i ono, kao zakonski zastupnik tužioca, ovlašćeno za preduzimanje svih pravnih radnji do okončanja postupka u tom predmetu.

Po oceni Vrhovnog suda revizija je izjavljena od ovlašćenog lica, shodnom primenom članova 51-53. Zakona o pravobranilaštvu („Službeni glasnik Republike Srbije“ broj 55/14), jer odredbe navedenog zakona ne isključuju mogućnost da jedinicu lokalne samouprave koja nema imenovanog pravobranioca zastupa pravobranilaštvo druge jedinice lokalne samouprave, kada Državno pravobranilaštvo odbije da preuzme njeno zastupanje.

Odredba člana 404. ZPP se na osnovu člana 420. stav 6. tog zakona shodno primenjuje u postupku povodom revizije protiv drugostepenog rešenja kojim se pravnosnažno okončava postupak, a protiv kojeg se ne bi mogla izjaviti revizija jer je doneto u sporu u kojem ne bi bila dozvoljena revizija protiv pravnosnažne presude.

Revizijom tužioca pobija se drugostepeno rešenje i u delu kojim je odbačen njegov predlog za vraćanje u pređašnje stanje. Tim rešenjem postupak se pravnosnažno ne okončava, zbog čega revizija tužioca koja je zasnovana i na članu 404. ZPP (posebna revizija), nije dozvoljena.

Iz tog razloga, na osnovu člana 413. u vezi člana 420. stav 1, 2. i 6. ZPP, odlučeno je kao u prvom i drugom stavu izreke.

Odlučujući o reviziji tužioca, izjavljenoj protiv drugostepenog rešenja u delu kojim je odbijena žalba koju je izjavilo opštinsko pravobranilaštvo Opštine Surdulica, odnosno odbačena žalba koju je izjavio advokat Bojan Perić, Vrhovni sud je našao da je revizija u tom delu dozvoljena (član 420. stav 3. ZPP) i delimično osnovana.

U sprovedenom postupku nije učinjena bitna povreda odredaba parničnog postupka iz člana 374. stav 2. tačka 2. ZPP, na koju revizijski sud pazi po službenoj dužnosti.

Rešenjem prvostepenog suda, zasnovanim na članu 85. stav 7. ZPP u vezi sa članovima 18. stav 1. i 52. stav 1. Zakona o pravobranilaštvu, odbačene su žalbe koje su protiv rešenja P 1189/23 od 27.11.2023. godine za tužioca izjavili predsednik opštine i advokat Bojan Perić, na osnovu pisanog punomoćja koje je izdao predsednik opštine. Po stanovištu tog suda, jedinicu lokalne samouprave pred sudovima, upravnim i drugim nadležnim organima radi zaštite njenih imovinskih prava i interesa zastupa pravobranilaštvo jedinice lokalne samouprave, odnosno državno pravobranilaštvo ako, na zahtev jedinice lokalne samouprave preuzme zastupanje, tako da presednik opštine nije ovlašćen da zastupa tužioca u ovom postupku, niti može ovlastiti advokata za njeno zastupanje.

Drugostepeni sud je odbio žalbu koju je za tužioca izjavilo Opštinsko pravobranilaštvo Opštine Surdulica i potvrdio rešenje prvostepenog suda o odbacivanju žalbe koje su izjavili predsednik opštine i advokat Bojan Perić. I po stanovištu tog suda, žalbe su izjavljene od neovlašćenih lica jer tužioca u ovom sporu ne može zastupati predsednik opštine ili advokat na osnovu njegovog ovlašćenja, već samo Pravobranilaštvo opštine, odnosno Državno pravobranlaštvo ako prihvati molbu jedinice lokalne samouprave i preuzme njeno zastupanje. Iz istih razloga drugostepenim rešenjem je odbačena žalba koju je za tužioca izjavio advokat Bojan Perić, na osnovu ovlašćenja predsednika opštine.

Po stanovištu revizijskog suda, pravilnost pobijanog drugostepenog rešenja se snovano osporava u delu kojim je odlučeno o dozvoljenosti tužiočeve žalbe koju je izjavio advokat Bojan Perić.

Odredbom člana 51. Zakona o pravobranlaštvu propisano je da poslove pravne zaštite imovinskih prava i interesa jedinice lokalne samouprave obavlja pravobranilaštvo jedinice lokalne samouprave, čije obrazovanje i uređenje se vrši u skladu sa osnovima za uređenje i organizaciju pravobranilaštva propisanih tim zakonom. Prema članu 52. stav 1. tog zakona, pravobranilaštvo jedinice lokalne samouprave zastupa jedinica lokalne samouprave pred sudovima, upravnim i drugim nadležnim organima, radi zaštite njenih imovinskih prava i interesa.

Tužilac je 27.07.2015. godine doneo Odluku o Opštinskom pravobranilaštvu Opštine Bosilegrad („Službeni glasnik Grada Vranja“ broj 14 od 03.08.2015. godine) koja je stupila na snagu 11.08.2015. godine, ali Skupština opštine nije imenovala opštinskog pravobranioca i njegovog zamenika, saglasno članu 10. stav 1. navedene Odluke. Tužiočevim zahtevima za novo zapošljavanje i dodatno radno angažovanje izvršioca na poslovima opštinskog pravobranioca, podnetim na osnovu Zakona o budžetskom sistemu i Uredbe o postupku za pribavljanje saglasnosti za zapošljavanje i dodatno radno angažovanje kod korisnika javnih sredstava („Službeni glasnik Republike Srbije“ broj 113/13 sa kasnijim izmenama i dopunama), nije udovoljeno.

Tužilac, dakle, nema imenovanog pravobranioca koji bi, saglasno članu 53. stav 1. Zakona o pravobranilaštvu, obavljao pravobranilačku funkciju u Opštinskom pravobranilaštvu osnovanom navedenom Odlukom. Odredbom člana 18. stav 1. navedenog zakona propisano je da Državno pravobranilaštvo može na zahtev drugog pravobranilaštva, odnosno jedinice lokalne samouprave pružiti stručnu pomoć ili preuzeti zastupanje. Državno pravobranilaštvo - Odeljenje u Leskovcu je 11.10.2022. godine obavestilo prvostepeni sud da nije u mogućnosti da zastupa ili preduzima procesne radnje u ime i za račun tužioca u ovom postupku.

Odlukom Skupštine opštine Bosilegrad broj 06-168/2015 od 13.05.2015. godine („Službeni glasnik Grada Vranja“ broj 8/15) ovlašćen je predsednik opštine da zaključi ugovor sa jednim ili više advokata koji će u ime opštine preduzimati sve poslove pravne zaštite imovinskih prava i interesa opštine, odnosno preduzimati pravne radnje i koristiti pravna sredstva pred sudovima i drugim nadležnim organima radi ostvarivanja imovinskih prava i interesa opštine, njenih organa, mesnih zajednica, javnih preduzeća i ustanova čiji je osnivač opština, kao i svih drugih pravnih lica čije se finansiranje obezbeđuje u budžetu opštine. Na osnovu te Odluke presdsednik opštine je 16.05.2016. godine izdao Bojanu Periću advokatu iz ... pisano ovlašćenje za zastupanje tužioca u ovom sporu.

Sledstveno izloženom, tužilac nema imenovanog opštinskog pravobranioca, a Državno pravobranilaštvo - Odeljenje u Leskovcu nije prihvatilo da preuzme zastupanje tužioca u ovom sporu. U takvoj procesnoj situaciji, pogrešno je pravno stanovište da su žalbe koje je protiv prvostepenih rešenja P 1189/23 od 27.11.2023. godine i P 1189/23 od 01.02.2004. godine izjavio advokat Bojan Perić nedozvoljene, jer su izjavljene od neovlašćenog lica. Označeni advokat je žalbe izjavio na osnovu punomoćja od 16.05.2016. godine koje mu je izdato na osnovu Odluke Skupštine opštine Bosilegrad 13.05.2015. godine, kojom je predsednik opštine ovlašćen da ovlasti advokata za zastupanje tužioca. Tu odluku doneo je organ jedinice lokalne samouprave koji je po članu 10. stav 1. Odluke o optšinskom pravobranilaštvu Opštine Bosilegrad nadležan da imenuje opštinskog pravobranioca, zbog čega žalbe koje je ovlašćeni advokat izjavio protiv navedenih prvostepenih rešenja nisu izjavljene od neovlašćenog lica i nedozvoljene u smislu člana 378. stav 3. ZPP.

Međutim, pravilno je pobijanim drugostepenim rešenjem odbijena tužiočeva žalba i potvrđeno rešenje prvostepenog suda u delu kojim je odbačena žalba koju je izjavio predsednik Opštine Bosilegrad. Odredba člana 44. tačka 1. Zakona o lokalnoj samoupravi („Službeni glasnik Republike Srbije“ broj 129/07 ... 111/21), kojom je propisano da predsednik opštine predstavlja i zastupa opštinu, ne odnosi se na zastupanje opštine pred sudovima, upravnim i drugim nadležnim organima radi zaštite imovinskih prava i interesa jedinice lokalne samouprave. Odluku broj 06- 278-2/2019 od 01.11.2019. godine („Službeni glasnik Grada Vranja“ broj 27/19), kojom je predsednik opštine ovlašćen da zastupa opštinu u svim sudskim i drugim poslovima pred svim sudovima ili nadležnim organima u Republici Srbiji, donelo je opštinsko veće - organ koji nije po opštinskom Statutu i Odluci o Opštinskom pravobranilaštvu Opštine Bosilegrad, nadležan za imenovanje opštinskog pravobranioca.

Iz navedenih razloga, na osnovu člana 414. stav 1. ZPP, odlučeno je kao u trećem, a na osnovu člana 416. stav 2. ZPP u vezi člana 420. stav 6. istog zakona kao u četvrtom stavu izreke.

U ponovnom postupku prvostepeni sud će imajući izloženo u vidu, oceniti dozvoljenost žalbi koje je za tužioca izjavio advokat Bojan Perić, i o njima doneti zakonitu odluku.

Predsednik veća - sudija

Branislav Bosiljković, s.r.

Za tačnost otpravka

Zamenik upravitelja pisarnice

Milanka Ranković