U IME NARODA

Vrhovni kasacioni sud, u veću sastavljenom od sudija: Branka Stanića, predsednika veća, Branislave Apostolović i Gordane Ajnšpiler Popović, članova veća, u parnici po tužbi tužioca „AA“, ..., koga zastupa punomoćnik Miloš Milošević, advokat iz ..., protiv tuženog Brodogradilište „BB“ u stečaju, ..., koga zastupa Miroslav Jovanov, advokat iz ..., radi utvrđenja, odlučujući o reviziji tuženog izjavljenoj protiv presude Privrednog apelacionog suda Pž br. 2614/15 od 17.09.2015. godine, u sednici veća održanoj dana 15.09.2016. godine, doneo je

P R E S U D U

ODBIJA SE kao neosnovana revizija tuženog izjavljena protiv presude Privrednog apelacionog suda u Beogradu Pž br. 2614/15 od 17.09.2015. godine.

Odbija se zahtev tužioca za naknadu troškova revizijskog postupka.

O b r a z l o ž e nj e

Presudom Privrednog suda u Zrenjaninu P 109/14 od 17.04.2015. godine, u stavu prvom izreke, odbijen je kao neosnovan, tužbeni zahtev tužioca kojim je tražio da se utvrdi postojanje razlučnog prava tužioca kao razlučnog poverioca, prema tuženom kao stečajnom dužniku, na svim nepokretnostima u listu nepokretnosti br. ... KO ... bliže označenim u izreci, te pravo da po osnovu navedenog razlučnog prava namiri potraživanje u iznosu od 850.346.556,21 dinar, po osnovu Ugovora o ustupanju potraživanja od 24.07.2002. godine sa aneksom I, II, III, IV i V tog Ugovora, zaključenih između tužioca kao ustupioca, tuženog kao dužnika i preduzeća VV iz ... kao prijemnika, što je tuženi dužan da prizna i trpi. Stavom dva izreke odbijen je prigovor presuđene stvari, a stavom tri izreke odlučeno da svaka stranka snosi svoje troškove parničnog postupka.

Privredni apelacioni sud je presudom Pž br. 2614/15 od 017.09.2015. godine preinačio presudu Privrednog suda u Zrenjaninu i utvrdio postojanje razlučnog prava tužioca kao razlučnog poverioca prema tuženom kao stečajnom dužniku, na svim nepokretnostima u listu nepokretnosti br. ... KO ..., kat. Parcela br. ... sa objektima pod brojem ..., ukupne površine parcele 8ha 35a i 82 m2, te pravo da po osnovu navedenog razlučnog prava namiri potraživanje u iznosu od 850.346.556,21 dinar po osnovu Ugovora o ustupanju potraživanja od 24.07.2002. godine sa Aneksom I, II, III, IV i V tog Ugovora, zaključenih između tužioca kao ustupioca, tuženog kao dužnika i preduzeća VV iz ... kao prijemnika, što je tuženi dužan da prizna i trpi, te je obavezan tuženi da tužiocu na ime troškova parničnog postupka plati iznos od 3.230.772,13 dinara.

Protiv drugostepene presude tuženi je izjavio blagovremenu i dozvoljenu reviziju zbog bitnih povreda odredaba parničnog postupka i pogrešne primene materijalnog prava. Troškove je opredeljeno tražio.

U odgovoru na reviziju tuženog, tužilac je osporio navode revizije te predložio da se ista odbije kao neosnovana. Troškove je opredeljeno tražio.

Ispitujući presudu Privrednog apelacionog suda u granicama odredbe člana 408. Zakona o parničnom postupku, („Službeni glasnik RS“ broj 72/11; 55/14), Vrhovni kasacioni sud je odlučio da revizija tuženog nije osnovana.

U sprovedenom postupku nije učinjena bitna povreda odredaba parničnog postupka iz člana 374. stav 2. tačka 2. Zakona o parničnom postupku na koju Vrhovni kasacioni sud pazi po službenoj dužnosti, a tuženi u reviziji ne ukazuje na postojanje drugih bitnih povreda odredaba parničnog postupka koje bi mogle biti od uticaja na zakonitost i pravilnost pobijane presude.

Prema utvrđenom činjeničnom stanju u stečajnom postupku nad tuženim tužilac je prijavio svoje razlučno potraživanje u iznosu od 813.855.819,03 dinara koje mu je osporeno zaključkom Privrednog suda u Zrenjaninu St.br. 299/12 od 17.05.2013. godine i za koje je upućen na parnicu. Stečajni postupak nad tuženim otvoren je rešenjem Privrednog suda u Zrenjaninu St. 299/12 od 13.12.2012. godine. Rešenjem Opštinskog suda u Zrenjaninu Dn.br. 3446/92 od 30.06.1992. godine, tužilac je stekao pravo hipoteke na nepokretnostima pravnog prethodnika tuženog bliže opisanim u izreci, za iznos potraživanja od 818.329.509,00 starih dinara. Nakon ove hipoteke na istoj imovini tužene uknjižene su hipoteke kasnijeg reda u korist drugih poverilaca. Rešenjem Opštinskog suda u Zrenjaninu Dn.br. 4033/02 od 02.10.2002. godine na osnovu hipotekarne izjave tuženog od 04.09.2002. godine i potvrde tužioca, dozvoljena je zabeležba ispravke iznosa hipoteke uknjižene na nekretninama tuženog pod Dn.br. 3446/92, sa 818.329.509,00 starih dinara, na novi iznos od 8.854.000,00 eura. Navedeno potraživanje upisano je na osnovu Ugovora o ustupanju potraživanja od 24.07.2002. godine i Aneksa istog kojim je tužilac kao ustupilac preneo svoje potraživanje u iznosu od 15.260.000,00 eura koje je imao prema tuženom kao dužniku, prijemniku VV iz ... uz naknadu, te da je VV iz ... kao prijemnik bio dužan da za ustupljeno potraživanje plati tužiocu kao ustupiocu ukupno 8.854.000,00 eura bez kamata. Parnične stranke su zaključile pet Aneksa osnovnog Ugovora kojim su regulisani pre svega instrumenti obezbeđenja naplate naknade za ustupljena potraživanja, izmena rokova dospeća plaćanja, uslovi otkazivanja Ugovora od strane prijemnika i brisanje upisanih hipoteka na nepokretnosti i zaloga na akcije tuženog. Aneksom 5 ovde tuženi je prihvatio obavezu VV iz ... kao solidarni jemac prema ustupiocu ovde tužiocu i visina duga utvrđena je na osnovu Nalaza i mišljenja sudskog veštaka. Određeno je da dužnik ovim aneksima daje saglasnost da se na označenim nekretninama izvrši intabulacija ovog založnog prava u korist ovde tužioca.

Odlučujući o tužbenom zahtevu prvostepeni sud je zaključio da se zabeležbom ne mogu ustanovljavati stvarni tereti već samo uknjižbom u glavnu knjigu, te da promena visine i osnova upisane hipoteke znači faktično upisivanje nove hipoteke, te da tužilac nije mogao upisati hipoteku na nekretninama tuženog donošenjem rešenja Opštinskog suda u Zrenjaninu zbog čega smatra da je i njegov zahtev za utvrđenje razlučnog prava na nepokretnostima tuženog neosnovan.

Odlučujući o žalbi tužioca drugostepeni sud je izrazio stav da je zaključak prvostepenog suda zasnovan na pogrešnoj primeni materijalnog prava, te da je tužilac stekao hipoteku na predmetnim nepokretnostima, koja je na osnovu saglasne izjave volja stranaka (tužioca i tuženog) i uredne hipotekarne izjave i potvrde tuženog, izmenjena u pogledu upisa osnova i visine obezbeđenog potraživanja, te da eventualni propust zemljišno knjižnog suda u pogledu načina izvršenog upisa promene, ne može biti na teret poverioca, pa je prvostepenu presudu preinačio i usvojio tužbeni zahtev u celosti.

Pravilno je drugostepeni sud preinačio prvostepenu presudu i usvojio tužbeni zahtev u celosti odnosno pravilno je drugostepeni sud primenio materijalno pravo kada je zaključio da postoji razlučno pravo tužioca na predmetnim nepokretnostima, te da kao razlučni poverilac u smislu čl. 49 Zakona o stečaju, ima pravo prvenstva namirenja svog potraživanja, s obzirom da je založno pravo tužioca upisano znatno pre otvaranja stečajnog postupka nad tuženim.

Član 49. Zakona o stečaju propisuje da su razlučni poverioci oni koji imaju založno pravo, zakonsko pravo zadržavanja ili pravo namirenja na stvarima i pravima o kojima se vode javne knjige i registri i imaju pravo na prvenstveno namirenje iz sredstava ostvarenih prodajom imovine, odnosno naplate potraživanja na kojoj su stekli to pravo.

Kod činjenice da je zemljišno knjižni sud na osnovu saglasnih izjava volje odnosno hipotekarne izjave tuženog upisao hipoteku na predmetnim nepokretnostima i da punovažnost hipotekarne izjave date od strane ovlašćenog lica hipotekarnog dužnika ovde tuženog, pred nadležnim organom, nije u odgovarajućem postupku nikada pobijana, to je pravilno zaključio drugostepeni sud da postoji razlučno pravo tužioca u smislu citiranog člana na spornim nepokretnostima.

Kod postavljenog tužbenog zahteva za utvrđenjem da postojanje razlučno pravo tužioca, bez uticaja su na drugačije odlučivanje u ovoj pravnoj stvari revizijski navodi u pogledu redosleda uknjižene tužiočeve hipoteke.

Odlučujući o zahtevu tužioca za naknadu troškova revizijskog postupka, revizijski sud je zahtev odbio sa razloga što traženi troškovi nisu bili nužni u ovoj pravnoj stvari, da bi se u skladu sa odredbom čl. 150. i 154. Zakona o parničnom postupku dosudili na teret tuženog.

Na osnovu izloženog Vrhovni kasacioni sud je primenom člana 414. stav 1. Zakona o parničnom postupku odbio reviziju tuženog kao neosnovanu i odlučio kao u izreci presude.

Predsednik veća-sudija

Branko Stanić,s.r.

Za tačnost otpravka

Upravitelj pisarnice

Marina Antonić