Prema utvrđenom činjeničnom stanju, raspisan je tender za poveru poslova na izgradnji putnih koridora od mosta na reci Tisi kod Ade do Novog Bečeja, do Čoke preko Padeja i Kikinde, preko Iđoša, za koji je projekat Fond za kapitalna ulaganja AP Vojvodina bio finansijer, a pravni prethodnik tuženog nosilac projekta. Posao je dobila Kompanija Vojput, kao izvođač radova, sa kojom je zaključen Ugovor o izvođenju radova. Kompanija Vojput zaključila je Ugovor za izvođenje radova sa Promist DOO iz Novog Sada kao podizvođačem, a Promist je potom zaključio Ugovor za izvođenje radova sa ovde tužiocem, gde se Promist pojavljuje kao izvođač, a tužilac kao podizvođač radova. Iz dokaza u spisima predmeta utvrđeno je da je tužilac faktički jedini izvođač radova na terenu, te da je isti u skladu sa obavezama iz zaključenog ugovora sa izvođačem i u skladu sa projektnom dokumentacijom, pristupio gradnji, odnosno izvođenju radova, te da se tokom radova pojavljuje problem u smislu nepredviđenih, naknadnih i neophodnih radova, koji su bili hitne prirode. Kada je počeo izvođenje ugovorenih radova, odnosno 05.07.2010. godine, tužilac je počeo i sa vođenjem gradilišne i građevinske dokumentacije, koji je vodio i ugovarač sa kojim je tužilac imao zaključen ugovor odnosno Promist DOO, kao i Kompanija Vojput sa kojom je Promist DOO imao zaključen ugovor. Pravni prethodnik tuženog postavio je nadzornog organa, inženjera AA koji je nadzirao tok gradnje i faktički izdavao naloge izvođaču radova, odnosno ovde tužiocu. Nadzorni organ obaveštavao je pismenim putem pravnog prethodnika tuženog, kao investitora predmetne gradnje, o toku poslova, kao i o pojavi problema na gradilištu usled učestalih obimnih padavina, lošeg kvaliteta zemljišta te deonice, visokog nivoa podzemnih voda, što je sve iziskivalo povećanje količine izvedenih radova, koji se smatraju kao radovi objektivne prirode. Sve to je zapisano u građevinskom dnevniku tužioca, a konstatovano je i u građevinskom dnevniku Kompanija Vojput. O svemu ovome pravni prethodnik tuženog je obaveštavao Fond za kapitalno ulaganje Autonomne pokrajine Vojvodine, koji je ovu problematiku razmatrao na sastanku održanom 25.09.2012.godine, kada je sačinjen zapisnik u kojem je konstatovano da savet za investicione poslove u oblasti saobraćaja i telekomunikacija prihvata obrazloženje nadzornog organa za radove, koji su navedeni u obrazloženju nadzora za viškove radova, a koji su nastali usled nepovoljnih vremenskih uslova, te se konstatuje da savet prihvata obrazloženje nadzora za pojavu viškova, koji su zavedeni kod investitora 04.10.2010. godine. Fond za kapitalno ulaganje je na zapisniku sačinjenom dana 03.10.2012. godine, konstatovao pojavu viškova i nepredviđenih radova, kao i to da savet podržava finansiranje tih radova i o svemu navedenom vođena je pismena prepiska kako između pravnog prethodnika tuženog i njegovog nadzornog organa odnosno AA, tako kasnije između pravnog prethodnika tuženog i fonda.

Na osnovu ovako utvrđenog činjeničnog stanja, nižestepeni sudovi su pozivajući se na odredbe člana 630, 631 i 634. Zakona o obligacionim odnosima, zaključili da je u konkretnom slučaju došlo do viška radova koji su bili nepredviđeni i hitni, da je vrednost viška radova ukupno 109.432.180,01 dinara, koji iznos tužilac i potražuje postavljenim tužbenim zahtevom. Dalje su zaključili da je u konkretnom slučaju tužilac imao saglasnost za izvođenje viška radova kako od strane lica sa kojim je ugovorio izvođenje radova po ugovoru, odnosno Promist DOO, tako i od strane investitora, naručioca posla, odnosno pravnog prethodnika tuženog, budući da je u vezi kako ugovorenih, tako i viška radova, vođena građevinska knjiga koja je uredno potpisivana od strane nadzornog organa i odgovornog izvođača, te da su viškovi radova bili nužni, a izvođenje istih bilo neophodno radi sprečavanja nastanka štete i radi izvođenja ugovorenih radova. Sledom navedenog, nižestepeni sudovi zaključuju, da je osnovan tužbeni zahtev tužioca kojim traži isplatu naknade na ime vrednosti viška radova od ovde tuženog, te da tužilac kao podizvođač ima pravo da radove koje je izveo i koji su od strane investitora priznati izvođaču, direktno naplati od investitora.

Nižestepeni sudovi su cenili i navode tuženog da tuženi nije bio u neposrednom ugovornom odnosu sa tužiocem i da nema obaveze prema njemu, ali su zaključili da nisu osnovani i da ne utiču na ishod spora u ovoj pravnoj stvari. To sa razloga da je ugovor u konkretnom slučaju proistekao iz ugovora o građenju između Vojput i pravnog prethodnika tuženog i to nakon sprovedenog postupka javne nabavke, a na ugovor o javnim nabavkama nakon njihovog zaključenja, u nekom od postupaka propisanih Zakonom o javnim nabavkama u pogledu izvršenja ugovora primenjuju se opšta pravila obligacionog prava, te da nepoštovanje procedure javnih nabavki nije od uticaja na pravo tužioca da od tuženog zahteva cenu za izvedene radove. Stoga je usvojen tužbeni zahtev tužioca u celini.

Prema oceni Vrhovnog suda, za sada se ne može prihvatiti ovakav zaključak nižestepenih sudova, te se osnovano u reviziji tuženog ističe da je pobijana odluka doneta pogrešnom primenom materijalnog prava a činjenično stanje nije u potpunosti utvrđeno.

Nad pravnim prethodnikom tuženog - Direkcijom za izgradnju grada, dana 29.05.2015 godine, doneta je Odluka o pokretanju postupka likvidacije, koja je objavljena u Registru APR te su pozvani poverioci da svoja potraživanja prijave u roku od 90 dana od dana objavljivanja oglasa, sa upozorenjem da će im potraživanja biti prekludirana ako ih ne prijave u navedenim rokovima.

Tuženi je u toku postupka isticao da tužilac nije prijavio predmetno potraživanje u postupku likvidacije te je samim tim prekludiran u pogledu ostvarivanja svog prava. Nižestepeni sudovi smatraju da ovi navodi nisu od uticaja na odluku sa obrazloženjem da je odredbom člana 527. Zakona o privrednim društvima propisano, da pokretanje postupka likvidacije ne sprečava određivanje i sprovođenje izvršenja protiv društva u likvidaciji niti vođenje drugih postupaka koji se vode protiv ili u korist društva u likvidaciji. Sledom navedenog, po stavu nižestepenih sudova, prijava ili neprijava potraživanja u sprovedenom postupku likvidacije irelevantna je u konkretnom slučaju i ne može biti od značaja za pokretanje ili vođenje ovog postupka.

Ovakav zaključak nižestepenih sudova, prema oceni revizijskog suda, nepravilan je i zasnovan na odredbi Zakona o privrednim društvima, koja se uopšte ne može primeniti na konkretan slučaj. Tužiočevo potraživanje prema stanju u spisima je dospelo pre početka likvidacije a tužba za naplatu potraživanja nije podneta pre početka likvidacije u kom slučaju ne bi bio u obavezi da prijavi potraživanje jer bi se shodno odredbi člana 534 Zakona o privrednim društvima smatralo prijavljenim. Tužba je podneta nakon donošenja Odluke o pokretanju postupka likvidacije nad pravnim prethodnikom tuženog.

Prema odredbi člana 533 Zakona o privrednim društvima (Sl. glasnik RS br. 36/11..sa izmenama) propisano je da se oglas o pokretanju postupka likvidacije objavljuje u trajanju od 90 dana, na internet stranici registra privrednih subjekata i da sadrži pre svega poziv poveriocima da prijave potraživanja i upozorenje da će potraživanja biti prekludirana, ako ih poverioci ne prijave u roku od 30 dana od dana isteka perioda trajanja oglasa.

Međutim, iz spisa predmeta proizlazi da je tužilac podizvođač radova, po Ugovoru zaključenom sa društvom Promist, dakle nije ni bio u ugovornom odnosu sa pravnim prethodnikom tuženog- Direkcijom za izgradnju, pa sledom odredbe člana 533 Zakona o privrednim društvima, tužilac nije ni trebao da podnese prijavu potraživanja. Tužilac, prema stanju u spisima nije ni poznati poverilac prethodnika tuženog (Direkcije) da bi od strane likvidacionog upravnika bio obavešten o pokretanju postupka likvidacije.

U ovoj situaciji tužilac kao izvođač radova po ugovoru sa Promist d.o.o po osnovu kog ugovora i potiče predmetno potraživanje, mogao se obratiti pravnom prethodniku tuženog – Direkciji za izgradnju grada Kikinda, saglasno članu 612 Zakona o obligacionim odnosima, i zahtevati od njega a sada od tuženog kao sledbenika, da naplati potraživanje na ime izvedenih radova, na teret svote koju u tom času duguje posleniku, ako su ta potraživanja priznata.

Polazeći od odredbi člana 533 Zakona o privrednim društvima i člana 612 Zakona o obligacionim odnosima, koje treba primeniti za razrešenje spornog odnosa, i stanja u spisima, nije utvrđeno da li je poslenik a to je u ovom sporu izvođač radova po Ugovoru zaključenom sa pravim prethodnikom tuženog, prijavio potraživanje u roku koji je naveden u Oglasu o pokretanju postupka likvidacije nad prethodnikom tuženog i da li je to potraživanje priznato i da li je u okviru tog potraživanja sadržano i potraživanje tužioca kao podizvođača, pa ako jeste, tek iz te svote će tužilac, putem direktnog zahteva moći da se naplati od tuženog kao investitora, sa kojim nije bio u ugovornom odnosu.

S obzirom da zbog pogrešne primene materijalnog prava, činjenično stanje nije u poptunosti utvrđeno, tačnije nije utvrđeno da li je potraživanje izvođača radova koji je bio u ugovornom odnosu sa prethodnikom tuženog, prijavljeno i priznato u postupku likvidacije koji se vodio nad pravnim prethodnikom tuženog, Vrhovni sud u nastaloj situaciji mora primenom procesnih ovlašćenja iz člana 416 Zakona o parničnom postupku, ukinuti prvostepenu i drugostepenu presudu i predmet vratiti prvostepenom sudu na ponovno suđenje.

U ponovnom postupku prvostepeni sud će postupiti po primedbema koje su navedene u ovom rešenju, utvrditi činjenično stanje relevantno za odluku i doneti novu odluku o tužbenom zahtevu.

Predsednik veća-sudija

Branko Stanić,s.r.

Za tačnost otpravka

Upravitelj pisarnice

Marina Antonić