Prev 450/2018 3.1.1.1; 3.1.1.4.5; 3.1.2.8.3

Republika Srbija
VRHOVNI KASACIONI SUD
Prev 450/2018
24.10.2019. godina
Beograd

U IME NARODA

Vrhovni kasacioni sud, u veću sastavljenom od sudija: dr Dragiše B. Slijepčevića, predsednika veća, Branka Stanića i Tatjane Matković Stefanović, članova veća, u pravnoj stvari tužioca JP za izgradnju Obrenovca – Beograd, ul. Vuka Karadžića br. 99/D, koga zastupa Pravobranilaštvo Gradske opštine Obrenovac, ul. Vuka Karadžića br. 74, protiv tuženog ''AA'' DOO ..., ..., ul. ..., čiji je punomoćnik Slobodan Golubović, advokat iz ..., ul. ..., radi utvrđenja, predaje i duga, vrednost predmeta spora 69.010.506,40 dinara, odlučujući o reviziji tuženog izjavljenoj protiv presude Privrednog apelacionog suda Pž 6208/17 od 14.06.2018. godine, u sednici veća održanoj dana 24.10.2019. godine, doneo je

P R E S U D U

ODBIJA SE kao neosnovana revizija tuženog izjavljena protiv presude Privrednog apelacionog suda Pž 6208/17 od 14.06.2018. godine.

O b r a z l o ž e nj e

Presudom Privrednog suda u Beogradu P 5578/15 od 19.09.2017. godine u stavu I izreke utvrđeno je da je tužilac stekao pravo svojine na stanovima u naselju ... u ... blok ...: br. ... lamela ... u ul. ..., broj ... lamela ... u ul..., br. ... lamela ... u ul. ..., br. ... lamela ... u ul. ... i br. ... lamela ... u ul. ..., što je tuženi dužan priznati i trpeti da se tužilac na osnovu presude uknjiži kao vlasnik označenih stanova. U stavu II izreke obavezan je tuženi da za iste stanove u roku od 90 dana od pravnosnažnosti pribavi građevinsku i upotrebnu dozvolu, te ukoliko tuženi u ovom roku ne pribavi tu dozvolu istu može u ime i za račun tuženog pribaviti tužilac uz obavezu tuženog da mu naknadi troškove. U stavu III izreke obavezan je tuženi da tužiocu plati iznos od 69.010.506,40 dinara sa zateznom kamatom od 28.04.2017. godine do isplate, zbog neprodatih 817,19 m2 stambene površine. U stavu IV izreke obavezan je tuženi da tužiocu naknadi troškove parničnog postupka u iznosu od 2.793.000,00 dinara.

Presudom Privrednog apelacionog suda Pž 6208/17 od 14.06.2018. godine u stavu I izreke odbijena je žalba tuženog kao neosnovana i potvrđena je prvostepena presuda u stavovima I, III i IV izreke. U stavu II izreke drugostepeni sud je ukinuo prvostepenu presudu u stavu II izreke i u tom delu odbacio tužbu. U stavu III izreke odbijen je zahtev tuženog za naknadu troškova drugostepenog postupka.

Protiv pravnosnažne drugostepene presude tuženi je izjavio blagovremenu i dozvoljenu reviziju, zbog bitne povrede odredaba parničnog postupka i pogrešne primene materijalnog prava. Presudu pobija u delu u kome nije uspeo u sporu.

U odgovoru na reviziju tužilac je osporio revizijske navode i predložio da se revizija tuženog odbije kao neosnovana.

Ispitujući pobijanu presudu u granicama revizijskih razloga propisanih odredbom člana 408. Zakona o parničnom postupku (''Službeni glasnik RS'' 72/11... 55/14) Vrhovni kasacioni sud je odlučio da revizija tuženog nije osnovana.

U postupku donošenja pobijane presude nije učinjena bitna povreda odredaba parničnog postupka iz člana 374. stav 2. tačka 2. Zakona o parničnom postupku na koju se u revizijskom postupku pazi po službenoj dužnosti. Ukazivanje revidenta na bitnu povredu odredaba parničnog postupka iz člana 374. stav 2. tačka 12. nije relevantno jer ova bitna povreda prema odredbi člana 407. Zakona ne predstavlja revizijski razlog. Zato revizijski sud nije ovlašćen da je ceni. Prema odredbi člana 407. stav 2. Zakona revizija ne može da se izjavi ni zbog pogrešno i nepotpuno utvrđenog činjeničnog stanja.

Predmet tužbenog zahteva je utvrđenje da je tužilac na osnovu pravnog posla stekao pravo svojine na pet stanbenih jedinica bliže opisanih u izreci prvostepene presude. Tužilac tužbom traži i obavezivanje tuženog na isplatu iznosa od 69.010.506,40 dinara sa zateznom kamatom, zbog neispunjenja ugovorne obaveze predaje preostalih stanova ukupne površine 817,19m².

Prema utvrđenom činjeničnom stanju pravni prethodnik tužioca i PGK ''BB'' ... su 03.08.1990. godine zaključili ugovor br. ... . Po tom ugovoru pravni prethodnik tužioca je BB dao na korišćenje i uređenje gradsko građevinsko zemljište na lokaciji ... u ..., radi izgradnje stambenih objekata u bloku ... . Pri tom se ugovorom obavezao da uredi gradsko građevinsko zemljište za stambene objekte u tom naselju u ukupno projektovanoj površini od 17.802m². PGK ''BB'' se obavezao da pravnom prethodniku tužioca plati naknadu za uređenje zemljišta na način predviđen ugovorom. Aneksom 1 od 20.11.1997. godine izmenjen je način plaćanja naknade za uređenje građevinskog zemljišta. Predviđeno je da PGK ''BB'' svoju obavezu prema prethodniku tužioca izmiri kompenzacijom – predajom završenih stambenih jednica ukupne površine 1.166,40m². HK ''VV'' i tuženi su 18.05.2005. godine zaključili Ugovor o uređenju suinvestitorskih odnosa. Predmet ugovora je regulisanje međusobnih prava i obaveza nastalih pri nastavku radova na izgradnji naselja ... . Tuženi se ugovorom obavezao da će i izmiriti sve obaveze po osnovu naknade za uređenje zemljišta za obe faze gradnje. Članom 4. ugovora predviđeno je da tuženi potpisivanjem ugovora u celosti stupa u sva prava i obaveze investitora koje se odnose na izgradnju druge faze objekta, plaćanje taksi, doprinosa, poreza i drugih troškova za obnavljanje odobrenja za izgradnju, prijave i početak izgradnje radova druge faze, troškova gradilišta, tehničkog prijema celokupnog objekta, troškove uknjižbe, svih poreza i naknade za tehnički prijem objekta, dobijanje upotrebne dozvole i upis u javne knjige. Aneksom tog ugovora od 13.06.2006. godine utvrđena je specifikacija stanova koji pripadaju tuženom. Tužilac i tuženi su 14.09.2007. godine zaključili ugovor o regulisanju međusobnih odnosa povodom realizacije prethodno navedenih ugovora. Ugovor je overen 21.09.2007. godine. Članom 2. ugovora tuženi su obavezao da na ime neisplaćene naknade za dodeljeno zemljište na lokaciji ... i naknade za uređenje zemljišta tužiocu preda u svojinu 16 stanova ukupne orijentacione površine 1.162m² prema specifikaciji koja je sastavni deo ugovora. Pregledom stambenih jedinica od 11.02.2011. godine predviđeni su stanovi koje je tuženi dužan da preda tužiocu. Na osnovu zapisnika o primopredaji od 16.03.2011. godine tuženi je predao tužiocu pet stanova opisanih u stavu I izreke prvostepene presude. Iz lista nepokretnosti br. ... utvrđeno je da su kao vlasnici ostalih stanova obuhvaćenih pregledom stambenih jedinica upisana treća lica. Veštačenjem Komisije veštaka Gradskog zavoda za veštačenje utvrđeno je da su objekti infrastrukture u naselju ... u celosti završeni i u eksploataciji, da je tužilac izradio projektno – tehničku dokumentaciju za objekte u bloku ... i za infrastrukturu blokova ... i ... što je neophodan uslov za pribavljanje građevinske dozvole, kao i da je u celosti i u punom obimu izveo radove na izgradnji objekata primarne i sekundarne infrastrukture. Tužilac je izvršio sve obaveze iz ugovora. Iz nalaza i mišljenja veštaka ekonomsko finansijske struke utvrđeno je da tržišna vrednost stanova u objektu ... u ..., ukupne površine od 817,09 m² koji nisu predati tužiocu u posed, a obuhvaćeni su odredbom člana 2. ugovora od 14.09.2007. godine, iznosi 69.010.506,40 dinara.

Na temelju tako utvrđenih činjenica nižestepeni sudovi su zaključili da je tužilac vanknjižni vlasnik stanova opisanih u stavu I izreke prvostepene presude. Pravo svojine na stanovima stekao je na osnovu pravnog posla - ugovora zaključenog sa HK ''VV'', a zatim ugovora zaključenog sa tuženim koji je stupio u sva prava i obaveze HK ''VV''. Tuženi je svoju obavezu prema tužiocu koja se sastoji u predaji izgrađenih stambenih jednica površine 1.162m² izvršio samo delimično. Ugovorom je preuzeo obavezu da tužiocu preda 16 stanova. Od toga mu je nesporno predao pet stanova ukupne površine 344,10m². Nije mu predao stanove u ukupnoj površini od 817,90 m², već je te stanove prodao i predao trećim licima. Zato je u obavezi da tužiocu plati protivvrednost nepredatih stanova u iznosu od 69.010.506,40 dinara.

Po nalaženju Vrhovnog kasacionog suda, nižestepeni sudovi su pravilno primenili materijalno pravo kada su usvojili tužbeni zahtev.

Prema odredbama člana 20. st. 1. i 2. Zakona o osnovama svojinskopravnih odnosa pravo svojine stiče se i na osnovu pravnog posla. Tužilac je u konkretnom slučaju dokazao da je stekao pravo svojine na pet stambenih jedinica bliže opisanih u stavu I izreke prvostepene presude. Prema utvrđenim činjenicama tuženi je 18.05.2005. godine zaključio ugovor sa HK ''VV'' o nastavku radova (druge faze) izgradnje naselja ... u ... . Ugovorom je preuzeo sve obaveze po osnovu naknade za uređenje zemljišta za obe faze gradnje. Aneksom tog ugovora od 13.06.2006. godine preuzeo je obavezu predaje stanova tužiocu po ugovoru br. ... 1. Aneksom su opredeljeni stanovi koji će pripasti tuženom. Ugovorom zaključenim između parničnih stranaka 14.09.2007. godine tuženi se obavezao da tužiocu preda 16 stanova orijentacione površine 1.162m², prema specifikaciji koja je sastavni deo ugovora. Pregledom stambenih jedinica od 11.02.2011. godine opredeljeni su stanovi koji će pripasti tužiocu. Prema zapisniku o primopredaji od 16.03.2011. godine tuženi je tužiocu predao u posed pet ugovorenih stanova i na taj način delimično ispunio svoju ugovornu obavezu. Na tim stanovima tužilac je stekao pravo svojine saglasno odredbi člana 20. Zakona o osnovama svojinskopravnih odnosa.

Prema odredbi člana 262. st. 2. Zakona o obligacionim odnosima kada dužnik ne ispuni obavezu poverilac ima pravo zahtevati i naknadu štete koju je usled toga pretrpeo. Saglasno odredbi člana 266. stav 1. tog zakona poverilac ima pravo na naknadu obične štete i izmakle koristi koje je dužnik u vreme zaključenja ugovora mogao predvideti kao moguće posledice povrede ugovora, a s obzirom na činjenice koje su mu tada bile poznate ili su mu morale biti poznate. U konkretnom slučaju tuženi nije u celosti ispunio ugovornu obavezu prema tužiocu. Nije mu predao stanove ukupne površine 817,90 m², prema specifikaciji iz ugovora. Prema izvodu iz lista nepokretnosti br. ..., stanovi koji su pregledom stambenih jedinica opredeljeni tužiocu prodati su trećim licima. Zato je tuženi saglasno odredbama čl. 262. i 266. Zakona o obligacionim odnosima obavezan da tužiocu naknadi štetu u visini protivvrednosti nepredatih stanova. Vrednost tih stanova utvrđena je veštačenjem u iznosu od 69.010.506,40 dinara.

Neosnovani su revizijski navodi tuženog kojima se osporava njegova pasivna legitimacija u ovom sporu. Tuženi je ugovorom od 18.05.2005. godine stupio u prava i obaveze prethodnog investitora. Tim ugovorom je preuzeo na sebe izmirenje svih obaveza po osnovu naknade za uređenje zemljišta za obe faze gradnje. Ugovorom od 14.09.2007. godine preuzeo je obavezu predaje stanova tužiocu prema specifikaciji iz ugovora. Revizijski navodi da tužilac nije izvršio ni jednu svoju obavezu iz ugovora nemaju utemeljenje u utvrđenim činjenicama. Veštačenjem je utvrđeno da je tužilac u celosti izveo radove na izgradnji objekata primarne i sekundarne infrastrukture i da je izvršio sve obaveze iz ugovora.

To su razlozi zbog kojih je Vrhovni kasacioni sud primenom odredbe člana 414. Zakona o parničnom postupku, odlučio kao u izreci.

Predsednik veća-sudija

dr Dragiša B. Slijepčević,s.r.

Za tačnost otpravka

Upravitelj pisarnice

Marina Antonić