Pobijana presuda je doneta bez bitnih povreda odredaba parničnog postupka iz člana 374. stav 2. tačka 2. Zakona o parničnom postupku, na koje drugostepeni sud pazi po službenoj dužnosti. Navodi revizije da je pobijana presuda zahvaćena bitnom povredom odredaba parničnog postupka iz člana 361. stav 2. tačka 12. Zakona o parničnom postupku nisu od značaja, jer takva povreda odredaba parničnog postupka nije zakonom predviđen revizijski razlog, po odredbi člana 407. Zakona o parničnom postupku. U daljem se navodi revizije tiču pravilnosti utvrđenog činjeničnog stanja i pravilnosti primene materijalnog prava.

Tužba je zasnovana na navodima da je predmetna nepokretnost stečena novčanim sredstvima u državnoj svojini Republike Srbije, koja su obezbeđena u Budžetu, delom za potrebe Pokrajinskog fonda kulture Vojvodine i samim tim i Samoupravne interesne zajednice kulture Vojvodine, kojim je sredstvima obezbeđena poslovna zgrada, početna novčana sredstava i stvari potrebne za početak rada tuženog. Samoupravna interesna zajednica kulture Vojvodine je osnovala tuženog, kupila predmetnu zgradu i dala je na korišćenje tuženom, te je u javnim knjigama AD za kinematografiju Terra film Novi Sad i upisan kao korisnik stvarnih prava na nepokretnostima. Od osnivanja do donošenja Zakona o delatnostima od opšteg interesa u oblasti kulture („Sl. glasnik RS“ br. 49/92) Terra film ad Novi Sad finansiran je iz budžeta Pokrajinskog fonda kulture AP Vojvodine. Na osnovu toga tužilac smatra da su navedene nepokretnosti u državnoj svojini, sada javnoj svojini tužioca i ne mogu biti predmet namirenja poverilaca u stečajnom postupku. Navod tužbe je i da se vodi parnični postupak kod prvostepenog suda pod P.1121/2015 između istih parničnih stranaka, radi utvrđivanja prava vlasništva na istim stvarima.

Prema utvrđenom činjeničnom stanju, u stečajnom postupku koji se vodi nad tuženim osporen je izlučni zahtev tužioca u odnosu na predmetne nepokretnosti. Tuženi ima upisano pravo vlasništva na predmetnim objektima – stambenom objektu koji se vodi kao zgrada kulture, spratnosti Pr površine 308 m2 i garaži spratnosti Pr površine 52 m2, koji se nalaze na parceli .., upisano u listu nepokretnosti broj .. KO ... . Tuženi je nosilac prava korišćenja na gradskom građevinskom zemljištu u državnoj svojini na istoj parceli.

Pobijana presuda je zasnovana na zaključku da tuženi nikada nije bio javna služba, i da tužilac nije dokazao da su predmetne nepokretnosti izgrađene, ili pribavljene sredstvima u državnoj svojini, niti da su stečene po osnovu ulaganja državnog kapitala u tuženog. Predmetne nepokretnosti činile su ulog u osnivanju tuženog od strane Samoupravne interesne zajednice. Prvostepeni sud je zaključio da nisu osnovani navodi tužioca da su nepokretnosti stečene novčanim sredstvima u državnoj svojini tužioca, obezbeđenim u budžetu delom i za potrebe Pokrajinskog fonda kulture AP Vojvodina a samim tim i Samoupravne interesne zajednice Kulture Vojvodine kao kupca zgrade i gradskog građevinskog zemljišta, koji su preneti na korišćenje pravnom prethodniku stečajnog dužnika, ovde tuženog.

Kod takvog stanja stvari, drugostepeni sud smatra bitnom činjenicu da je tuženi osnovan od strane Samoupravne interesne zajednice kulture Autonomne pokrajine Vojvodine, bez učešća tadašnje društveno-političke zajednice Autonomne pokrajine Vojvodine i bez ulaganja sredstava države po bilo kom osnovu, da su nepokretnosti kupljene sredstvima Samoupravne interesne zajednice kulture Vojvodine, i prenete na tuženog, te je potvrdio prvostepenu presudu. Na tu bitnu činjenicu ne utiče okolnost da je nadležnost Samoupravne interesne zajednice preuzela država i ministarstvo za određenu oblast.

Zakon o samoupravnim interesnim zajednicama kulture („Službeni glasnik SRS“ broj 48/74) predvideo je osnivanje samoupravnih interesnih zajednica u oblastima kulture kao delatnosti od posebnog društvenog interesa, a Zakon o ostvarivanju posebnog društvenog interesa u organizacijama udruženog rada koje obavljaju kulturne delatnosti („Službeni glasnik SRS“ br.19/74) je predvideo da su organizacije udruženog rada u smislu tog zakona i kinematografske organizacije. Time je obezbeđeno da društvena zajednica vrši određeni društveni uticaj u cilju da se te delatnosti vrše na efikasan, stalan i pravilan način u cilju zadovoljavanja pojedinačnih interesa građana i organizacija odnosno opštih interesa društvene zajednice. I u odnosu na samoupravne interesne zajednice zakonom su predviđeni oblici društvenog uticaja na delatnosti ili poslove samoupravnih interesnih zajednica koji su proglašeni zakonom za delatnosti ili poslove od posebnog društvenog interesa. Zakonom o samoupravnim interesnim zajednicama („Službeni list SAP Vojvodine“ 21/74 i 5/78) na koji se poziva i prvostepeni sud, je određeno iz kojih izvora se obrazuju sredstva zajednice kulture, pre svega iz doprinosa iz ličnih dohodaka i iz dohodaka osnovnih organizacija udruženog rada, a sve radi zadovoljenja potreba i interesa za obavljanjem određenih delatnosti. Na principu uzajamnosti i solidarnosti, prema tadašnjoj koncepciji ostvarivanja delatnosti od posebnog društvenog značaja, ostvarivane su lične i zajedničke potrebe i interesi u obavljanju ovih delatnosti. Finansiranje samoupravnih interesnih zajednica, pa tako i konkretno samoupravne interesne zajednica u oblasti kulture, obezbeđeno je iz ostvarenog dohotka u organizacijama udruženog rada i drugim zajednicama, iz ličnog dohotka i dohotka tih organizacija. Kod takvog zakonom ustanovljenog izvora finansiranja samoupravnih interesnih zajednica u oblasti kulture, i kod utvrđenog činjeničnog stanja prema kome nije dokazano da su u sticanju konkretnog osnovnog sredstva za osnivanje pravnog lica - tuženog upotrebljena sredstva iz republičkog budžeta, proizilazi za pravilan zaključak da predmetne nepokretnosti nisu u državnoj svojini, odnosno sada javnoj svojini tužioca.

Prema stanju u spisima predmeta, pravnosnažnom presudom istog suda P 1121/2015 od 26.07.2016. godine, potvrđenom presudom Privrednog apelacionog suda Pž 6786/16 od 01.02.2018. godine, odbijen je tužbeni zahtev Republike Srbije – Direkcije za imovinu protiv tuženog Terra film akcionarsko društvo za konematografiju Novi Sad – u stečaju, da se utvrdi udeo državne svojine Republike Srbije od 100% u sredstvima koje koristi tuženi, te da se odredi upis udela državne svojine tužioca u tom procentu u svim javnim knjigama koje vode evidenciju nepokretne imovine, sredstava i kapitala.

Prema odredbama člana 1. Zakona o sredstvima u svojini Republike Srbije („Službeni glasnik RS“ broj 53/95 ... 101/2005 - dr. zakon) u svojini Republike Srbije su i sredstva koja su u skladu sa zakonom stečena, odnosno koja steknu javne službe (javna preduzeća, ustanove) i druge organizacije čiji je osnivač Republika, odnosno teritorijalne jedinice, osim sredstava koja koriste organizacije obaveznog socijalnog osiguranja i sredstava koja su prema posebnom zakonu u svojini druge organizacije (stav 1. tačka 2. podtačka 3.), dalje i stvari izgrađene, odnosno pribavljene sredstvima u državnoj svojini (tačka 3.) i sredstva odnosno prihodi ostvareni po osnovu ulaganja državnog kapitala u preduzeća i druge organizacije (tačka 4). Kako je utvrđeno da zgrade nisu pribavljene sredstvima u državnoj svojini već iz drugih izvora sredstava samoupravne interesne zajednice, niti je tuženi javna služba (javno preduzeće ili ustanova) proizilazi zaključak da predmetni objekti, zgrada i garaža nisu u državnoj svojini. Da je to tako, proizilazi i iz stanja upisa prava svojine na objektima u evidenciji nepokretnosti, imajući u vidu da prema odredbi člana 47. istog Zakona, nepokretnosti koje su na osnovu zakona donetih do dana stupanja na snagu tog Zakona prešle u državnu svojinu, kao i nepokretnosti koje na dan stupanja na snagu tog Zakona kao sredstva u državnoj svojini koriste javne službe i druge organizacije iz člana 1. tačka 2. podtačka 3. tog Zakona, isti nastavljaju da koriste i njima raspolažu u skladu sa tim i posebnim zakonom, s tim što se u javnoj knjizi o evidenciji nepokretnosti i prava na njima kao vlasnik na nepokretnosti upisuje Republika Srbija, a organ odnosno organizacija koja koristi nepokretnosti – kao nosilac prava korišćenja odnosno korisnik nepokretnosti. Takođe, proizilazi i iz ishoda pomenutog parničnog postupka, u smislu odredaba člana 48. navedenog Zakona.

Prema odredbi člana 2. stav 2. navedenog Zakona, režim građevinskog zemljišta u državnoj svojini uređuje se posebnim zakonom.

Prema odredbi člana 102. Zakona o planiranju i izgradnji, pravo korišćenja na građevinskom zemljištu pretvara se u pravo svojine bez naknade (stav 1.). Odredba tog stava ne primenjuje se na lica čiji su položaj, prava i obaveze uređene zakonom kojim se uređuje pretvaranja prava korišćenja u pravo svojine na građevinskom zemljištu uz naknadu (stav 9.). Prema odredbama Zakona o pretvaranju prava korišćenja u pravo svojine na građevinskom zemljištu uz naknadu, iz člana 1., lica nosioci prava korišćenja na građevinskom zemljištu koji ostvaruju pravo za pretvaranje prava korišćenja u pravo svojine na građevinskom zemljištu su i lica koja su bila ili jesu privredna društva i druga pravna lica koja su privatizovana na osnovu zakona kojima se uređuje privatizacija, stečajni i izvršni postupak, kao i njihovi pravni sledbenici u statusnom smislu (tačka 1.) i društvena preduzeća, nosioci prava korišćenja na građevinskom zemljištu (tačka 4.). Kako je tuženi akcionarsko društvo, to proizilazi da se radi o društvu iz člana 1. stav 1. tačka 1., navedenog zakona. U postupku nije isticano da je tuženi podneo zahtev za konverziju prava korišćenja na građevinskom zemljištu u pravo svojine. Proizilazi da je građevinsko zemljište na predmetnim parcelama i dalje u javnoj svojini Republike Srbije. Međutim, po odredbi člana 101. Zakona o stečajnom postupku pravo korišćenja koje tuženi ima upisano u javnim knjigama na građevinskom zemljištu koje predstavlja parcelu broj .., takođe je imovina stečajnog dužnika i ulazi u stečajnu masu. Stoga nema osnova ni za izlučenje zemljišta iz stečajne mase, u smislu odredbe člana 50. Zakona o stečaju.

Dalja sudbina javne svojine na predmetnim parcelama kao građevinskom zemljištu zavisiće od zahteva za konverziju.

To su razlozi zbog kojih je odlučeno kao u izreci, po odredbi člana 414. Zakona o parničnom postupku. Zahtev tuženog za naknadu troškova povodom odgovora na reviziju odbijen je jer taj trošak nije potreban za odlučivanje o reviziji, primenom odredbe člana 154. Zakona o parničnom postupku.

Predsednik veća – sudija

Branko Stanić,s.r.

Za tačnost otpravka

Upravitelj pisarnice

Marina Antonić