Vrhovni kasacioni sud u veću sastavljenom od sudija: Jasminke Stanojević, predsednika veća, Biserke Živanović i Spomenke Zarić, članova veća, u izvršnom postupku izvršnog poverioca advokata AA, preduzetnika iz ..., protiv izvršnog dužnika „Robne kuće Beograd“ d.o.o. sa sedištem u Beogradu, radi izvršenja, odlučujući o sukobu nadležnosti između Privrednog suda u Beogradu i Prvog osnovnog suda u Beogradu, u sednici održanoj 12.05.2021. godine, doneo je

R E Š E NJ E

Za postupanje u ovoj pravnoj stvari, stvarno je nadležan Prvi osnovni sud u Beogradu.

O b r a z l o ž e nj e

Advokat AA, kao izvršni poverilac, je dana 03.07.2019. godine, protiv „Robne kuće Beograd“ d.o.o. sa sedištem u Beogradu, kao izvršnog dužnika, Prvom osnovnom sudu u Beogradu podneo predlog za izvršenje na osnovu izvršne isprave – fakture br. ../2016 od 07.07.2016. godine, a sve radi naplate potraživanja u iznosu od 5.484,38 evra, u dinarskoj protivvrednosti i to plenidbom i prenosom novčanih sredstava sa računa izvršnog dužnika na račun izvršnog poverioca.

Rešenjem Prvog osnovnog suda u Beogradu Iiv 2680/19 od 17.03.2020. godine, Prvi osnovni sud u Beogradu se oglasio stvarno nenadležnim za postupanje u ovoj pravnoj stvari, sa nalogom da se spisi dostave Privrednom sudu u Beogradu kao stvarno i mesno nadležnom sudu.

Privredni sud u Beogradu nije prihvatio ustupljenu nadležnost, već je spise uz akt Iiv 1841/21 od 21.04.2021. godine, dostavio Vrhovnom kasacionom sudu radi rešavanja sukoba nadležnosti.

Rešavajući nastali sukob stvarne nadležnosti, na osnovu člana 30. stav 2. Zakona o uređenju sudova ("Sl.glasnik RS", broj 116/08 ... 88/18) i člana 22. Stav 2. Zakona o parničnom postupku („Sl.glasnik RS“, broj 72/11 i 55/14), Vrhovni kasacioni sud je našao da je za postupanje u ovom predmetu stvarno i mesno nadležan Prvi osnovni sud u Beogradu.

Odredbom člana 25. stav 1. tačka 1. Zakona o uređenju sudova, propisano je da privredni sud u prvom stepenu sudi u sporovima između domaćih i stranih privrednih društava, preduzeća, zadruga i preduzetnika i njihovih asocijacija (privredni subjekti), u sporovima koji nastanu između privrednih subjekata i drugih pravnih lica u obavljanju delatnosti privrednih subjekata, kao i kada je u navedenim sporovima jedna od stranaka fizičko lice ako je sa strankom u odnosu materijalnog suparničarstva. Odredbom člana 22. stav 2. istog zakona, propisano je da osnovni sud u prvom stepenu sudi u građanskopravnim sporovima ako za pojedine od njih nije nadležan drugi sud i vodi izvršne i vanparnične postupke za koje nije nadležan neki drugi sud.

Prema navedenoj zakonskoj odredbi (član 25. stav 1. tačka 1), privredni sudovi su stvarno nadležni da sude u sporovima između domaćih i stranih privrednih društva, preduzeća, zadruga i preduzetnika i njihovih asocijacija, odnosno između privrednih subjekata, bez obzira na pravnu prirodu spora, što znači da kada se radi o privrednim subjektima za stvarnu nadležnost privrednog suda dovoljno je da je ispunjen subjektivni kriterijum. Tek ukoliko se radi o sporu između privrednih subjekata i drugih pravnih lica za stvarnu nadležnost privrednog suda neophodno je da je ispunjen i objektivni kriterijum, odnosno da se radi o sporu između ovih lica nastalom u obavljanju privredne delatnosti. U sporovima u kome su obe stranke druga pravna lica, za suđenje je stvarno nadležan sud opšte nadležnosti bez obzira na pravnu prirodu spora.

U konkretnom slučaju, a imajući u vidu navedene zakonske odredbe, bez značaja je za zasnivanje stvarne nadležnosti Privrednog suda u Beogradu činjenica da je tužilac po profesiji advokat, s obzirom na to da se advokat koji samostalno obavlja advokatsku delatnost ne može smatrati preduzetnikom u smislu člana 83. Zakona o privrednim društvima („Službeni glasnik RS“ broj 3,6/11...95/18). Ovo iz razloga što je članom 83. stavom 2. navedenog zakona, propisano da se fizičko lice upisano u poseban registar, koje obavlja delatnost slobodne profesije, uređene posebnim zakonom, smatra preduzetnikom u smislu ovog zakona, ako je tim propisom to određeno. Advokatska delatnost regulisana je Zakonom o advokaturi, koji zakon, međutim, ne propisuje da advokati svoju delatnost obavljaju u smislu preduzetnika, iz kog razloga tužilac ima status fizičkog lica, a za postupanje u sporu između fizičkog lica i pravnog lica ne može biti nadležan privredni sud kao sud posebne nadležnosti, već sud opšte nadležnosti.

Kako se u konkretnom slučaju radi o izvršnom postupku u kojem je kao izvršni dužnik označeno pravno lice, to je za postupanje opšte mesno nadležan sud na čijem se području nalazi sedište pravnog lica. Sedište izvršnog dužnika nalazi se u ulici Makenzijeva br. 57 u Beogradu, Opština Vračar, pa je shodno odredbi člana 3. stav 1. tačka 4. Zakona o sedištima i područjima sudova i javnih tužilaštava („Službeni glasnik RS“ broj 101/13) za odlučivanje u ovoj pravnoj stvari nadležan Prvi osnovni sud u Beogradu, iz kojih razloga je primenom odredbe člana 22. stav 2. Zakona o parničnom postupku odlučeno kao u izreci.

Predsednik veća – sudija

Jasminka Stanojević, s.r.

Za tačnost otpravka

Upravitelj pisarnice

Marina Antonić