Vrhovni sud, u veću sastavljenom od sudija: Dragane Marinković, predsednika veća, Zorice Bulajić i Irene Vuković, članova veća, u postupku AA iz ..., čiji je punomoćnik Vojislav Baković, advokat iz ..., protiv protivnika predlagača BB iz ..., radi priznanja strane sudske odluke, odlučujući o sukobu mesne nadležnosti između Višeg suda u Beogradu i Višeg suda u Pančevu, u sednici održanoj 02.10.2024. godine, doneo je

R E Š E NJ E

Za postupanje u ovom postupku mesno je NADLEŽAN Viši sud u Pančevu.

O b r a z l o ž e nj e

Predlagač je 14.05.2024. godine podneo Višem sudu u Beogradu zahtev za priznanje strane sudske odluke – presude Višeg suda državs Njujork, okrug Kvins indeks broj 5127/98, kalendarski broj 36800 od 17.05.1999. godine, ispravljene konačnom presudom o razvodu braka indeks broj 5127/98 kalendarski broj 36800 od 09.07.2023. godine, kojom je razveden brak predlagača i protivnika predlagača, snabdevene apostilom.

Viši sud u Beogradu se rešenjem R 256/2024 od 24.06.2024. godine, koje je ispravljeno rešenjem istog suda R 256/24 od 09.07.2024. godine, oglasio mesno nenadležnim za postupanje u ovoj pravnoj stvari i po pravnosnažnosti rešenja spise dostavio Višem sudu u Pančevu, s obzirom da se stranom sudskom odlukom čije se priznanje traži odlučuje o ličnom stanju predlagača, a javne knjige koje se tiču bračnog stanja predlagača se vode kod matične službe Alibunar, za koju teritoriju je nadležan Viši sud u Pančevu.

Viši sud u Pančevu nije prihvatio mesnu nadležnost, pa je predmet uz akt R 48/24 od 11.09.2024. godine dostavio Vrhovnom sudu radi rešavanja sukoba mesne nadležnosti, nalazeći da je mesno nadležan Viši sud u Čačku, s obzirom da se činjenica o razvodu upisuje u matičnu knjigu rođenih, a da su podaci o predlagaču upisani u matičnu knjigu za matično područje Preljina (...).

Rešavajući nastali sukob mesne nadležnosti, na osnovu člana 32. stav 2. Zakona o uređenju sudova („Službeni glasnik RS“, br. 10/23) i člana 22. stav 1. Zakona o parničnom postupku („Službeni glasnik RS“, br. 72/11, 55/14, 87/18 i 18/20), u vezi člana 92 Zakona o uređenju sudova, Vrhovni sud je našao da je za postupanje u ovom predmetu mesno nadležan Viši sud u Pančevu.

U ovom predmetu podnetim zahtevom predlagač traži priznanje strane sudske odluke kojom je razveden brak predlagača i protivnika predlagača.

Odredbom člana 101. stav 1. Zakona o rešavanju sukoba zakona sa propisima drugih zemalja („Službeni list SFRJ“ broj 43/82, 72/82, „Službeni list SRJ“ broj 46/96, „Službeni glasnik RS“ broj 46/2006) je propisano da je za priznanje i izvršenje stranih sudskih odluka i stranih arbitražnih odluka mesno nadležan sud na čijem području treba sprovesti postupak priznanja, odnosno izvršenja.

Odredbom člana 27. stav 1. Zakona o matičnim knjigama („Službeni glasnik RS“ broj 20/09, 145/14, 47/18) propisano je da ako matičnu knjigu u koju treba uneti zabelešku o promeni podatka o ličnom stanju građana (u daljem tekstu: naknadna zabeleška) vodi drugi matičar, matičar koji je izvršio upis dužan je da bez odlaganja dostavi o tome elektronski izveštaj u Registar matičnih knjiga matičaru koji vodi matičnu knjigu u koju treba uneti naknadnu zabelešku.

Odredbom člana 45. Zakona o matičnim knjigama je propisano da se u matičnu knjigu rođenih upisuju: 1) podaci o rođenju, i to: ime i prezime deteta; skraćeno lično ime; pol deteta; dan, mesec, godina i čas rođenja; mesto i opština rođenja, a ako je dete rođeno u inostranstvu i naziv države rođenja; jedinstveni matični broj građana i državljanstvo deteta; 2) podaci o roditeljima deteta, i to: ime i prezime i ako su roditelji u braku, prezime pre zaključenja braka; jedinstveni matični broj građana; dan, mesec i godina rođenja; mesto i opština rođenja, a ako je roditelj rođen u inostranstvu i naziv države rođenja; državljanstvo; prebivalište i adresa; 3) podaci o: materinstvu utvrđenom ili osporenom sudskom odlukom; priznanju očinstva; očinstvu utvrđenom ili osporenom sudskom odlukom; usvojenju i prestanku usvojenja; stavljanju pod starateljstvo i prestanku starateljstva; lišenju i vraćanju roditeljskog prava; produženju i prestanku produženog roditeljskog prava; zaključenju i prestanku braka; promeni ličnog imena, imena ili prezimena deteta i roditelja, odnosno usvojitelja ili staratelja; sticanju i prestanku državljanstva; smrti, kao i drugi podaci određeni zakonom ili drugim propisom donetim na osnovu zakona.

Odredbom člana 55. Zakona o matičnim knjigama je propisano da se u matičnu knjigu venčanih upisuju: 1) podaci o zaključenju braka, i to: dan, mesec, godina i mesto zaključenja braka; ime i prezime supružnika; jedinstveni matični broj građana; dan, mesec i godina rođenja, mesto i opština rođenja, a ako je supružnik rođen u inostranstvu i naziv države rođenja; državljanstvo; prebivalište i adresa supružnika, kao i izjava supružnika o novom prezimenu; 2) ime i prezime roditelja supružnika; ime i prezime i prebivalište svedoka pri zaključenju braka; ime i prezime tumača ako je njegovo prisustvo pri zaključenju braka bilo neophodno; ime i prezime i prebivalište punomoćnika ako pri zaključenju braka jednog supružnika zastupa punomoćnik i ime i prezime matičara; 3) prestanak braka; 4) promena ličnog imena, imena ili prezimena supružnika.

Dakle, stranom sudskom odlukom, čije se priznanje traži odlučeno je o ličnom (bračnom) stanju predlagača. Činjenice o ličnom stanju građana, kao i promene u vezi sa njima se upisuju u matične knjige, kao osnovne službene evidencije o ličnom stanju građana. S tim u vezi, na osnovu predmetne strane sudske odluke, čije se priznanje traži izvršiće se upis prestanka braka u matičnu knjigu venčanih, u skladu sa članom 55. tačka 3. Zakona o matičnim knjigama, o čemu će u skladu sa članom 27. stav 1. istog zakona biti dostavljen izveštaj matičaru koji vodi matičnu knjigu rođenih. Kod izloženog, te kako su podaci o zaključenju braka predlagača i protivnika predlagača upisani u matičnu knjigu venčanih za matično područje Alibunar, što proizilazi iz dostavljenog izvoda iz matične knjige venčanih, za postupanje u ovom predmetu je nadležan Viši sud u Pančevu, kao sud na čijoj teritoriji se vode matične knjige venčanih za predlagača i protivnika predlagača.

Na osnovu iznetog, primenom člana 4. stav 1. tačka 15. Zakon o sedištima i područjima sudova i javnih tužilaštava („Službeni glasnik RS“, broj 101/13) i člana 22. stav 2. Zakona o parničnom postupku, Vrhovni sud je odlučio kao u izreci.

Predsednik veća – sudija

Dragana Marinković, s.r.

Za tačnost otpravka

Zamenik upravitelja pisarnice

Milanka Ranković