.jpg "Sudska praksa")
Republika Srbija
VRHOVNI KASACIONI SUD
R1 91/2021
03.03.2021. godina
Beograd
Vrhovni kasacioni sud, u veću sastavljenom od sudija: Božidara Vujičića, predsednika veća, Vesne Subić i Jelice Bojanić Kerkez, članova veća, u parnici tužioca Mobi banka a.d. Beograd, čiji je punomoćnik Dejan Vuković, advokat iz ... protiv tuženog AA, čiji je punomoćnik Želimir Jeremić, advokat iz ..., radi duga, odlučujući o sukobu mesne nadležnosti između Osnovnog suda u Čačku i Trećeg osnovnog suda u Beogradu, u sednici veća održanoj 03.03.2021. godine, doneo je
R E Š E NJ E
Za suđenje u ovoj pravnoj stvari MESNO JE NADLEŽAN Treći osnovni sud u Beogradu.
O b r a z l o ž e nj e
Osnovnom sudu u Čačku 24.01.2020. godine tužilac je, kao izvršni poverilac, podneo predlog za izvršenje na osnovu verodostojne isprave, radi naplate duga u iznosu od 40.332,20 dinara, sa zakonskom zateznom kamatom i troškova izvršenja, popisom, procenom i prodajom pokretnih stvari tuženog, kao izvršnog dužnika i prenosom naplaćenog iznosa na račun izvršnog poverioca.
Rešenjem Osnovnog suda u Čačku Iiv 26/20 od 28.01.2020. godine određeno je predloženo izvršenje, i troškovi izvršenja određeni u iznosu od 8.371,00 dinara, koje je po prigovoru izvršnog dužnika rešenjem istog suda IPV (Iv) 32/20 od 13.05.2020. godine stavljeno van snage u delu kojim je određeno izvršenje, ukinute sve sprovedene radnje i odlučeno da će se postupak nastaviti kao povodom prigovora protiv platnog naloga.
Osnovni sud u Čačku se rešenjem P 1356/20 od 18.08.2020. godine, primenom člana 65. ZPP, oglasio mesno nenadležnim za postupanje u ovoj pravnoj stvari i po pravnosnažnosti rešenja spise ustupio Trećem osnovnom sudu u Beogradu, kao stvarno i mesno nadležnom sudu.
Treći osnovni sud u Beogradu nije prihvatio mesnu nadležanost i uz propratni akt P 6233/21 od 08.02.2021. godine je predmet dostavio Vrhovnom kasacionom sudu radi rešavanja sukoba mesne nadležnosti.
Rešavajući nastali sukob mesne nadležnosti, na osnovu člana 30. stav 2. Zakona o uređenju sudova ("Službeni glasnik RS", br. 116/2008, 104/2009, 101/2010, 31/2011, 78/2011, 101/2011, 101/2013, 40/2015, 106/2015, 13/2016, 108/2016, 113/2017, 65/2018- US, 87/2018, 88/2018- US) i člana 22. stav 1. Zakona o parničnom postupku ("Službeni glasnik RS", br. 72/2011, 49/2013-US, 74/2013- US, 55/2014, 87/2018, 18/2020, u daljem tekstu: ZPP) u vezi člana 39. Zakona o izvršenju i obezbeđenju ("Službeni glasnik RS", br. 106/2015, 106/2016, 113/2017, 54/2019) Vrhovni kasacioni sud je ocenio da je za postupanje u ovom predmetu mesno nadležan Treći osnovni sud u Beogradu.
Odredbom člana 7. Zakona o izvršenju i obezbeđenju propisano je za odlučivanje o predlogu za izvršenje ili obezbeđenje opšte mesno nadležan sud na čijem području izvršni dužnik ima prebivalište ili boravište, odnosno sedište.
Članom 62. stav 4. istog Zakona je propisano da ako su stranke zaključile sporazum o mesnoj nadležnosti, izvršni poverilac može tražiti u predlogu za izvršenje da se, ako postupak bude nastavljen kao po prigovoru protiv platnog naloga, nastavi pred sudom koji je nadležan po sporazumu o mesnoj nadležnosti. Izvršni poverilac dužan je da uz predlog priloži sporazum o mesnoj nadležnosti.
Odredbom člana 65. stav 1. ZPP propisano je da ako zakonom nije propisana isključiva mesna nadležnost nekog suda, stranke mogu da se sporazumeju da im u prvom stepenu sudi sud koji nije mesno nadležan, pod uslovom da je taj sud stvarno nadležan. Prema stavu 3. istog člana sporazum iz st. 1. ovog člana proizvodi pravno dejstvo samo ako je sastavljen u pisanom obliku i ako se odnosi na određeni spor ili više sporova koji svi proističu iz određenog pravnog odnosa. Odredbom stava 4. istog člana je propisano da ispravu o sporazumu (o ugovorenoj mesnoj nadležnosti) tužilac mora da priloži uz tužbu, a tuženi uz prigovor nenadležnosti.
Iz navedenog prozlazi da kada za određene vrste sporova odredbama Zakona o parničnom postupku nije predviđena isključiva mesna nadležnost, kao u konkretnom slučaju, a stranke su ugovorile mesnu nadležnost nekog suda, tužilac vrši izbor između suda koji je mesno nadležan prema odredbama Zakona o parničnom postupku i suda čija je nadležnost ugovorena. U situaciji kada tužena strana istakne prigovor mesne nenadležnosti, pozivajući se na ugovorenu mesnu nadležnost, tada se imaju primeniti odredbe sporazuma parničnih stranaka o ugovorenoj nadležnosti.
U konkretnom slučaju tužilac, kao izvršni poverilac nije imao opciju izbora mesno nadležnog suda za podnošenje predloga za izvršenje, jer je članom 7. Zakona o izvršenju i obezbeđenju propisano da je za određivanje izvršenja nadležan sud na čijem području izvršni dužnik ima prebivalište, što je u konkretnom slučaju Osnovni sud u Čačku. Imajući u vidu navedeno taj sud je odredio predloženo izvršenje, a po prigovoru izvršnog dužnika kao nadležan sud rešenje o izvršenju je stavio van snage u delu kojim je određeno izvršenje, ukinuo sve sprovedene radnje u postupku i odlučio da se postupak nastavlja u parnici kao povodom prigovora protiv platnog naloga, pred parničnim odeljenjem tog suda. U takvoj parnici raniji izvršni poverilac ima položaj tužioca, a izvršni dužnik ima položaj tuženog. Parnični sud ceni svoju stvarnu i mesnu nadležnost primenom odredaba Zakona o parničnom postupku.
Imajući u vidu da je tužilac u predlogu za izvršenje, u smislu člana 62. stav 4. Zakona o izvršenju i obezbeđenju, tražio da se postupak, ako po prigovoru izvršnog poverioca bude nastavljen u parnici kao po prigovoru protiv platnog naloga, nastavi pred sudom koji je nadležan po sporazumu o mesnoj nadležnosti i da je uz predlog priložio sporazum stranaka o mesnoj nadležnosti suda u Beogradu po sedištu banke, po oceni Vrhovnog kascionog suda za suđenje u ovoj pravnoj stvari je prema članu 65. ZPP mesno nadležan sud u Beogradu, i to Treći osnovni sud u Beogradu, u smislu člana 3. stav 1. tačka 6. Zakona o sedištima i područjima sudova i javnih tužilaštava ("Službeni glasnik RS", br. 101/2013), jer se na teritoriji nadležnosti tog suda nalazi sedište tužioca.
Iz navedenih razloga, primenom člana 22. stav 1. ZPP, Vrhovni kasacioni sud je odlučio kao u izreci.
Predsednik veća – sudija
Božidar Vujičić,s.r.
Za tačnost otpravka
Upravitelj pisarnice
Marina Antonić
